Uống thực phẩm chức năng có hại thận không? Đây nỗi lo lắng của nhiều người khi muốn bổ sung thêm dưỡng chất cho cơ thể nhưng ngại phải dung nạp thực phẩm quá nhiều. Trong bối cảnh mỗi ngày trên thị trường đều xuất hiện hàng loạt các sản phẩm hứa hẹn nâng cao sức khỏe, việc hiểu rõ thực phẩm chức năng ảnh hưởng như thế nào đến thận là điều không thể bỏ qua. Để giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về chủ đề uống nhiều thực phẩm chức năng có hại thận không, bài viết sau đây sẽ đưa ra cái nhìn toàn diện về thực phẩm chức năng cũng như những điểm mà bạn cần cảnh giác khi sử dụng chúng.
Thực phẩm chức năng (TPCN) từ lâu đã trở thành một phần quan trọng trong nhịp sống hiện đại, giúp bạn dễ dàng bổ sung dinh dưỡng mà không cần phải tiêu hóa một khối lượng thực phẩm lớn. Với nhiều người, TPCN đã trở thành một nguồn “động lực” giúp họ duy trì lối sống lành mạnh thông qua việc hỗ trợ tăng cường sức đề kháng, đảm bảo quá trình phục hồi sau bệnh tật hoặc cải thiện những chức năng sinh lý nhất định trên cơ thể.
Song, bên cạnh những lợi ích sức khỏe không thể phủ nhận, TPCN không phải lúc nào cũng đem tới những “phép màu’ cho sức khỏe. Việc sử dụng TPCN không đúng cách, quá liều hoặc lạm dụng trong thời gian dài có thể gây ra những tác động tiêu cực. Vậy, uống thực phẩm chức năng có hại thận không?
Uống thực phẩm chức năng có hại thận không?
Uống thực phẩm chức năng CÓ THỂ gây hại cho thận. Trên thị trường hiện nay, có nhiều loại TPCN khác nhau, một số có thể tốt cho thận, chẳng hạn như viên uống / bột hòa tan bổ sung vitamin A, vitamin nhóm B, C, protein,… trong khi một số khác thì không.
Nhìn chung, uống TPCN sai cách, dù là thành phần có lợi hay có hại, đều tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây nguy hiểm cho thận và đe dọa đến sức khỏe tổng thể. Vậy, uống TPCN như thế nào là đúng cách? Theo các chuyên gia dinh dưỡng, bổ sung TPCN đúng cách là khi bạn hiểu rõ:
- Chỉ định và chống chỉ định của thuốc;
- Hàm lượng tiêu thụ (liều dùng) an toàn trong một lần uống;
- Hàm lượng tiêu thụ (liều dùng) phù hợp với nhu cầu dinh dưỡng của cơ thể trong một lần uống;
- Số liều cần uống trong ngày / tuần / tháng;
- Thời gian dung nạp thuốc và thời gian nghỉ (nếu có);
- Cách uống thuốc để tránh tương tác thuốc;
- Cách quản lý tác dụng phụ do thuốc gây ra;
- Cách cân bằng giữa lợi ích sức khỏe và rủi ro tiềm ẩn mà thuốc mang lại.
Do đó, để bổ sung TPCN đúng cách, an toàn và hiệu quả, bạn nhất định cần sự tư vấn và chỉ định từ các chuyên gia dinh dưỡng hoặc bác sĩ chuyên khoa. Ngược lại, nếu tự ý bổ sung TPCN mà chưa hiểu rõ nhu cầu thực tế của bản thân, bạn có thể phải đối mặt với nguy cơ cao bị suy thận cấp tính, hoặc nặng hơn là gây tổn thương thận vĩnh viễn, dẫn đến bệnh thận mạn tính.
Một số thực phẩm chức năng có thể gây hại cho thận
Bất kỳ thực phẩm chức năng nào cũng tiềm ẩn nguy cơ gây hại thận khi được tiêu thụ sai cách. Cụ thể như sau:
1. Thực phẩm chức năng từ thảo dược
Theo nghiên cứu, một số loại thảo mộc Đông y thường chứa nhiều hợp chất có thể gây hại cho thận, chẳng hạn như: axit aristolochic, alkaloids và anthraquinones. Trong đó:
Như vậy, TPCN chứa chiết xuất từ các loại thảo dược tự nhiên cũng tiềm ẩn nguy cơ đe dọa đến sức khỏe thận nếu nhà sản xuất không đủ tài nguyên để loại bỏ độc tố ra khỏi nguồn nguyên liệu đầu vào. Do đó, nếu bạn vẫn còn băn khoăn chưa biết uống thực phẩm chức năng có hại thận không dù nguồn gốc của chúng đến từ các loại thảo dược tự nhiên thì câu trả lời sẽ là CÓ THỂ.
Nguy hiểm hơn, trên bảng thành phần của các loại thực phẩm chức năng thường chỉ ghi đơn giản là “chiết xuất từ thảo dược A” mà không nêu rõ danh pháp quốc tế (INCI name) của các hợp chất chi tiết chứa trong sản phẩm. Điều này ít nhiều khiến người dùng băn khoăn, không biết chính xác về những gì mình sắp tiêu thụ; do đó, tiềm ẩn nguy cơ gây hại thận.
2. Một số vitamin và khoáng chất khi dùng
Thận là cơ quan chính tham gia vào việc lọc và loại bỏ độc tố ra khỏi cơ thể thông qua nước tiểu. Một số vitamin và khoáng chất, khi dùng ở liều cao, có thể gây hại cho thận vì những lý do sau:
- Tích tụ chất cặn: Một số vitamin và khoáng chất như vitamin C, canxi và phốt pho khi được tiêu thụ quá mức có thể kết tủa trong thận, dẫn đến hình thành sỏi thận canxi oxalate hoặc canxi photphat. Sỏi thận có thể gây tắc nghẽn niệu quản, dẫn đến sưng và viêm thận.
- Tăng áp lực lọc: Khi có quá nhiều chất cần phải được lọc ra khỏi máu, thận phải làm việc nhiều hơn, dẫn đến tăng áp lực lọc máu. Điều này có thể gây tổn thương cho nang thận, những cấu trúc nhỏ chịu trách nhiệm lọc máu.
- Mất cân bằng điện giải: Việc tiêu thụ một số khoáng chất ở liều cao, như kali, canxi hoặc vitamin D, có thể gây mất cân bằng ion trong cơ thể, làm tăng kali hoặc canxi huyết, thúc đẩy suy thận cấp và mạn tính.
Tóm lại, uống thực phẩm chức năng có hại thận không chỉ thông qua một mà còn nhiều cơ chế khác nhau. Dưới đây là thông tin về một số loại vitamin và khoáng chất phổ biến có thể gây hại cho thận khi dùng ở liều cao:
3. TPCN giảm cân, tăng lực không tốt cho người bệnh thận
Thực phẩm chức năng (TPCN) giảm cân và tăng lực thường chứa nhiều thành phần hoạt tính có tác dụng tăng cường quá trình trao đổi chất và năng lượng trong cơ thể. Đối với những người có chức năng thận suy giảm, điều này có thể gây thêm tổn thương vì:
- Nguy cơ từ chất kích thích: TPCN hỗ trợ giảm cân hoặc tăng lực thường chứa các chất kích thích như caffeine, giúp làm tăng nhịp tim; nitrous oxide, giúp làm giãn mạch máu. Do đó, tiêu thụ TPCN chứa chất kích thích có thể gây tăng huyết áp, làm tăng áp lực lên các mạch máu ở thận, đặc biệt trong trường hợp sử dụng quá liều.
- Mất cân bằng điện giải: Các sản phẩm tăng lực thường chứa nhiều natri, kali, phốt pho và các chất điện giải khác. Đối với người bệnh thận, việc tiếp tục tiêu thụ natri / kali / phốt pho có thể làm tăng nguy cơ phù nề, mất nước, xơ vữa động mạch, sỏi thận, suy thận cấp và mạn tính.
- Protein: Một số sản phẩm giúp tăng cơ và tăng lực có thể chứa hàm lượng protein cao. Việc tiêu thụ quá nhiều protein có thể làm tăng nồng độ urea trong nước tiểu, dẫn đến sỏi thận.
Tóm lại, nếu bạn đang mắc bệnh thận và băn khoăn chưa biết uống uống thực phẩm chức năng có hại thận không thì câu trả lời là CÓ THỂ.
Làm thế nào để uống thực phẩm chức năng không hại thận?
Để uống thực phẩm chức năng không hại thận, bạn cần tuân thủ 7 nguyên tắc quan trọng sau:
1. Lựa chọn sản phẩm an toàn, đảm bảo chất lượng
Lựa chọn TPCN an toàn, đảm bảo chất lượng giúp bạn bảo vệ sức khỏe thận bằng cách loại trừ được những sản phẩm chưa được Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) cấp phép lưu hành, tức chưa đáp ứng được những quy định về an toàn sản xuất, bảo quản, kinh doanh dược phẩm cũng như các tiêu chí kiểm định và minh bạch thông tin đến người tiêu dùng.
Để lựa chọn được TPCN an toàn, bạn cần tuân thủ một số nguyên tắc sau:
- Tìm chứng nhận từ cơ quan quản lý: Bạn hãy truy cập chuyên trang tra cứu TPCN của Cục Quản lý Dược, gõ tên sản phẩm mà bạn dự định mua để xem thương hiệu này có được Bộ Y tế phê duyệt hay chưa. Nếu kết quả trả về là khoảng trắng, điều đó có nghĩa là sản phẩm bạn dự định mua chưa được cơ quan chức năng phê duyệt;
- Hướng đến thương hiệu uy tín: Chọn mua TPCN từ các nhà sản xuất uy tín, có thương hiệu lâu đời cùng hệ thống nhà máy sản xuất hiện đại, đáp ứng nghiêm ngặt những tiêu chuẩn như:
- Chuẩn thực hành tốt khâu sản xuất (GMP);
- Chuẩn thực hành tốt khâu kiểm tra chất lượng (GLP);
- Chuẩn thực hành tốt khâu bảo quản (GSP).
- Tránh quảng cáo “thổi phồng” tính năng: Cẩn thận với những sản phẩm có lời quảng cáo thiếu thực tế hoặc hứa hẹn kết quả nhanh chóng;
- Tra cứu thông tin trực tuyến: Tìm hiểu về sản phẩm thông qua các trang web thương mại điện tử để xem đánh giá của người dùng trước về chất lượng sản phẩm. Điều này giúp bạn tự tin và đưa ra quyết định mua hàng khách quan hơn;
- Tư vấn cùng bác sĩ: Trước khi sử dụng bất kỳ TPCN nào, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia y tế, đặc biệt nếu bạn đang mắc bệnh thận hoặc các vấn đề sức khỏe khác.
2. Nên mua tại các địa chỉ uy tín
Trên hành trình tìm mua TPCN chất lượng, bạn nên ưu tiên lựa chọn những địa chỉ phân phối thuốc uy tín, đạt được nhiều chứng nhận kinh doanh thuốc an toàn, chẳng hạn như:
- Chuẩn thực hành tốt khâu tồn trữ / bảo quản (GSP);
- Chuẩn thực hành tốt khâu lưu thông phân phối (GDP);
- Chuẩn thực hành tốt khâu phân phối đến tay người bệnh (GPP).
Tại thành phố Hồ Chí Minh, ECO – Pharmacy, Long Châu, Pharmacity, Minh Châu, An Khang… chính là những cơ sở bán TPCN uy tín, được Bộ Y tế cấp chứng nhận thực hành tốt khâu phân phối thuốc đến tay người bệnh (GPP).
3. Luôn đọc kỹ bảng thành phần, liều lượng và khuyến cáo sử dụng
Đọc kỹ thành phần trên nhãn giúp bạn hiểu rõ về loại TPCN mà cơ thể sắp dung nạp cùng liều dùng chi tiết; đồng thời, giúp bạn biết rõ sản phẩm có chứa phụ liệu hoặc chất bổ sung nào gây dị ứng hay không.
4. Không sử dụng thực phẩm chức năng quá liều quy định
TPCN khi dùng quá liều có thể trở nên độc hại, gây hại cho thận. Ví dụ, vitamin C, khi được dùng ở liều trên 1000 mg / ngày được chứng minh là có thể làm tăng gấp đôi nguy cơ hình thành sỏi thận. Do đó, tuân thủ đúng liều lượng do bác sĩ quy định giúp bảo vệ sức khỏe thận và tránh rủi ro tiềm ẩn.
5. Không sử dụng trong thời gian quá dài
Sử dụng thực phẩm chức năng (TPCN) trong thời gian dài có thể gây quá tải cho thận, khiến thận phải liên tục xử lý và loại bỏ các hoạt chất dư thừa. Một số hoạt chất không tan trong nước mà chỉ tan trong dầu như vitamin A, D, E, K,… nếu tiêu thụ vượt ngưỡng an toàn trong thời gian dài, có thể làm tăng nguy cơ gây ngộ độc thận. Do đó, việc hạn chế sử dụng TPCN trong khoảng thời gian an toàn giúp bảo vệ chức năng và sức khỏe của thận.
6. Cẩn trọng khi kết hợp thực phẩm chức năng với thuốc khác
Khi kết hợp TPCN với thuốc, có thể xảy ra tương tác hóa học hoặc sinh học giữa chúng. Vì thận đóng vai trò trao đổi chất trực tiếp với máu, nên những tương tác thuốc có thể làm biến đổi thành phần huyết thanh cũng có khả năng gây tổn thương trực tiếp đến thận. Ví dụ:
- TPCN chứa kali và thuốc giảm huyết áp: Một số thuốc giảm huyết áp có thể làm tăng kali trong máu. Khi kết hợp với TPCN chứa kali, có thể gây ra tình trạng tăng kali huyết, gây mất nước, tiêu chảy, rối loạn điện giải, dẫn đến suy thận cấp và mạn tính;
- TPCN chứa canxi và thuốc dự phòng loãng xương: Kết hợp cả hai có thể làm tăng hàm lượng canxi trong máu, gây xơ vữa mạch máu, chèn ép dòng chảy của máu đến thận, dẫn đến suy thận cấp tính và thậm chí là đột quỵ.
Do đó, cẩn trọng khi kết hợp TPCN và thuốc chính là nguyên tắc quan trọng mà bạn cần lưu ý để bảo vệ thận khỏi rủi ro và tăng cường sức khỏe tổng thể.
7. Hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng
Hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng thực phẩm chức năng giúp bạn biết rõ bản thân có thực sự cần bổ sung TPCN hay không. Nếu có, bác sĩ sẽ tiếp tục tư vấn liều uống an toàn để đảm bảo an toàn sức khỏe, giảm thiểu tác dụng phụ hoặc tương tác xấu với các thuốc khác mà bạn đang dùng.
Không những thế, trẻ em, phụ nữ mang thai, người lớn tuổi,… tùy vào tình trạng sức khỏe mà cách sử dụng TPCN cũng sẽ khác nhau. Trong mọi tình huống, chỉ có bác sĩ là người hiểu rõ uống thực phẩm chức năng có hại thận không cùng nhu cầu dinh dưỡng và đặc điểm bệnh lý của bạn; từ đó, đề ra được phác đồ bổ sung TPCN an toàn, tránh gây áp lực lên thận.
Tóm lại, thực phẩm chức năng mang lại nhiều lợi ích sức khỏe, nhưng việc sử dụng không đúng cách có thể gây tổn thương thận. Để bảo vệ sức khỏe, người tiêu dùng nên cân nhắc kỹ trước khi chọn sản phẩm, tuân thủ liều lượng và hiểu rõ về loại TPCN mà mình đang sử dụng.
Do nhu cầu dinh dưỡng và đặc điểm thể trạng của mỗi người là không giống nhau nên việc sử dụng TPCN rất cần lời khuyên và chỉ định từ phía chuyên gia. Trong trường hợp bạn vẫn còn băn khoăn chưa biết uống thực phẩm chức năng có hại thận không, hãy nhanh tay liên hệ đến Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng Nutrihome thông qua số hotline 1900 633 599 để được tư vấn chi tiết. Chúc bạn thật nhiều sức khỏe!
