Bạn có nhận thấy cây đàn guitar của mình có những âm rè rè không? Dây đàn thì có vẻ hơi xa so với phím đàn? Bạn cảm thấy khó khăn khi bấm một nốt nhạc, cảm giác chơi nó không mượt mà dễ chơi như trước?
Nếu gần đây bạn có thay đổi môi trường xung quanh (chuyển nhà, gắn máy lạnh). Hoặc đã lâu bạn không chơi, không đụng vào cây đàn guitar, thì đã đến lúc bạn phải điều chỉnh cần đàn guitar. Trong bài viết này sẽ hướng dẫn cách điều chỉnh cần đàn guitar để cải thiện cây đàn của bạn.
Bạn không cần phải tìm đến các thợ đàn hay cửa hàng nhạc cụ. Điều chỉnh thanh giàn là thứ mà bạn có thể tự làm tại nhà chỉ trong vài phút. Chúng tôi sẽ hướng dẫn chi tiết về cách hoạt động của thanh giàn, các công cụ cần có, các bước để điều chỉnh thanh giàn.
Thanh giàn là gì?
Bên trong cần đàn guitar của bạn, ngay bên dưới mặt bàn phím, có một rãnh nhỏ được cắt trên gỗ, có một thanh thép. hoặc kim loại khác. Thanh này chạy toàn bộ chiều dài cần đàn của bạn, bắt đầu ngay dưới đầu đàn và kết thúc ở gốc cần đàn.
Nó thường được chốt ren ở cả hai đầu (cho phép điều chỉnh theo cả hai hướng – chúng ta sẽ tìm hiểu rõ hơn về cách điều chỉnh ở phần tiếp theo bài viết). Cũng có những thanh giàn không có chốt ở hai đầu. Không phải cây đàn guitar nào cũng được lắp thanh giàn, nhưng phần lớn cây đàn gutiar đều có (đặc biệt là những dòng đàn phổ biến, những mẫu đàn hiện đại sẽ có)
Bạn đã thấy được một thanh giàn là một thanh kim loại chạy qua cần đàn guitar rồi đúng không. Nhưng nó ở đó để làm gì?
Làm thế nào để một thanh giàn hoạt động?
Đàn guitar là một nhạc cụ hoạt động do lực căng. Các dây được quấn rất chặt quanh các chốt đàn, và được kéo căng ra khỏi ngựa đàn, đến tận cần.
Dây đàn guitar không chỉ là bông hoặc sợi – chúng là nylon, thép hoặc niken quấn – chúng thậm chí có thể là niken nguyên chất! Những vật liệu này rất dai và cứng, rất lý tưởng cho một nhạc cụ cần tác động mạnh (bấm, gảy) nhưng việc kéo căng dây kim loại và giữ cho nó đúng vị trí sẽ gây ra rất nhiều áp lực cho cần đàn guitar của bạn.
Gỗ của cần đàn guitar không đủ cứng để chịu được sức căng đó trong một khoảng thời gian dài; lực kéo của dây cuối cùng sẽ làm cho cần đàn bi cong, làm hỏng căng đàn, khiến nó rất khó để chơi,, hoặc ko thể chơi được nữa.
Đó là lí do thanh giàn được tạo ra. Thành giàn được lắp vào cần, nó tăng thêm độ ổn định và khả năng phục hồi cho cần đàn (ngăn các dây kéo làm cong cần đàn) và đồng thời cho phép điều chỉnh cần theo cách mà bạn muốn. Tuy nhiên nó không thể giữ mãi mãi. Tác động lực bên ngoài, môi trường quá khô, hoặc quá ẩm cũng khiến cần đàn bị cong theo thời gian.
May mắn là khi có thanh gìan, cần đàn có bị cong thì cũng không bị lệch ra khỏi trục, hình dạng tiêu chuẩn. Và khi cần đàn cong, thì thanh gìan cũng là thứ giúp bạn điều chỉnh lại cần đàn.
Thường việc chỉnh thanh giàn vốn là công việc của các thợ đàn nhiều kinh nghiệm, vì nếu không cẩn thận bạn có thể làm hỏng toàn bộ cần đàn, và khiến cây đàn không chơi đươc. Nhưng đừng quá lo lắng nếu bạn chỉ muôn chỉnh lại một ít, một tí lỗi nhỏ, và thực hiện các thao tác một cách từ từ chậm rãi thì sẽ không gặp vấn dề gì.
Khi nào bạn cần điều chỉnh cần đàn guitar?
Những tiếng rè, tạp âm khó chịu
Tiếng rè rè, ù ù khá là khó chịu, thường xảy ra khi bạn đánh một dây quá mạnh. Nhưng nếu bạn vẫn đang đánh dây đó với cường độ, độ mạnh như bình thường trước đó mà vẫn nghe tiếng rè, ù khó chịu thì là dấu hiệu cần chỉnh thanh giàn, cần đàn
Kiểm tra độ cong cần bằng mắt
Giữ cây đàn thẳng đứng, xoay sang ngang và nghiêng về phía bạn, nhìn xuống cần (từ đầu đàn về phía ngựa đàn) như một kính viễn vọng trong khi bạn nhắm một mắt. Nó có nhìn thẳng không? Hay nó bị cong ở giữa?
Nếu bạn gặp khó khăn trong việc xác định mắt cần đàn có cong hay không, hãy thử nhìn vào sợi dây dày nhất (chữ E thấp), và mép của cần và đảm bảo rằng chúng chạy song song hết mức có thể – nếu mép cần và dây ngoài cùng của cần không chạy dọc theo nhau suốt thì có thể là chúng bị cong đấy.
Sử dụng Capo
Dùng Capo kẹp vào ngăn 1. Một ngón tay ấn vào ngăn cuối cùng của đàn, nhìn vào cần theo phương ngang sẽ thấy 2 trường hợp.
• Một là dây bị chạm hoàn toàn vào các phím, thì cần của bạn bị cong ngược ra phía sau.
• Hai là dây sẽ có một khoảng cách với phím, nhìn và tìm ra ngăn có khoảng cách xa nhất với dây, khoảng cách này nên bằng với độ dày của một tấm danh thiếp, nếu khoảng cách này quá nhiều, cần bạn đang bị dây đàn kéo cong lên, nếu khoảng cách này quá nhỏ, cần bạn đang quá thẳng.
Bạn sẽ cần những công cụ gì để điều chỉnh thanh giàn?
Bạn sẽ cần một cái tua vít và một Bộ khóa chỉnh cần đàn (khoá allen/ ty chỉnh cần) có kích thước phù hợp với cần giàn của bạn.
Ngoài ra, bạn có thể cần thêm một vật gì đó để kê cần cây đàn lên để dễ dàng thao tác hơn. Nếu được thì trang bị thêm tuner – máy lên dây đàn guitar (thiết bị điện tử hỗ trợ chỉnh lên dây đàn) và Capo (kẹp tăng tông) để điều chỉnh lại dây đàn trong quá trình chỉnh cần đàn.
Các bước điều chỉnh thanh giàn, điều chỉnh cần đàn guitar
Được rồi – bạn đã xác định rằng cần điều chỉnh thanh giàn và bạn đã có các công cụ của mình. Đã đến lúc bắt tay vào công việc!
Bước 1: Với guitar điện và guitar bass, trên đầu cần sẽ có một miếng hình tam giác với 3 con ốc (Đĩa đệm). Dùng tua vít để tháo nó ra (Bạn sẽ thấy nó ở đầu đàn, ngay sau lược đàn). Một số cây đàn không có đĩa đệm này, thì bớt một công đoạn bạn cần làm.
Bước 2: Dùng bộ khoá chỉnh cần đàn tra vào lỗ và cắm nó vào đầu thanh giàn, và bắt đầu vặn, điều chỉnh cần.
Nếu bạn có cần đàn (cần đàn guitar của bạn lõm xuống, phần đầu đàn hướng lên trên về phía trước của đàn guitar), bạn sẽ cần phải siết chặt cần đàn, vặn sang phải, giảm bớt lực kéo.
Nếu cần đàn bị ngã ngửa (cần đàn ghi-ta cong lồi lên, đầu đàn đang được kéo xuống phía sau) thì bạn cần phải vặn theo hướng khác – sang trái – để cần uốn cong về phía trước.
Một số thợ làm đàn khuyên bạn nên nâng khuỷu tay lên khi thực hiện điều chỉnh thanh giàn (tránh tỳ tay lên cần)
Hãy nhớ rằng, vặn bên phải là siết chặt, vặn bên phải là nới lỏng. Hãy cẩn thận, vặn thật chậm từng chút bạn, chỉ cần vặn quá trớn thì có thể làm hỏng cây dàn mãi mãi.
Sau mỗi lượt vặn, điều chỉnh, nhớ kiểm tra lại độ căng của cần (bằng các bài kiểm tra đã hướng dẫn ở trên). Khi bạn thấy cần đàn của bạn đã vào vị trí, hãy để nó yên một chỗ, cho nó có thời gian ổn định.
Nếu bạn thấy rằng việc vặn xoay thanh giàn nó trở nên khó khăn hơn (bị cứng, hoặc bị kẹt) nhưng nó vẫn chưa vào được vị trí bạn muốn thì hãy dừng lại, để yên nó và quay lại thử sau. Nếu vẫn không thể vặn xoay được thì hãy mang cây đàn đến các kỹ thuật viên – các cửa hàng nhạc cụ chuyên nghiệp để được hỗ trợ. Đừng cố gắng quá sức, nó có thể làm gãy cần của bạn.
Kết thúc phần hướng dẫn cách điều chỉnh cần đàn guitar tại nhà! Chúc bạn may mắn – hãy nhớ, làm từ từ, từng chút một, cẩn thận để không làm gãy cần đàn guitar của mình.
