1. Hoàn cảnh lịch sử đề ra đường lối kháng chiến chống Pháp:
Trong bối cảnh chiến tranh thế giới thứ hai đang diễn ra, Việt Nam – một quốc gia nhỏ bé ở Đông Nam Á – đã phải đối mặt với sự xâm lược của Pháp. Sau khi đánh bại quân Nhật Bản, Pháp quyết định khôi phục lại thực dân hóa ở Việt Nam. Tuy nhiên, những nỗ lực đó đã gặp phải sự chống đối kịch liệt từ nhân dân Việt Nam, đặc biệt là từ Đảng Cộng sản Việt Nam.
Tháng 11/1946, quân Pháp mở cuộc tấn công chiếm đóng cả thành phố Hải Phòng và thị xã Lạng Sơn, cho quân đổ bộ lên Đà Nẵng và gây nhiều cuộc khiêu khích, tàn sát đồng bào ta ở Hà Nội. Trong bối cảnh này, Trung ương Đảng đã chỉ đạo tìm cách liên lạc với phía Pháp để giải quyết vấn đề bằng biện pháp đàm phán thương lượng.
Ngày 19/2/1946, trước khi Pháp gửi tối hậu thư đòi ta phải tước vũ khí của tự vệ Hà Nội và kiểm soát an ninh trật tự Thủ đô, Ban Thường vụ Trung ương Đảng đã họp tại làng Vạn Phúc (Hà Đông) dưới sự chủ trì của Chủ tịch Hồ Chí Minh để hoạch định chủ trương đối phó. Hội nghị đã quyết định cử phái viên đi gặp phía Pháp để đàm phán, tuy nhiên không có kết quả.
Trong tình hình đó, những người lãnh đạo của Việt Nam đã quyết định lựa chọn con đường kháng chiến chống lại sự xâm lược của Pháp. Bằng khát vọng giành lại độc lập và chủ quyền cho đất nước, những người lính Việt Nam đã chiến đấu với quyết tâm và sự hy sinh cao đẹp. Mặc dù đối thủ của họ là một quốc gia có quân đội mạnh và hiện đại, nhưng các chiến sĩ Việt Nam không bỏ cuộc và tiếp tục chiến đấu cho đến khi đạt được thắng lợi lịch sử trong cuộc kháng chiến chống lại Pháp.
Đường lối kháng chiến của Việt Nam đã được đề ra dựa trên những nguyên tắc của Marx – Lenin, bao gồm sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, sự tham gia của toàn dân, sự kết hợp giữa kháng chiến dân tộc và cách mạng xã hội chủ nghĩa. Bằng cách này, Việt Nam đã đánh bại được một trong những quốc gia có quân đội mạnh nhất thế giới và đạt được thỏa thuận Geneva, đánh dấu một trong những bước ngoặt quan trọng trong lịch sử đất nước.
2. Quá trình hình thành đường lối kháng chiến chống Pháp:
Cuộc chiến chống Pháp (1946-1954) là một trong những giai đoạn đấu tranh quyết liệt nhất và cũng là bước đột phá quan trọng trong lịch sử dân tộc Việt Nam. Đường lối kháng chiến chống thực dân Pháp của Đảng đã trải qua nhiều giai đoạn, được hình thành, bổ sung và hoàn chỉnh dần thông qua các thực tiễn đấu tranh.
Trung ương Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ đạo việc kết hợp đấu tranh quân sự, chính trị và ngoại giao để đánh bại âm mưu của Pháp trong việc tách Nam Bộ ra khỏi Việt Nam. Tuy nhiên, đường lối kháng chiến chống Pháp của Đảng không phải là một con đường dễ dàng. Nó phải trải qua nhiều thử thách và khó khăn, từ việc tập hợp và tổ chức lực lượng, đến việc chiến đấu và phối hợp các hoạt động giữa các chiến tuyến.
Thường vụ Trung ương Đảng đã tổ chức Hội nghị Quân sự toàn quốc lần đầu tiên, diễn ra vào ngày 19-10-1946 và do Tổng Bí thư Trường Chinh chủ trì. Hội nghị đã đề ra nhận định quan trọng rằng “Không sớm thì muộn, Pháp sẽ đánh ta và ta cũng nhất định phải đánh lại Pháp”. Tại hội nghị này, Đảng đã đề ra các biện pháp và chủ trương cụ thể về tổ chức và tư tưởng.
Đặc biệt, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đưa ra chỉ thị cụ thể về việc tiến hành các công việc khẩn cấp (ngày 5-11-1946) nhằm chuẩn bị cho cuộc kháng chiến toàn quốc. Ông đã khẳng định lòng tin vào thắng lợi cuối cùng của cuộc đấu tranh và tuyên bố rằng dân tộc Việt Nam sẽ đánh bại được bất cứ kẻ thù nào đến xâm lược đất nước.
Từ đó, đường lối kháng chiến chống Pháp của Đảng đã được triển khai trên diện rộng, với sự tham gia của toàn dân và quân đội Việt Nam. Các chiến công lịch sử đã được ghi nhận, bao gồm thắng lợi ở Điện Biên Phủ vào năm 1954, mở ra cánh cửa đến với thời kỳ độc lập và thống nhất đất nước.
Với những nỗ lực và chiến thắng đó, đường lối kháng chiến chống Pháp của Đảng đã trở thành một bài học lịch sử quý giá, là nguồn động lực cho những cuộc đấu tranh khác của dân tộc Việt Nam trong tương lai. Việc hình thành đường lối kháng chiến chống Pháp đã phản ánh sự thông minh và thực tế của Đảng trong việc đưa ra các chiến lược hiệu quả để giành chiến thắng trong cuộc chiến đấu bảo vệ độc lập và chủ quyền của quốc gia.
3. Tính chất của đường lối kháng chiến chống Pháp:
3.1. Tính chính nghĩa:
Mục đích của cuộc kháng chiến chống Pháp là để tiếp tục sự nghiệp cách mạng tháng Tám, đánh đổ chế độ thực dân Pháp xâm lược, hoàn thành giải phóng dân tộc, giành độc lập và thống nhất thật sự cho Tổ quốc. Tính chính nghĩa của đường lối kháng chiến này được đặt lên hàng đầu, thể hiện tinh thần nghiêm túc, cao đẹp của những người đấu tranh cho độc lập, tự do và chủ nghĩa xã hội.
3.2. Tính nhân dân:
Đường lối toàn quốc kháng chiến chống Pháp có tính nhân dân, một tính chất đặc biệt và tiêu biểu nhất do:
– Khẳng định cuộc kháng chiến là chiến tranh dân tộc giải phóng và dân chủ mới. Sự đánh giặc của nhân dân Việt Nam là một cuộc chiến chính nghĩa vì nó đấu tranh cho độc lập, tự do và phúc lợi của dân tộc. Điều này thể hiện rõ ràng trong tư tưởng “chiến tranh nhân dân” của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
– Nêu cao tinh thần toàn dân đánh giặc, “Bất kỳ đàn ông, đàn bà, bất kỳ người già, người trẻ, không chia tôn giáo, đảng phái, dân tộc. Hễ là người Việt Nam thì phải đứng lên đánh thực dân Pháp để cứu tổ quốc”. Toàn dân đánh giặc, lấy lực lượng vũ trang nhân dân làm nòng cốt. Đường lối này xuất phát từ truyền thống chống ngoại xâm của dân tộc ta, từ mục đích của cuộc kháng chiến, từ quan điểm “Cách mạng là sự nghiệp của quần chúng” của chủ nghĩa Mác-Lênin, từ tư tưởng “chiến tranh nhân dân” của Chủ tịch Hồ Chí Minh và từ chủ trương “kháng chiến toàn diện, trường kỳ, tự lực cánh sinh…”. Muốn phát huy sức mạnh của toàn dân kháng chiến phải đánh lâu dài, muốn có lực lượng đánh lâu dài phải huy động lực lượng toàn dân. Có lực lượng toàn dân tham gia mới thực hiện được kháng chiến toàn diện và tự lực cánh sinh.
– Tính nhân dân của cuộc kháng chiến thể hiện rõ trang các văn kiện: Chỉ thị Toàn dân kháng chiến của Ban Thường vụ Trung ương Đảng ngày 12-12-1946; Lời kêu gọi toàn dân kháng chiến của Chủ tịch Hồ Chí Minh tối ngày 19-12-1946 và tác phẩm Kháng chiến nhất định thắng lợi của Tổng bí thư Trường Chinh (9-1947).
– Tính nhân dân của đường lối kháng chiến chống Pháp đã cho thấy tính chất đặc biệt và hiệu quả của nó. Nhờ sự đoàn kết và toàn dân tham gia, quân và dân ta đã đánh đổ chế độ thực dân Pháp, giành độc lập và thống nhất đất nước.
– Điều đáng chú ý là tính nhân dân của đường lối kháng chiến chống Pháp không chỉ là một khía cạnh trừu tượng, mà còn được thể hiện rõ ràng trong các hoạt động cụ thể. Những người chiến đấu trong cuộc kháng chiến là những người lao động, nông dân, công nhân và sinh viên, những người đang chịu đựng sự bóc lột, áp bức và ngược đãi của chế độ thực dân Pháp. Họ đã đứng lên để đấu tranh cho tương lai của đất nước và con cháu của mình, và đã sẵn sàng hy sinh tất cả để đạt được mục đích của cuộc kháng chiến. Đường lối toàn quốc kháng chiến chống Pháp đã đánh thức tinh thần đấu tranh của nhân dân Việt Nam, giúp họ hiểu rõ tầm quan trọng của việc đoàn kết và đấu tranh cho độc lập, tự do và chủ nghĩa xã hội.
Với tính nhân dân và tính chính nghĩa của mình, đường lối kháng chiến chống Pháp đã trở thành một biểu tượng của cuộc đấu tranh cho độc lập, tự do và chủ nghĩa xã hội của nhân dân Việt Nam. Tính chất đặc biệt của nó đã truyền cảm hứng cho các cuộc đấu tranh giải phóng khác trên thế giới, và là tài sản văn hóa quý giá của nhân dân Việt Nam.
Ngoài tính chính nghĩa và tính nhân dân của đường lối kháng chiến chống Pháp, còn có nhiều yếu tố khác đã làm nên thành công của cuộc kháng chiến này. Chẳng hạn, chiến thuật đánh giặc của quân ta đã phát huy hiệu quả cao, đặc biệt là trong các trận Điện Biên Phủ và Đông Kinh Nghĩa Thục. Mặt khác, đường lối đối ngoại của Đảng và Chính phủ cũng đóng vai trò quan trọng trong việc giành được sự ủng hộ của cộng đồng quốc tế.
Tóm lại, đường lối kháng chiến chống Pháp được đặt trên cơ sở tính chính nghĩa và tính nhân dân, đã mang lại thành công vang dội trong việc đánh đổ chế độ thực dân Pháp, giành độc lập và thống nhất đất nước. Đường lối này đã truyền cảm hứng cho các cuộc đấu tranh giải phóng khác trên thế giới, và là một tài sản văn hóa quý giá của nhân dân Việt Nam.
