Sơ đồ mạch điện là gì?
Sơ đồ mạch điện đơn giản là một bản vẽ mô tả chi tiết đường đi dây điện và các vị trí mắc của thiết bị điện. Sơ đồ mạch điện thể hiện các chi tiết và mối nối, cách đấu nối, đặt nguồn điện tại từng khu vực như sơ đồ điện cầu thang.
Sơ đồ mạch điện còn có tên gọi khác là sơ đồ cơ bản, sơ đồ mạch điện ký hiệu sơ đồ điện hay sơ đồ điện tử. Sử dụng các biểu tượng đồ họa nhằm giúp tiêu chuẩn hóa và gọi là ký hiệu điện tử. Những bộ phận thường được ký hiệu chung là nguồn điện, 2 nguồn điện mắc nối tiếp nhau, bóng đèn, dây dẫn và công tắc.
Các ký hiệu trong sơ đồ mạch điện
Trong sơ đồ mạch điện được thiết kế các linh kiện được thể hiện bằng ký hiệu riêng, nhằm thuận tiện cho việc đọc hiểu mạch điện và khi nhìn vào sơ đồ giảm thiểu những tình trạng nhầm lẫn. Các ký hiệu cơ bản gồm có:
Các loại sơ đồ mạch điện
Sơ đồ mạch điện được chia thành 2 loại chính sơ đồ nguyên lý và sơ đồ lắp đặt. Chi tiết từng loại như sau:
Sơ đồ nguyên lý
Một sơ đồ mạch điện theo nguyên lý là một sơ đồ đại diện cho cấu trúc của một thiết bị dụng cụ theo một cách chung. Nhưng đối với loại sơ đồ này thì các bộ phận không được sắp xếp theo đúng thứ tự sẽ lắp đa. Sơ đồ mạch điện được vẽ ra nhằm mục đích cung cấp cho người dùng cái nhìn tổng quan nhất về các bộ phận bên trong mạch điện. Do đó loại sơ đồ mạch điện nguyên lý giúp mọi người nắm bắt được được của các bộ phận bên trong nó và sự hoạt động của các bộ phận.
Thêm vào đó sơ đồ nguyên lý có khả năng cung cấp một cái nhìn tổng quan về các mạch. Nó có thể giúp chúng ta cách hiểu bộ phận hoạt động cũng như cách kết nối thiết bị.
Sơ đồ mạch điện lắp đặt
Sơ đồ mạch điện lắp đặt là sơ đồ minh họa rõ ràng và chính xác các thiết bị và bộ phận bên trong mạch. Ngay cả một thiết bị nhỏ trong mạch cũng được mô phỏng tỉ mỉ, chính xác. Do đó nó được coi là một sơ đồ lắp đặt trong thực tiễn.
Sơ đồ mạch điện có thể dự đoán số lượng thiết bị cần làm việc, cách lắp đặt, sửa chữa lưới điện hay thiết bị điện. Sơ đồ nhằm mục đích cho ta biết vị trí các bộ phận mạch điện khác nhau trong từng trường hợp.
Tác dụng của sơ đồ mạch điện
- Hỗ trợ lắp đặt mạch điện chính xác, nhanh chóng.
- Đảm bảo tính thẩm mỹ cao, khoa học cho toàn bộ mạch điện lắp đặt.
- Giúp phát hiện và xử lý các lỗi hỏng hóc, thiết bị trong quá trình xử lý sự cố.
- Giúp chủ nhà không phải đập phá quá nhiều để tìm kiếm, sửa chữa mạch điện dây chìm khi vận hành.
Hướng dẫn cách đọc một sơ đồ mạch điện cơ bản
Để đọc được sơ đồ mạch điện chính xác và nhanh chóng cần tìm các cơ hội nắm bắt các kí hiệu, vai trò riêng của từng phần tử trong mạch điện.
Xác định mối quan hệ của phần tử trong mạch điện, tìm hiểu các thông số cơ bản trong dòng điện trở, tụ điện áp của thiết bị trong mạch điện.
Tìm hiểu vai trò của từng thiết bị điện với công dụng của từng linh kiện nhằm đảm bảo sử dụng đúng mục đích, thông số cụ thể của từng phần. Từ đó tìm hiểu vai trò, nhiệm vụ của chúng trong mạch điện vận hành.
Linh kiện được gắn đúng cực, gắn thiết bị theo đúng chiều âm dương thông qua xác định chiều dòng điện. Các biểu tượng thiết bị đều có kí hiệu riêng và có phân cực rõ ràng nhằm dựa vào phần chân kim loại thiết bị dài hơn.
Chức năng chính và cách thức vận hành của từng hệ trong mạch điện, dựa vào sơ đồ mà bạn xác định chức năng hoạt động của thiết bị đánh giá hiệu suất của từng hệ mạch trong sơ đồ hệ thống mạch điện.
Quy ước chiều dòng điện
Chiều của dòng điện được quy ước như sau:
Chiều của dòng điện được quy ước biểu diễn bằng chiều của mũi tên là chiều được đi từ cực dương (+) qua dây dẫn và những dụng cụ điện để đi tới cực (-) của sơ đồ mạch điện.
Dòng điện trong mạch được cung cấp bởi AC quy hay pin có chiều không đổi được gọi là dòng điện 1 chiều.
Chiều dòng điện được dịch chuyển theo hướng của các electron tự do trong kim loại và chiều này ngược lại với chiều được quy ước của dòng điện.
Hiện nay sơ đồ mạch điện là quy trình cần thiết lập bắt buộc khi lắp đặt một bảng điện cụ thể ở khu vực hay vị trí nào. Vì thế nhằm đảm bảo thiết kế sơ đồ mạch điện đúng yêu cầu kỹ thuật và đúng theo thiết kế yêu cầu các máy móc vận hành. Mời mọi người cùng tham khảo thông tin Tuấn Hưng Phát cập nhật về sơ đồ mạch điện trong bài viết nhé.
