Uống nước gì tốt cho thận? Đây là câu hỏi được rất nhiều đọc giả quan tâm khi đang tìm cách để tăng cường sức khỏe và cải thiện chức năng của cơ quan này. Trong cơ thể, thận đóng vai trò quan trọng như một “nhà máy” lọc máu, giúp bạn tái hấp thụ muối khoáng và đào thải độc tố dư thừa. Do vậy, việc lựa chọn sai loại chất lỏng tiêu thụ có thể làm thay đổi chất lượng máu và gây tổn thương trực tiếp đến thận. Vậy, uống nước gì tốt cho thận? Đâu là danh sách các loại nước uống tốt cho thận được nhiều chuyên gia khuyến nghị? Tất cả sẽ được Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng Nutrihome giải đáp ngay trong bài viết sau.
Tại sao nước lại quan trọng với thận?
Nước đóng vai trò quan trọng đối với thận vì các lý do sau:
- Hỗ trợ lọc, đào thải độc tố: Thận hoạt động như một “nhà máy” lọc của cơ thể, giúp loại bỏ chất cặn, muối khoáng và các chất độc tố từ máu. Nước giúp duy trì lưu lượng máu chảy qua thận, tạo điều kiện thuận lợi để thận dễ dàng lọc và loại bỏ chất thải dư thừa.
- Duy trì cân bằng chất lỏng: Thận giúp duy trì cân bằng chất lỏng trong cơ thể bằng cách kiểm soát lượng nước bài tiết và hấp thụ, tạo môi trường tối ưu để các hoạt động trao đổi chất diễn ra bình thường;
- Kiểm soát huyết áp: Thận giúp kiểm soát huyết áp bằng cách điều chỉnh lượng muối và nước trong máu. Uống đủ nước giúp đảm bảo lưu lượng chất lỏng chảy đến thận, hỗ trợ thận kiểm soát huyết áp hiệu quả.
- Ngăn ngừa sỏi thận: Uống đủ nước giúp thận lọc và loại bỏ hiệu quả các tinh thể muối khoáng dư thừa, ngăn chặn chúng kết tủa và hình thành sỏi thận.
- Hỗ trợ các chức năng khác: Thận tham gia vào nhiều quá trình sinh lý khác nhau, bao gồm: điều chỉnh ion (điện giải), cân bằng pH máu và sản xuất hóc-môn. Nước giúp duy trì môi trường ổn định để thận có thể thực hiện các chức năng này một cách hiệu quả.
Tóm lại, nước không chỉ hỗ trợ thận trong việc lọc và loại bỏ độc tố khỏi cơ thể, mà còn giúp duy trì cân bằng chất lỏng, huyết áp, điện giải; đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa các vấn đề sức khỏe liên quan đến thận.
Tiêu chí lựa chọn nước uống tốt cho thận
Uống nước gì tốt cho thận? Theo các chuyên gia dinh dưỡng, khi lựa chọn các loại đồ uống tốt cho thận, bạn cần xem xét các yếu tố sau:
- Chỉ chọn nguồn nước sạch: Chọn nguồn nước sạch từ những hãng cung cấp nước uy tín, không bị ô nhiễm, không chứa vi khuẩn, độc tố và kim loại nặng;
- Hạn chế đường: Đường làm tăng nồng độ insulin và glucose trong máu sau khi tiêu thụ, thúc đẩy phản ứng viêm ở các mạch máu trong thận và làm suy giảm chức năng thận theo thời gian. Do đó, hạn chế đường là cách hiệu quả để ngăn ngừa bệnh lý suy thận mạn tính.
- Chú ý hàm lượng natri: Ưu tiên chọn nước có hàm lượng natri thấp (<140mg natri / khẩu phần uống hoặc <2000 mg natri / ngày), vì nồng độ natri cao có thể làm tăng huyết áp, gây áp lực lên thận và khiến thận bị tổn thương từ bên trong;
- Kiểm soát hàm lượng kali và phốt pho: Nếu đang mắc chứng suy thận cấp tính hoặc suy thận mạn tính giai đoạn III, IV, V, bạn hãy tránh các nguồn nước giàu kali và phốt pho. Bởi lẽ, thận yếu không thể lọc được hai loại khoáng chất này một cách hiệu quả. Lúc này, tiêu thụ nước chứa kali và phốt pho có thể thúc đẩy nguy cơ gây suy tim, giòn xương, xơ vữa động mạch và đột quỵ.
Để kiểm soát hàm lượng kali và phốt pho, bạn cần ưu tiên chọn loại nước uống chứa ít hơn 200mg kali và 150mg phốt pho trên mỗi khẩu phần tiêu thụ. Bên cạnh đó, bạn cũng nên đảm bảo cơ thể dung nạp không quá 3000 mg kali và 800 mg phốt pho mỗi ngày.
Tóm lại, lựa chọn nước uống là một phần quan trọng của quá trình chăm sóc và cải thiện sức khỏe thận, giúp bạn duy trì tốt chức năng thận và ngăn ngừa sớm những biến chứng liên quan. Đối với người đang mắc hoặc có nguy cơ cao mắc bệnh thận, việc thảo luận với bác sĩ để xây dựng danh sách các loại nước giải khát an toàn cho thận điều vô cùng quan trọng, giúp bảo vệ hệ tiết niệu và ổn định sức khỏe tổng thể.
Uống nước gì tốt cho thận?
Theo các chuyên gia dinh dưỡng, những thức uống tốt cho thận là các loại nước chứa ít natri, kali, phốt pho; đồng thời góp phần điều hòa huyết áp, đường huyết, lưu lượng chất lỏng chảy qua thận cũng như nồng độ pH của máu và nước tiểu. Những loại thức uống tốt cho thận bao gồm:
1. Nước lọc
75% cơ thể bạn là nước. Do đó, uống nước lọc giúp duy trì thể tích máu và lưu lượng chất lỏng ổn định chảy quả thận, hỗ trợ cơ quan này loại bỏ độc tố hiệu quả, ngăn ngừa tình trạng sỏi thận và suy giảm chức năng thận. Bên cạnh đó, nước lọc còn giúp cân bằng độ pH trong nước tiểu, từ đó làm giảm nguy cơ nhiễm khuẩn trong đường tiết niệu, ngăn ngừa và hỗ trợ điều trị tình trạng viêm thận do nhiễm trùng.
2. Nước khoáng có ga
Nước khoáng có ga, loại không chứa đường hay chất tạo ngọt nhân tạo, có thể cung cấp nhiều lợi ích sức khỏe thiết thực cho thận, chẳng hạn như:
- Cân bằng điện giải: Nước khoáng chứa nhiều khoáng chất tự nhiên như canxi, natri, kali và magiê; giúp cơ thể cân bằng điện giải, huyết áp và ổn định độ pH của máu; ngăn ngừa sớm các biến chứng có thể gây hại thận do mất cân bằng điện giải như: tăng huyết áp, tăng creatinine niệu, co giật, suy tim,…
- Kích thích vị giác: Ga trong nước khoáng có thể kích thích vị giác, tạo “niềm vui” thúc đẩy bạn bổ sung nước thường xuyên hơn mà không cần đợi đến khát mới uống.
- Hạn chế ăn quá no: Lượng ga trong nước khoáng cũng góp phần gây nên cảm giác no tạm thời, giúp bạn hạn chế ăn uống quá mức, kiểm soát cân nặng hiệu quả và bảo vệ thận khỏi tình trạng viêm nhiễm do thừa cân – béo phì.
Tuy nhiên, bạn nên lưu ý rằng, nước khoáng có ga không phải lúc nào cũng thay thế được nước lọc thông thường trong việc hỗ trợ sức khỏe thận. Việc tiêu thụ nước khoáng có ga quá nhiều tiềm ẩn nguy cơ gây đầy bụng, khó tiêu, ợ chua và trào ngược thực quản. Do vậy, bạn cần uống nước khoáng có ga một cách cân nhắc, biết kết hợp chúng trong một chế độ ăn uống cân đối và lành mạnh.
3. Cà phê đen
Cà phê, khi được tiêu thụ một cách vừa phải (không quá 700ml / ngày), có thể mang lại một số lợi ích cho thận. Nghiên cứu cho thấy, uống 2 – 3 tách cà phê (500 – 700ml) mỗi ngày có thể giảm 17% nguy cơ bị bệnh suy thận cấp tính và 13% nguy cơ suy thận mạn tính. Nguyên nhân là vì trong cà phê chứa nhiều:
- Caffeine: Hợp chất caffeine chứa trong cà phê giúp kích thích hệ thống thần kinh trung ương, tăng cường lưu thông máu đến thận và giúp thận hoạt động hiệu quả;
- Chất chống oxy hóa: Cà phê chứa axit chlorogenic và trigonelline, các hợp chất chống oxy hóa hỗ trợ kháng viêm ở thận hiệu quả.
Cà phê tuy bổ dưỡng nhưng bạn chỉ nên tiêu thụ chúng ở hàm lượng vừa phải. Bởi lẽ, nghiên cứu cho thấy, uống nhiều hơn 3 tách (700ml) cà phê mỗi ngày có thể làm tăng gấp 3 lần nguy cơ rối loạn chức năng thận ở những người có mã gen khiến cơ thể chuyển hóa chậm caffeine.
Theo Sara Mahdavi, tác giả chính của nghiên cứu trên cho biết, có khoảng một nửa dân số hiện đang mang trong mình biến thể di truyền chậm chuyển hóa caffeine. Do đó, việc uống cà phê chỉ nên dừng lại ở mức tiêu thụ vừa phải để nhận được tối đa lợi ích sức khỏe từ loại thức uống này lên thận.
4. Trà
Uống các loại trà như trà xanh, trà gừng, trà nghệ,… có thể mang lại nhiều lợi ích sức khỏe cho thận vì:
- Trà xanh: Giàu catechin, một chất chống oxy hóa mạnh, hỗ trợ điều hòa huyết áp để ngăn ngừa suy thận mạn tính. Bên cạnh đó, trà xanh có chứa một lượng nhỏ caffeine, giúp cải thiện lưu thông máu và gia tăng tăng hiệu suất lọc của thận.
- Trà nghệ và trà gừng: Trà nghệ chứa nhiều cucurmin còn trà gừng giàu gingerol, cả 2 đều là các chất chống oxy hóa mạnh, giúp bảo vệ thận khỏi tổn thương do các gốc tự do và ngăn ngừa suy thận mạn tính.
5. Smoothie hoa quả
Nếu bạn chưa biết uống nước gì tốt cho thận thì hãy cân nhắc uống smoothie (sinh tố đá xay) làm từ hoa quả. Loại thức uống này rất tốt cho thận vì chúng chứa nhiều:
- Nước: Smoothie chứa nhiều nước từ trái cây, giúp duy trì cân bằng lưu lượng chất lỏng, điều cần thiết cho hoạt động thận.
- Chất xơ: Hoa quả giàu chất xơ, giúp thận kiểm soát lượng đường trong máu, ngăn ngừa tiểu đường – một tác nhân nguy hiểm, thúc đẩy bệnh thận mạn tính.
- Chất chống oxy hóa: Hoa quả chứa nhiều chất chống oxy hóa tan trong nước như vitamin nhóm B, vitamin C cùng các hợp chất carotenoids, polyphenols,… giúp bảo vệ thận khỏi tổn thương do các gốc tự do, ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh thận mạn tính.
Để phát huy tối đa lợi ích sức khỏe từ smoothie đến thận, điều quan trọng là chọn đúng loại trái cây và áp dụng đúng cách chế biến phù hợp. Cụ thể:
- Chọn loại trái cây và cách chế biến ít đường: Theo Viện Nghiên cứu Quốc gia về Bệnh lý Tiểu đường, Tiêu hóa & Thận (Hoa Kỳ), đường có thể làm tăng mức độ glucose trong máu sau khi tiêu thụ smoothie, thúc đẩy các phản ứng viêm nhiễm tiến triển và làm hỏng các mạch máu của thận. Do đó, khi xay smoothie, bạn không nên cho thêm đường tinh chế; đồng thời, ưu tiên chọn những loại trái cây ít đường như chuối, táo, bơ, lê, dưa chuột, nho, dâu tây… để hạn chế lượng đường hấp thụ.
- Chọn trái cây chứa ít kali / phốt pho: Nếu đang mắc bệnh thận, bạn cần ưu tiên chọn các loại trái cây chứa ít hai khoáng chất này để ngăn ngừa các biến chứng khởi phát do tăng kali huyết và tăng phốt pho huyết, chẳng hạn như: co giật, suy tim, xơ vữa động mạch,… có thể dẫn đến suy thận cấp tính hay thậm chí đột quỵ. Một số loại trái cây ít kali và phốt pho tốt cho thận gồm: táo, lê, dứa, lựa, dâu, mâm xôi, việt quất,…
6. Nước ép trái cây nhà làm
Tương tự như smoothie hoa quả, nước ép trái cây cũng chứa nhiều nước, chất xơ và chất chống oxy hóa nên hoàn toàn phát huy tất cả những lợi ích sức khỏe của smoothie hoa quả. Tuy nhiên, để nước ép trái cây thực sự phát huy lợi ích tốt cho thận, bạn cần chú ý:
- Rửa sạch hoa quả: Rửa hoa quả sạch để loại bỏ bất kỳ khói bụi, thuốc trừ sâu, hoặc hóa chất nông nghiệp có thể gây hại đến thận;
- Không thêm đường: Tránh thêm đường hoặc chất tạo ngọt, bởi chỉ số đường huyết tăng cao có thể tác động tiêu cực đến mạch máu trong thận;
- Chọn hoa quả ít kali và phốt pho: Trong trường hợp bạn đang suy thận cấp tính hoặc mắc bệnh thận mạn tính giai đoạn III, IV và V, hãy sử dụng hoa quả ít kali và phốt pho để cân bằng điện giải cho cơ thể.
Một số loại nước ép trái cây ngọt tự nhiên (không cần thêm đường) và chứa ít kali / phốt pho là: nước ép táo / lê / nho / dứa / lựu / mâm xôi / việt quất / dâu tây,..
7. Nước ngâm hoa quả
Nước ngâm hoa quả là hỗn hợp của trái cây tươi với nước lọc, được ngâm cùng nhau trong nhiều giờ liền. Thời gian ngâm càng lâu, hương vị trái cây trong nước càng đậm. Khác với smoothie hoa quả hay nước ép trái cây, bạn có thể uống nước ngâm hoa quả suốt cả ngày dài vì chúng cung cấp hương vị tự nhiên, không ngọt lịm, không khiến bạn thừa cân – béo phì do hàm lượng đường trong nước ngâm ít hơn nhiều so với nước ép hoa quả trực tiếp.
Bên cạnh đó, nước ngâm hoa quả thường chứa hàm lượng kali / phốt pho ít hơn smoothie và nước ép trái cây. Lợi ích này đặc biệt hữu dụng với người mắc bệnh suy thận, khi cần kiểm soát nghiêm ngặt hàm lượng khoáng chất tiêu thụ trong chế độ dinh dưỡng.
8. Nước giấm táo
Nếu bạn vẫn còn phân vân chưa biết uống nước gì tốt cho thận thì hãy bổ sung nước giấm táo. Đây là một thức uống được làm từ quá trình lên men tự nhiên của táo tươi trong dung dịch axit axetic (giấm). Giấm táo tốt cho thận vì chúng chứa nhiều axit axetic và axit citric, hai hợp chất có thể được chuyển hóa thành muối citrate và axetate, giúp kiềm hóa nước tiểu, ức chế sỏi thận hình thành.
Lưu ý khi sử dụng nước giấm táo, bạn nên khuấy 1 – 2 muỗng canh giấm táo với 150ml nước lọc để pha loãng chúng. Bởi lẽ, việc uống giấm táo nguyên chất không pha loãng có thể gây hại cho men răng và làm bỏng rát cổ họng. Trong khi pha chế, hãy thử thêm 1 thìa mật ong nguyên chất nếu bạn muốn uống ngọt hơn. Sau khi uống giấm táo, bạn hãy súc miệng thật kỹ để bảo vệ men răng.
Những đồ uống có thể gây tổn thương thận
Những thức uống tiềm ẩn nguy cơ gây tổn thương thận thường là những loại nước giải khát chứa nhiều đường, natri, kali, phốt pho và cồn. Trong đó bao gồm:
1. Nước ngọt có ga
Nghiên cứu cho thấy, tiêu thụ nước giải khát ngọt, dù là loại có đường hay chỉ sử dụng chất làm ngọt nhân tạo, đều làm tăng nguy cơ gây sỏi thận lên lần lượt là 23% và 33%. Do đó, bạn nên tránh các loại nước chứa nhiều đường để ngăn ngừa sỏi thận.
2. Nước trái cây đóng hộp
Nước trái cây đóng hộp thường chứa lượng đường cao, đôi khi thậm chí còn cao hơn cả các loại đồ uống có gas. Theo nghiên cứu, hàm lượng đường fructose cao trong nước trái cây đóng hộp có thể làm gia tăng tốc độ tổn thương ống thận, gây viêm kẽ thận và xơ hóa cầu thận.
Bên cạnh đó, nước ép trái cây đóng hộp còn chứa nhiều muối natri photphat (một chất nhũ hóa, làm đặc và tạo vị chua lôi cuốn cho thực phẩm), có thể gây tăng huyết áp, thúc đẩy bệnh thận tiến triển. Do đó, hạn chế tiêu thụ nước trái cây đóng hộp chính là ưu tiên hàng đầu khi bạn đang phân vân chưa biết uống nước gì tốt cho thận.
3. Trà sữa
Trà sữa chứa ít dinh dưỡng nhưng lại dư thừa calo. Các “chất độn” làm dày kết cấu của trà sữa (bột kem thực vật, bột sữa, sữa đặc, bột béo,…) thường chứa nhiều calo, dễ gây thừa cân – béo phì và làm gia tăng áp lực lên thận. Một số phiên bản trà sữa còn chứa nhiều muối natri (tồn tại dưới dạng kem muối hoặc phô mai muối phủ bên trên trà sữa), có thể gây tăng huyết áp và thúc đẩy suy thận tiến triển.
4. Rượu bia
Mặc dù việc tiêu thụ rượu và bia ở mức vừa phải có thể không gây hại, nhưng việc tiêu thụ chúng quá mức có thể gây tổn thương thận. Theo Hiệp hội Thận học Hoa Kỳ, dung nạp rượu bia quá mức (trên 1400ml bia hoặc 147ml rượu trong 2 giờ) khiến cơ thể bị mất nước nghiêm trọng, kích hoạt bệnh suy thận cấp tính tiến triển. Bên cạnh đó, cả rượu và bia đều có thể làm tăng huyết áp, là yếu tố nguy cơ thúc đẩy bệnh suy thận mạn tính tiến triển.
Uống nước nhiều có tốt cho thận không?
Uống nhiều nước KHÔNG TỐT cho thận, dù là đối với người khỏe mạnh hay cả những người mắc bệnh thận mạn tính. Cụ thể:
- Đối với người khỏe mạnh: Uống nước quá nhiều có thể khiến bạn tăng huyết áp, gây tổn thương thận từ bên trong. Không những thế, uống nhiều nước trong thời gian ngắn còn làm loãng máu, gây rối loạn điện giải, dẫn đến đau đầu, chóng mặt, buồn nôn, hoa mắt, chuột rút, co giật và rối loạn nhịp tim.
- Đối với người mắc bệnh thận mạn tính: Nghiên cứu cho thấy, bệnh nhân CKD tiêu thụ nhiều hơn 2 lít nước mỗi ngày có thể làm giảm tỷ lệ lọc máu của tiểu cầu thận (GFR), thúc đẩy suy giảm chức năng thận. Tình trạng tương tự cũng xảy ra ở những người bệnh CKD tiêu thụ ít hơn 1 lít nước mỗi ngày. Như vậy, uống nước, dù quá nhiều hay quá ít, đều không tốt cho người mắc bệnh thận mạn tính, bao gồm cả người suy thận.
Nên uống bao nhiêu nước là đủ?
Học viện Y khoa Hoa Kỳ đề xuất lượng nước uống đầy đủ hàng ngày dành cho người trưởng thành là 3 lít (đối với nam) và 2.12 lít (đối với nữ). Chi tiết hơn, lượng nước mà mỗi người cần uống hàng ngày có thể khác nhau, tùy thuộc vào nhiều yếu tố như: tuổi tác, giới tính, mức độ hoạt động vận động, tình trạng sức khỏe và điều kiện khí hậu.
Hướng dẫn cách uống nước tốt cho thận
Tiêu thụ nước đúng cách không chỉ giúp cung cấp “môi trường sinh hóa” cần thiết cho cơ thể, mà còn hỗ trợ hoạt động lọc máu của thận. Dưới đây là một số nguyên tắc uống nước tốt cho thận mà bạn nên áp dụng hàng ngày:
Điều cần tránh Điều nên làm Uống ít nước, chờ đến khát mới uống – Chủ động uống nước điều độ theo lịch trình cụ thể: Trung bình mỗi 2 – 2.5 giờ bạn nên tiêu thụ ít nhất 250ml nước;
– Nếu bạn đang vận động nặng hoặc mất nhiều mồ hôi do thời tiết nóng, hãy chủ động hớp 1 ngụm nước mỗi 20 – 25 phút.
Uống nước quá nhiều trong một thời gian ngắn Mỗi lần uống không nên quá 250ml nước. Chia mỗi cốc nước thành nhiều lần uống, mỗi lần chỉ hớp một ngụm nhỏ đến khi hết cốc. Uống nước đá hoặc nước lạnh Ưu tiên uống nước ấm để thúc đẩy tuần hoàn máu, tốt cho hệ tiêu hóa và thận. Nước uống chứa đường / caffeine / cồn / chất bảo quản Uống nước lọc, nước khoáng, nước từ các loại trà, cà phê không chứa caffeine. Đối với người bị bệnh thận, bạn nên hạn chế tiêu thụ nước máy công nghiệp đun sôi để nguội vì khó kiểm soát được nồng độ khoáng chất Đối với người bị bệnh thận, bạn nên tiêu thụ nước lọc ít natri / kali / phốt pho từ các hãng sản xuất nước uy tín, có in rõ thành phần khoáng chất trên bao bì để dễ kiểm soát hàm lượng khoáng chất tiêu thụ.
Lưu ý: Trên đây chỉ là những hướng dẫn uống nước khoa học dành cho người trưởng thành khỏe mạnh. Đối với người đang mắc bệnh thận hoặc các vấn đề sức khỏe khác, việc thảo luận với bác sĩ để xác định được những nguyên tắc tiêu thụ chất lỏng an toàn là điều rất quan trọng, giúp bảo vệ sức khỏe thận và ngăn ngừa biến chứng.
Tóm lại, chăm sóc thận là quá trình không chỉ đòi hỏi một chế độ ăn kiêng nghiêm ngặt, mà còn cần lựa chọn đúng loại thức uống an toàn cho sức khỏe. Nếu bạn vẫn còn băn khoăn chưa biết uống nước gì tốt cho thận, hãy tham khảo qua danh sách 8 loại nước uống mà chúng tôi đã gợi ý bên trên, hoặc nhanh tay gọi đến Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng Nutrihome thông qua số hotline 1900 633 599 để được tư vấn kịp thời. Chúc bạn sớm tìm ra loại thức uống an toàn và bổ dưỡng đối với thận!
