Bản đồ xã Thạch Cẩm, Huyện Thạch Thành, Tỉnh Thanh Hoá
Thạch Cẩm nằm ở phía bắc của huyện Thạch Thành, cách trung tâm huyện lỵ Thạch Thành khoảng 20km, cách thành phố Thanh Hóa khoảng 80km về phía bắc. Thạch Cẩm nằm sát bên bờ hữu ngạn sông bưởi, xã có chiều dài 11,8km, chiều rộng từ 4 – 6km với vị trí địa lý tiếp giáp như sau: Phía đông bắc giáp với xã Thạch Quảng, phía nam giáp xã Thạch Sơn, Phía đông giáp với xã Thành Vinh, phía tây giáp với huyện Cẩm Thủy; Theo tiến trình phát triển của lịch sử, qua nhiều lần tách, nhập, xã Thạch Cẩm ngày nay ổn định với tổng diện tích tự nhiên 3.319,58 ha. Trong đó đất sản xuất nông nghiệp là 2.749,52 ha ( chiếm 82,50%), đất phi nông nghiệp 462,68 ha ( chiếm 14,27%), đất chưa sử dụng là 107,20ha ( chiếm 12,66%).
Thạch Cẩm nằm ở vùng giữa thuộc lòng máng sông Bưởi có đồng bằng hẹp và nhiều dãy núi đất thấp. Đặc biệt đó tạo nên địa hình của xã dốc, nghiêng dần từ hướng bắc xuống phía nam.
Đất đai xã Thạch Cẩm chủ yếu gồm 2 loại đất chính là đất phiến thạch sét có màu vàng đỏ và đất phù sa cũ do sông Bưởi bồi đắp. Đây là loại đất có chất lượng tốt, thuận lợi cho canh tác nông nghiệp trồng lúa, cây công nghiệp ngắn ngày như mía, lạc; cây công nghiệp dài ngày như cao su, cà phê; các loại cây ăn quả như nhãn, vải, cam, bưởi và nhiều các loại cây lương thực khác như ngô, khoai, đậu…
Về thủy văn, xã Thạch Cẩm có sông Bưởi ( hay còn có tên gọi khác là sông Bảo, sông Tế Giang, sông Bái) chảy qua, với chiều dài qua địa phận xã là 18,2km. Sông bưởi bắt nguồn từ Mường Khến, Huyện Tân Lạc ( Hòa Bình) chảy về huyện Thạch Thành.
Về tài nguyên rừng, diện tích đất lâm nghiệp của Thạch Cẩm chiếm trên một nửa tổng diện tích đất tự nhiên của xã. Trước đây, rừng của xã gồm nhiều loại, nhiều họ khác nhau, có đủ các lâm sản quý hiếm; các cây dược liệu quý, các cây lâm sản khác như tre, nứa, vầu, luồng. Rừng Thạch Cẩm không chỉ có giá trị về kinh tế mà còn có vai trò rất quan trọng trong việc giữ đất và giữ cho cân bằng sinh thái, bảo về môi trường.
Với vị trí địa lý, địa hình, đất đai thổ nhưỡng như trên, Thạch Cẩm chịu ảnh hưởng chung của khí hậu trong vùng. Độ ẩm không khí trung bình hàng năm từ 65 – 68%, cao nhất từ tháng 2 đến tháng 4, độ ẩm không khí xấy xỉ 90%. Bình quân nhiệt độ trong năm là 220C, cao hơn trung bình cả nước là 0,50C. Mùa hè nhiết độ trung bình từ 280C – 320C, cao nhất là 380C. Mùa đông nhiệt độ 150C – 200C, thấp nhất có thể xuống đến 70C. Lượng mưa trung bình hàng năm là 1.500 – 1.700mm, cao nhất là 2.000mm/năm. Thạch Cẩm thuộc vùng có mưa sớm hơn và có lượng mưa lớn tập trung vào tháng 8,9,10 hàng năm.
Thạch Cẩm chịu ảnh hưởng của hai hướng gió chính là gió mùa Đông Bắc và gió mùa Tây Nam. Nhìn chung, điều kiện thời tiết trên địa bàn xã Thạch Cẩm thuận lợi cho sinh hoạt và các ngành sản xuất, nhất là sản xuất nông nghiệp, cây công nghiệp ngắn ngày, dài ngày, thâm canh cây lương thực, cây rau màu, chăn nuôi. Tuy nhiên, đôi khi xảy ra thiên tai bất lợi cho đời sống và sản xuất của nhân dân như lụt bão về mùa mưa, mùa đông có các đợt rét đậm, rét hại kéo dài…
