Sữa mẹ vắt ra có bị mất kháng thể không là băn khoăn không hề nhỏ của những bà mẹ bỉm sữa bận rộn không thể cho con bú trực tiếp. Cùng tìm hiểu mặt lợi – hại của việc sử dụng sữa mẹ vắt ra trong việc chăm bé trong bài viết dưới đây để tìm ra câu trả lời cho mình nhé!
Mẹ có nên vắt sữa không?
Các chuyên gia y tế cho biết cho con bú trực tiếp có nhiều lợi ích, chế độ ăn 100% sữa mẹ là con đường lành mạnh nhất, ít rủi ro nhất cho cả mẹ và bé. Cho con bú trực tiếp là cách thúc cung cấp nguồn thực phẩm an toàn nhất để bé được phát triển toàn diện. Vì vậy, việc vắt sữa/ hút sữa chỉ nên thực hiện trong trường hợp cần thiết.
Quá trình vắt sữa/ hút sữa cần phải đầu tư khá nhiều về thời gian và công sức. Thêm vào đó, công đoạn cho con ăn bằng bình và sau đó khử trùng tất cả các thiết bị và bình sữa chiếm khá nhiều thời gian và năng lượng nghỉ ngơi, tương tác với em bé hoặc hoàn thành những việc khác của mẹ.
Ngay cả khi mẹ đã làm sạch chai/ bình sữa và tiệt trùng kĩ càng những vật dụng liên quan nhưng trong quá trình vắt hút và bảo quản sữa mẹ, chúng ta không thể lúc nào cũng chắc chắn giữ mọi dụng cụ được sạch sẽ 100%.
Sữa mẹ vắt ra có bị mất kháng thể không?
Câu trả lời là không, nhưng nó sẽ mất đi giá trị dinh dưỡng sẵn có nếu như mẹ không biết bảo quản đúng cách. Nếu biết vắt và bảo quản, trữ đông sữa mẹ đúng cách, sữa mẹ vẫn đảm bảo được hầu hết các chất dinh dưỡng trong đó và vẫn tốt hơn cả sữa công thức.
Trong quá trình sữa mẹ vắt ra để đông trong tủ lạnh, các tế bào bạch cầu và hàm lượng vitamin C bị giảm sút nhưng tổng lượng protein, chất béo, các enzyme, đường lactose và hầu hết các vitamin và chất kháng thể, chất chống viêm khác hầu như vẫn được đảm bảo. Đặc biệt, các kháng thể quan trọng như IgA (Immunoglobulin A), IgG (Immunoglobulin G) và IgM (Immunoglobulin M) vẫn được bảo tồn có thể giúp trẻ giảm nguy cơ tiêu chảy và giúp hệ tiêu hóa của trẻ được khỏe mạnh hơn.
Tuy nhiên, sữa mẹ vắt ra có bị mất kháng thể không còn phụ thuộc vào cách bảo quản sữa sau vắt. Sữa mẹ để ngoài môi trường quá lâu có nguy cơ bị biến chất, mất chất, nếu bé uống vào có thể bị tiêu chảy hoặc nhiễm khuẩn đường tiêu hóa.
Lưu ý khi vắt sữa mẹ để giữ nguyên kháng thể
Bên cạnh thắc mắc sữa mẹ vắt ra có bị mất kháng thể không thì rất nhiều mẹ chưa biết cách vắt sữa đúng để giữ được lượng dinh dưỡng tốt nhất. Dưới đây là những lưu ý.
Vắt sữa mẹ đúng cách
Để bé được sử dụng nguồn sữa mẹ dinh dưỡng nhất, mẹ nên vắt sữa nhẹ nhàng và đều đặn, không nên vắt quá mạnh hoặc vắt liên tục trong thời gian dài, vì điều này có thể làm tổn thương vùng vú. Khi vắt sữa mẹ để trữ cần lưu ý những điều sau:
- Cần vệ sinh sạch sẽ dụng cụ đựng sữa, tay và bầu vú mẹ trước khi vắt.
- Nên vắt thành các chai nhỏ đủ một bữa uống của trẻ, tránh lãng phí.
- Sữa vắt ra cần làm lạnh ngay.
- Không trữ đông lại phần sữa trẻ uống dư.
- Không hòa chung sữa đã trữ đông với sữa mới vắt.
- Không nên cố ép sữa, cần nghỉ ngơi thoải mái, bổ sung dinh dưỡng đầy đủ để tạo sữa tự nhiên, an toàn.
Luôn vệ sinh dụng cụ hút sữa và đựng sữa
Sữa mẹ vắt ra có bị mất kháng thể không có thể còn phụ thuộc và độ vệ sinh của dụng cụ vắt sữa. Nếu quá trình vắt sữa hoặc túi trữ sữa/ bình đựng sữa không đảm bảo vệ sinh có thể làm ảnh hưởng đến lượng kháng thể có trong sữa mẹ.
Trước mỗi lần sử dụng, mẹ đều phải vệ sinh sạch sẽ cả dụng cụ hút sữa lẫn đựng sữa như sau:
- Dùng chổi và miếng cọ rửa chuyên dụng vệ sinh sạch.
- Rửa qua dụng cụ hút sữa và đựng sữa bằng nước lạnh.
- Lau rửa kỹ lại phần đáy và các góc kẽ nhỏ.
- Để ráo tự nhiên.
- Tiệt trùng lại bằng nước sôi.
Kiểm soát lượng sữa mẹ vắt ra đúng cách
Bên cạnh chú ý đến việc vệ sinh hoặc cách bảo quản sữa thì kiểm soát thời gian cũng như lượng sữa mẹ vắt ra có thể giúp trẻ nhận được nhiều kháng thể hơn. Mẹ nên vắt sữa vào sáng sớm hoặc sau khi bé ăn vì lúc này hàm lượng chất báo trong sữa cao hơn, lượng kháng thể cũng ổn định hơn.
Thông thường, mẹ sẽ vắt sữa thành nhiều bình/ túi mỗi lần trữ trong tủ lạnh để cho con bú dần. Do đó, mẹ nên dán nhãn cho mỗi chai sữa để tiện quản lý, theo dõi dễ dàng hơn “thành quả” của mình, bao gồm các thông tin như:
- Ngày vắt sữa
- Đánh số thứ tự sử dụng
- Lượng ml sữa có trong mỗi bình/túi
- Có thể có hướng dẫn rã đông nếu cần thiết.
Bảo quản sữa mẹ như thế nào?
Sữa mẹ vắt ra có bị mất kháng thể không còn phụ thuộc rất nhiều vào độ đảm bảo của sữa và quy trình bảo quản.
Sữa mẹ vắt ra có thể bảo quản ở nhiệt độ phòng từ 6 tiếng
Nếu nhiệt độ phòng ở tầm 25 độ C đến 35 độ C, sữa mẹ vừa mới vắt ra có thể bảo quản tối đa trong vòng 6 giờ đồng hồ. Với nhiệt độ cao hơn, vi khuẩn có thể phát triển nhanh hơn, sữa mẹ vắt ra để được tầm 3-4 tiếng đồng hồ.
Vậy sữa mẹ vắt ra có bị mất kháng thể không nếu để ở nhiệt độ cao hơn? Thực tế thì với nhiệt độ khoảng 40 độ C, sữa mẹ có thể đảm bảo dưỡng chất tối đa trong 4 tiếng (trong trường hợp không bị ảnh hưởng bởi tia UV và ánh nắng mặt trời).
Sữa mẹ vắt ra để được ít nhất 72 tiếng trong tủ lạnh
Sữa mẹ vắt ra có bị mất kháng thể không? Theo các chuyên gia, sữa mẹ vừa mới vắt ra có thể bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh khoảng 72 tiếng đồng hồ mà không mất đi các kháng thể cần thiết. Mẹ có thể để sữa mẹ ở ngăn đá nơi lạnh nhất của tủ lạnh, không được để sữa mẹ ở cánh tủ lạnh vì có thể làm tản nhiệt nhanh, dễ hỏng sữa nếu đóng mở tủ lạnh nhiều lần.
Sữa mẹ vắt ra để được 6 tháng trong tủ đông đá
Sữa mẹ vắt ra có thể để được 6 tháng ở ngăn đông đá có cánh cửa riêng với ngăn lạnh (tương đương với nhiệt độ -18 độ C), thậm chí có thể để được 6-12 tháng trong ngăn đông đá của tủ lạnh có công nghệ không đóng tuyết (tương đương -20 độ C).
Bảo quản sữa mẹ trong tủ đông đá chuyên dụng có thể giúp mẹ không còn lo lắng sữa mẹ vắt ra có bị mất kháng thể không. Mẹ lưu ý: Trong quá trình sữa mẹ vắt ra để đông trong tủ lạnh, các tế bào bạch cầu và hàm lượng vitamin C bị giảm sút nhưng tổng lượng protein, chất béo, các enzim, đường lactose và hầu hết các vitamin và chất kháng thể, chất chống viêm khác hầu như vẫn được đảm bảo.
Sữa mẹ vừa mới vắt ra không nên thêm vào sữa mẹ đã vắt ra từ trước
Tốt nhất là không nên thêm sữa mẹ mới vắt vào sữa mẹ đã vắt và để đông trong tủ lạnh để tránh trường hợp sữa mới vắt làm ấm lại sữa đã để tủ lạnh, tạo điều kiện cho vi khuẩn đang bị tủ lạnh vô hiệu hóa bỗng “hồi sinh”.
Nếu mẹ vẫn cần cho thêm vào, nên làm lạnh sữa mẹ mới vắt rồi mới thêm vào sữa mẹ đã vắt để tủ lạnh trước đó.
Xử lý khi sữa mẹ vắt ra có mùi lạ
Nhiều trường hợp sữa mẹ sau khi vắt ra để tủ lạnh có mùi tanh, mùi kim loại, thậm chí là mùi xà phòng. Điều này không có nghĩa là sữa mẹ đã hỏng và phải bỏ đi. Xuất hiện hiện tượng này là do tác động của enzyme lipase đã bẻ gãy các chất béo ở sữa mẹ vắt ra trong quá trình để tủ lạnh.
Trong trường hợp này, sữa mẹ vẫn an toàn và bé vẫn có thể uống được mà không có vấn đề gì. Tuy nhiên, một số bé có thể sẽ không chịu uống vì mùi lạ gây khó chịu. Mẹ có thể khắc phục bằng cách hâm nóng sữa mẹ vắt ra đến 72 độ C trong vòng 2 phút ngay sau khi vắt (trước khi để tủ lạnh) để ngăn chặn sự hoạt động của enzyme lipase. Tiếp theo, nhanh chóng làm lạnh sữa mẹ vắt ra bằng cách đặt vật đựng sữa trong một bát nước đá. Sau đó, sữa mẹ vắt ra có thể được bảo quản trong tủ lạnh như bình thường.
Tuy nhiên cách làm này có thể làm mẹ thêm phần lo lắng sữa mẹ vắt ra có bị mất kháng thể không vì một số chất miễn dịch trong sữa mẹ bị giảm sút hoặc tiêu diệt hoàn toàn chúng, nhưng vẫn tốt hơn so với việc phải bỏ đi hoàn toàn lượng sữa này.
Lưu ý khi sử dụng sữa mẹ
Không nhất thiết phải làm ấm sữa mẹ vắt ra
Một số bé có thể uống sữa mẹ vắt ra ở nhiệt độ phòng, nhiệt độ mát hoặc nhiệt độ ấm. Điều này phụ thuộc vào sở thích của từng bé, mẹ không nhất thiết phải hâm sữa thật ấm nóng trước khi cho bé uống.
Mẹ không nên cho sữa vào bình đun sôi hoặc cho vào lò vi sóng vì có thể làm gia tăng lo lắng “sữa mẹ vắt ra có bị mất kháng thể không”. Mẹ chỉ nên rã đông sữa (nếu cần) và ngâm bình sữa/ túi trữ sữa vào bình nước khoảng 40 độ C, để sữa tự ấm lên.
Không nên hâm nóng sữa mẹ vắt ra bằng lò vi sóng
Tuyệt đối không dùng lò vi sóng hoặc đun sữa trực tiếp để hâm nóng vì việc tăng nhiệt đột ngột, làm nóng không đều sẽ gây phá hủy một số chất và kháng thể trong sữa. Điều này sẽ làm nóng sữa mẹ không đều và còn làm giảm đi đáng kể đặc tính chống viêm, miễn dịch ở sữa. Mẹ nên hâm nóng sữa bằng cách đặt sữa trong một bát nước ấm hoặc để túi sữa dưới vòi nước ấm đang chảy.
Việc cho trực tiếp sữa mẹ vào lò vi sóng hoặc đun sôi sữa mẹ có thể giết chết các kháng thể có trong sữa, làm tăng lo lắng “sữa mẹ vắt ra có bị mất kháng thể không”.
Không dùng lại sữa mẹ vắt ra mà bé uống thừa
Khi bé uống sữa mẹ vắt ra, một lượng lớn vi khuẩn từ miệng bé đã phát triển trong sữa. Vì thế, mẹ không được cho con dùng lại lượng sữa thừa đã chứa đầy vi khuẩn đó cho bé.
Sữa mẹ vắt ra có thể để trong bình nhựa, thủy tinh hoặc túi nhựa chuyên dụng
Mẹ nên bảo quản sữa trong các túi lưu trữ hoặc chai làm từ thủy tinh, nhựa không chứa BPA. Thủy tinh được xem như chất liệu tốt nhất để trữ sữa mẹ , tiếp theo là bình nhựa cứng, chất lượng tốt. Nên chọn loại bình dành riêng để trữ sữa.
Việc sử dụng bình chất lượng để bảo quản sữa có thể giúp mẹ giảm bớt lo lắng “sữa mẹ vắt ra có bị mất kháng thể không”.
Nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ và thường xuyên là cách đơn giản nhất và hiệu quả nhất để kích sữa, củng cố nguồn sữa mẹ dồi dào và ổn định. Thế nhưng đối với một số bà mẹ bận rộn, việc vắt sữa cho con bú lúc cần là giải pháp hiệu quả và nên được áp dụng để mẹ vẫn có thể duy trì việc nuôi con bằng sữa mẹ.
Nếu các bà mẹ bỉm sữa còn bỡ ngỡ với những kiến thức về nuôi con bằng sữa mẹ, hãy tìm đọc ngay những nguồn tài liệu uy chính thống để bổ sung kiến thức cho bản thân. Hiện nay, Bệnh viện Hồng Ngọc được đánh giá là một trong những địa chỉ uy tín về sản – phụ khoa. Đây cũng là “Bệnh viện Thực hành Nuôi con bằng sữa mẹ xuất sắc” đầu tiên tại thủ đô với quy trình chăm sóc thiết yếu bà mẹ và trẻ sơ sinh ngay sau sinh được áp dụng theo đúng khuyến cáo của WHO và Bộ Y tế. 100% mẹ bầu sinh tại đây được da kề da với con ngay sau sinh, trẻ được bú mẹ trong vòng một giờ đầu sau khi chào đời.
Đặc biệt, những trẻ sinh non tháng, nhẹ cân sẽ được chăm sóc bằng phương pháp Kangaroo, trẻ được giữ ấm và bú mẹ sớm, giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh lý thường gặp mà không cần dùng thuốc.
**Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Người bệnh không được tự ý mua thuốc để điều trị. Để biết chính xác tình trạng bệnh lý, người bệnh cần tới các bệnh viện để được bác sĩ thăm khám trực tiếp, chẩn đoán và tư vấn phác đồ điều trị hợp lý.
Theo dõi fanpage của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc để biết thêm thông tin bổ ích khác: https://www.facebook.com/BenhvienHongNgoc
