Bên cạnh đó, thông qua chỉ số này, chúng ta có thể xác định được các bệnh lý có thể xảy ra. Đặc biệt, bệnh nhân Covid-19 cần theo dõi chỉ số này, vì nếu nó giảm đột ngột tức là tình trạng bệnh đang xấu đi và có thể gặp nguy hiểm. Vậy chỉ số SpO2 thấp cảnh báo điều gì?
Chỉ số SpO2 là gì?
SpO2 (Saturation of peripheral oxygen) là sự bão hòa oxy trong máu ngoại vi. Hiểu theo một cách khác là quá trình hoạt động của oxy sau khi được hấp thụ vào cơ thể người rồi liên kết với các phân tử Hb có trong hồng cầu. Từ đó tạo ra HbO2 với mục đích vận chuyển khí oxy đi nuôi dưỡng các cơ quan trong cơ thể người để duy trì sự sống. SpO2 được coi là một trong các chỉ số quan trọng để xác định dấu hiệu sinh tồn của cơ thể con người.
Chỉ số SpO2 đóng vai trò quan trọng trong việc xác định tình trạng người bệnh. Trong quá trình điều trị bệnh, cần phải theo dõi chỉ số này chặt chẽ để có thể kịp thời phát hiện được sự bất thường trong máu khi xảy ra tình trạng thiếu hụt oxy. Nhờ đó, bác sĩ sẽ có biện pháp y tế can thiệp giúp xử trí và điều trị cho bệnh nhân một cách kịp thời, tránh biến cố đáng tiếc xảy ra.
Theo dõi chỉ số SpO2 ở bệnh nhân Covid-19 như thế nào?
Trong điều trị bệnh nhân Covid-19, việc đo SpO2 giúp sớm phát hiện ra tình trạng thiếu hụt oxy trong máu, nhằm cấp cứu kịp thời trong trường hợp bệnh nhân trở nặng trước khi có dấu hiệu lâm sàng như tím tái. Những bệnh nhân có chỉ SpO2 quá thấp (<94) phải được theo dõi kỹ lưỡng kết hợp với các biểu hiện lâm sàng khác để có thể cấp cứu kịp thời. Có những bệnh nhân, nồng độ oxy máu thấp nhưng người bệnh không có bất cứ triệu chứng nào. Vì vậy, bệnh nhân Covid-19 điều trị tại nhà mỗi ngày cần chủ động đo 1-2 lần theo hướng dẫn để phát hiện nguy cơ này.
Chỉ số SpO2 đối với người bình thường sẽ dao động mức 95% đến 100%. Những bệnh nhân có chỉ số SpO2 > 96% với biểu hiện lâm sàng không đặc hiệu như sốt, ho khan, đau họng, nghẹt mũi, mệt mỏi, đau đầu, đau mỏi cơ, mất vị giác, khứu giác, tiêu chảy là những bệnh nhân ở mức độ nhẹ. Những người có chỉ số SpO2 94-96% kèm với các triệu chứng lâm sàng không đặc hiệu như mức độ nhẹ, có dấu hiệu viêm phổi với khó thở, thở nhanh 20-25 lần/phút, phổi có ran nổ và không có dấu hiệu suy hô hấp nặng, mạch nhanh hoặc chậm, da khô, nhịp tim nhanh, huyết áp bình thường được chẩn đoán ở mức độ trung bình.
Những bệnh nhân nặng là những người có chỉ số SpO2 < 94% khi thở khí phòng kèm với các dấu hiệu như nhịp thở > 25 lần/phút; khó thở nặng, co kéo cơ hô hấp phụ; nhịp tim nhanh hoặc có thể nhịp tim chậm, huyết áp bình thường hay tăng; bứt rứt hoặc đừ, mệt. Bệnh nhân cần được hỗ trợ hô hấp, thở oxy bằng thiết bị chuyên dụng. Nếu đã được hỗ trợ thở oxy lưu lượng từ 5 – 10 lít/phút nhưng SpO2 không thể đạt > 94% thì bệnh nhân có nguy cơ cao bị suy hô hấp và cần phải được can thiệp sâu hơn. Ở bệnh nhân Covid-19 bị viêm phổi, mức oxy chỉ còn 60-70%, thậm chí 50%, đe dọa suy hô hấp, dẫn đến tử vong.
SpO2 thấp cảnh báo điều gì?
Chỉ số SpO2 thấp có thể cảnh báo các bệnh lý liên quan đến hô hấp như hen phế quản, suy hô hấp, phù phổi cấp, viêm phổi do vi khuẩn hoặc virus SARS-CoV-2 gây ra,… Những bệnh này sẽ khiến người bệnh bị thiếu hụt lượng oxy trong máu. Nếu thể trạng của người bệnh tốt thì hiện tượng thiếu hụt oxy sẽ không nguy hiểm đến tính mạng. Tuy nhiên, khi chuyển biến nặng, cần phải theo dõi chặt chẽ chỉ số SpO2. Nếu dưới 93%, cần chỉ định cho thở oxy ngay để tránh xảy ra những tình huống xấu. Ngoài ra, chỉ số SpO2 thấp còn cho thấy bệnh nhân đang trong tình trạng thiếu máu hoặc suy tim. Chính vì vậy, cần phải theo dõi chỉ số này để có thể đánh giá được tình trạng của người bệnh cũng như theo dõi hiệu quả đáp ứng của phương pháp điều trị. Từ đó can thiệp y tế kịp thời để giúp việc điều trị đạt kết quả tốt hơn cho bệnh nhân, đặc biệt là những người mắc Covid-19.
Bác sĩ Trần Thị Diễm Trang
Khoa Khám bệnh & Nội khoa – Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park
