Phân bón hữu cơ được dùng để bổ sung dinh dưỡng cho cây trồng và cải tạo độ phì nhiêu của đất mà không gây hại cho môi trường và con người. Tuy nhiên để phân hữu cơ phát huy hiệu quả tốt nhất thì bà con cần biết cách bón phân hữu cơ đúng kỹ thuật.
Việc lạm dụng phân bón hóa học trong thời gian dài gây ảnh hưởng xấu đến đất đai cũng như môi trường sinh thái. Việc sử dụng phân bón hữu cơ thay cho các loại phân bón hóa học đang được khuyến khích để tăng độ phì cho đất, trả lại cho đất lượng hữu cơ đã bị mất, đồng thời không gây hại đến sức khỏe con người. Đây là giải pháp tối ưu để cải tạo đất sản xuất nông nghiệp hiện nay.
Phân bón hữu cơ là gì?
Phân hữu cơ là các loại phân chứa chất dinh dưỡng dưới dạng hữu cơ. Hữu cơ là tiêu chí để đánh giá độ phì nhiêu, độ tơi xốp, kết cấu đất, tính đệm của đất, độ thẩm thấu và giữ nước, quyết định số lượng sự hoạt động của hệ vi sinh vật đất. Phân bón hữu cơ là loại phân rất tốt cho cả cây cối lẫn đất đai, giúp cải tạo đất hiệu quả; ngoài ra nó còn giúp cho việc hấp thu các dinh dưỡng của cây từ đất tốt hơn.
Trong xu hướng phát triển nông nghiệp bền vững, con người đã nhận ra những tác hại của việc sử dụng phân bón vô cơ một cách tràn lan, gây ô nhiễm môi trường, đất đai bị thoái hóa nghiêm trọng, đồng thời cũng nhận thấy được tầm quan trọng của phân bón hữu cơ đối với đất đai, cây trồng và môi trường, đặc biệt không thể thiếu trong nền nông nghiệp hữu cơ.
Các loại phân bón hữu cơ trên thị trường
Có nhiều loại phân bón hữu cơ, tuy nhiên có thể phân loại thành hai nhóm chính, đó là:
- Phân hữu cơ truyền thống: gồm các loại phân rác, phân xanh, phân chuồng…
- Phân hữu cơ chế biến công nghiệp: gồm các loại phân hữu cơ sinh học, phân hữu cơ vi sinh, phân vi sinh vật, phân hữu cơ, phân bón lá hữu cơ, phân hữu cơ – khoáng.
Bón phân hữu cơ cần đảm bảo nguyên tắc nào?
Cây trồng chỉ hấp thụ được những chất dinh dưỡng ở dạng hữu cơ dễ tan, có kích thước phân tử nhỏ. Do đó những dạng phân bón hữu cơ chưa qua xử lý khi bón vào đất cần một quá trình phân hủy lâu dài thì cây mới hấp thụ được.
Phân bón hữu cơ không kén bất kỳ loại cây nào, tuy nhiên tùy loại cây mà bà con nên thử nghiệm với từng liều lượng khác nhau để cho ra kết quả tốt, đồng thời không bị lãng phí.
Bà con có thể bón phân hữu cơ cho cây trồng vào giai đoạn bón thúc hay bón lót đều được, tuy nhiên vì các chất hữu cơ tác dụng chậm nên bà con nên ưu tiên bón lót cho cây hơn. Nếu sử dụng phân hữu cơ để bón thúc thì nên bón sớm trước khi cây ra hoa để các chất hữu cơ kịp phân hủy và cây kịp thời hấp thụ.
Khi bón lót bằng phân hữu có, nên bón cách gốc ít nhất 5cm, có thể xới đất lên hay đào rãnh xung quanh tán, bón phân vào rồi vùi đất lại. Vì thông thường rễ cây hấp thụ dinh dưỡng bằng đầu rễ, do đó bà con hãy ưu tiên bón thúc phân ở ngoài đầu rễ. Hạn chế sử dụng phương pháp bón thúc với những cây ngắn ngày.
Cách bón phân hữu cơ truyền thống
Phân hữu cơ truyền thống là loại phân có nguồn gốc hữu cơ từ chất thải động vật, rác thải, bùn…, và được ủ theo những phương pháp truyền thống, cần phải ủ cho hoai mục mới nên sử dụng. Có thể dùng thêm một số vi sinh vật như Trichoderma, EM để làm giảm quá trình phân hủy, tăng hiệu quả sử dụng.
Nên dùng loại phân này khi bón lót vào đất, trước khi trồng cây 15 ngày để các chất dinh dưỡng tan trong đất cây sẽ dễ dàng hấp thụ hơn.
Có thể bón bằng cách rải theo hàng, bón vào trong hố, xới đất lên trộn lên hoặc xới đất lên rải khắp bề mặt rồi lấp đất lại.
Cách bón phân hữu cơ chế biến
Phân hữu cơ chế biến
Phân hữu cơ chế biến (phân compost, phân ủ dưới dạng công nghiệp,…) có thể dùng cho cả bón lót và bón thúc.
Khi bón lót, bà con có thể bón theo hàng, bón vào từng gốc cây hay rải đều trên mặt đất rồi xới đất vùi xuống. Nếu bón lót khi làm đất trước gieo trồng thì có thể rải đều lên mặt đất.
Khi bón thúc, nên bón theo chiều rộng của tán lá cây bằng việc đào rãnh hoặc rải đều trên mặt đất rồi cày vùi xuống đối với cây trồng lâu năm. Đối với cây trồng ngắn ngày, nên bón thúc sớm để có hiệu quả tốt hơn.
Phân hữu cơ vi sinh
Phân vi sinh có thể sử dụng để bón lót hoặc bón thúc, nhưng với những cây ngắn ngày thì bà con nên sử dụng bón lót để cây kịp hấp thụ.
Cách bón lót: Có thể rải theo hàng lên mặt đất hoặc vùi vào trong đất, trong những hố chuẩn bị trồng cây.
Cách bón thúc: Chỉ nên dùng với những cây lâu năm, có thể bón rải lên mặt đất cách xa gốc, ở ngoài mép tán cây.
Lưu ý: Khi dùng phân vi sinh nên hạn chế bón phân hóa học và thuốc bảo vệ thực vật vì bản chất những sinh vật trong phân bón vi sinh là nấm, việc sử dụng thuốc BVTV sẽ làm hại đến chúng. Nếu cần thiết sử dụng, hãy đảm bảo sử dụng thuốc BVTV sau ít nhất 30 ngày bón phân hữu cơ vi sinh.
Phân hữu cơ sinh học
Là loại phân được chế biến bằng nhiều phương pháp sinh học và phối trộn nhiều nguyên liệu sinh học khác nhau để tăng hiệu quả sử dụng
Phân bón sinh học có thể bón thúc, bón lót và phun lên lá. Khi bón lót cho cây lâu năm bạn cũng nên trộn với đất, cho vào hố trồng cây hoặc đào rãnh xung quanh hố trồng để khi cây lớn lên, rễ non ra kịp thời hấp thụ dinh dưỡng khi phân đã tan hoàn toàn trong đất ở dạng dễ hấp thụ. Bón thúc thì bà con nên đào rãnh xung quanh tán cây rồi rải lên hoặc lấp đất lại.
Khi sử dụng phân hữu cơ sinh học nên hạn chế sử dụng phân bón hóa học, thuốc bảo vệ thực vật. Nếu cần sử dụng, hãy đảm bảo sử dụng BVTV sau ít nhất 30 ngày bón phân hữu cơ sinh học.
Phân hữu cơ khoáng
Đây là loại phân hữu cơ được trộn thêm khoảng 8-18% hàm lượng dinh dưỡng dưới dạng vô cơ. Có thể sử dụng để bón lót và bón thúc vì hàm lượng vô cơ trong phân được hấp thụ rất nhanh. Bón thúc tương tự như phân sinh học là đào rãnh xung quanh tán cây rồi rải lên hoặc lấp đất lại. Không nên sử dụng quá nhiều.
Hiện nay công việc bón phân cho cây trồng được thực hiện dễ dàng và đỡ vất cả hơn nhờ công nghệ máy bay không người lái. Một số dòng máy bay nông nghiệp bón phân như: DJI Agras T40, DJI Agras T20P có công suất lớn, dễ dàng vận hành, giúp người nông dân tiết kiệm chi phí, tiết kiệm thời gian, nâng cao hiệu quả khi sử dụng phân bón và thuốc trừ sâu, tăng năng suất và chất lượng sản phẩm khi thu hoạch, mang lại hiệu quả kinh tế cao cho bà con nông dân.
Trên đây là một số thông tin cần biết khi sử dụng phân bón hữu cơ. Bà con cần có sử dụng phân bón hợp lý để phân bón phát huy tốt nhất công dụng cũng như tiết kiệm chi phí sản xuất nông nghiệp. Chúc bà con thành công.
