Pedal piano là gì và cách sử dụng pedal đàn piano như thế nào?
Nhiều bạn chắc chắn cảm thấy rất lạ lẵm với những bàn đạp nhỏ phía dưới đàn piano khi lần đầu thấy loại đàn này và cũng thắc mắc không biết chúng có tác dụng gì phải không? Piano Fingers sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn pedal piano là gì và các loại pedal piano trên cây đàn piano qua bài viết dưới đây.
Pedal piano là gì?
Pedal piano là gì? Từ pedal nghĩa là bàn đạp, vậy pedal piano chính là bộ phận bàn đạp trên đàn piano, nó được tạo ra với chức năng làm thay đổi âm thanh phát ra của đàn piano theo ý muốn và mục đích của người nghệ sĩ.
Pedal đàn piano có thể làm ngân vang hoặc hãm lại các nốt đàn khi người đánh đàn sử dụng, giúp cho bản nhạc được hoàn thiện, biểu cảm thay vì được biểu diễn một cách máy móc.
Xem thêm: Đàn Piano ra đời và được sản xuất như thế nào?
Pedal piano là gì, gồm các loại nào?
Khi tìm hiều pedal piano là gì cũng như tác dụng các pedal piano là gì, bạn cần lưu ý đến loại đàn piano mình đang sử dụng vì mỗi loại sẽ có số lượng pedal và chức năng khác nhau.
1. Pedal đàn Grand piano và đàn piano điện
Đàn grand piano gồm 2 loại là đàn piano 2 pedal & đàn piano 3 pedal. Hiện nay, phổ biến nhất trên thị trường là đàn piano 3 pedal.
2. Chức năng pedal trên đàn Grand Piano và đàn piano điện
+ Pedal đầu tiên nằm bên phải được gọi là pedal vang âm (Damper/Sustain Pedal). Khi giữ pedal này, dây đàn không còn bị chặn giúp cho các âm thanh khi đánh sẽ vang lâu hơn kể cả khi chúng ta đã nhấc tay khỏi phím đàn. Đây chính là Pedal piano quan trọng và được sử dụng phổ biến nhất.
Pedal vang âm giúp các âm thanh vang và không rời rạc khi chúng ta rải ngón, từ đó làm cho bản nhạc trở nên có hồn và biểu cảm hơn.
+ Pedal tiếp theo nằm bên trái được gọi là pedal giảm âm (Soft Pedal). Khi giữ pedal này, dàn bàn phím và búa đàn được dịch chuyển một đoạn ngắn. Việc này giúp cho búa đàn chỉ gõ vào 1 dây đàn khi ta đánh đàn thay vì 3 dây như bình thường, giúp cho âm lượng phát ra nhỏ đi.
+ Pedal ở giữa hoạt động như pedal vang âm nhưng có chọn lọc các nốt cụ thể (Sostenuto Pedal). Khác với pedal vang âm làm cho các phím ta ấn sau khi đã đạp pedal đều vang thì Sostenuto Pedal chỉ làm cho các phím cụ thể ta muốn vang khi đánh, nhưng các phím khác thì không kể cả khi ta đạp pedal này.
Cụ thể, khi chúng ta ấn phím Đô và Rê đồng thời đạp Sostenuto Pedal, thì trong lúc pedal này vẫn chưa được nhả, tất cả các phím khác khi ta chơi sẽ không vang ngoại trừ phím Đô và Rê ta đã chọn ban đầu. Sau khi nhả pedal, phím Đô và Rê này sẽ trở về bình thường như các phím khác.
2. Pedal đàn Upright piano
+ Tương tự đàn Grand piano, đàn upright piano cũng có 3 pedal. Trong số này, pedal phía bên phải và pedal phía bên trái lần lượt là Damper pedal và Soft pedal, có chức năng và cách sử dụng giống như pedal trên đàn Grand Piano.
+ Pedal ở giữa có tên Muffler Pedal. Pedal này có chức năng làm giảm âm lượng của đàn piano xuống mức rất thấp phục vụ mục đích luyện tập và giảm tiếng ồn vào buổi tối.
Có lẽ các bạn đã nắm rõ pedal piano là gì rồi phải không? Tiếp đến chúng ta sẽ tìm hiểu cách sử dụng pedal vang âm một cách hiệu quả nhé!
Xem thêm: Top 3 Thương Hiệu Piano Điện Phổ Biến tại Việt Nam
Cách sử dụng Pedal vang âm (Damper/Sustain Pedal)
Như chúng ta đã tìm hiểu 3 pedal piano là gì của đàn piano cơ và piano điện, pedal vang âm là pedal được sử dụng thường xuyên nhất. Đây luôn là pedal đầu tiên mà mọi người học đàn đều được hướng dẫn bài bản.
Nguyên tắc chung khi dậm Pedal vang âm (Damper Pedal) là dậm ở đầu hợp âm và nhả pedal ra khi chuẩn bị chuyển sang hợp âm mới. Sau đó dậm lại ngay pedal khi vào hợp âm mới. Tuy nhiên tùy biểu cảm, tiết tấu và báo hiệu trên bản nhạc, cũng như ý muốn của người nghệ sĩ mà pedal này có thể được sử dụng theo những cách khác nhau.
Thế nhưng rất nhiều bạn vẫn mắc lỗi khi sử dụng pedal này, chủ yếu là nhòe hòa âm. Do đó, việc nắm vững chức năng và cách sử dụng, độ sâu và thời gian ấn-thả pedal là vô cùng quan trọng.
Xem thêm: Hợp âm là gì? Các hợp âm piano cơ bản dành cho người mới học
1. Nhấn Pedal piano
Trong cấu tạo đàn piano có một chi tiết là damper đặt ngay sát dây đàn. Khi ta ấn phím đàn, búa sẽ gõ vào dây đàn đồng thời damper của dây đó sẽ được nhấc ra khỏi dây đàn để dây phát ra âm thanh. Khi ta thả phím đàn, damper sẽ ngay lập tức được thả về dây đàn, ngăn chặng sự rung và làm ngưng âm thanh phát ra của phím đàn đó.
Khi pedal vang âm được ấn xuống, phần damper tất cả các dây đàn sẽ được nhấc ra khỏi dây, nhờ thế các dây ta đánh sẽ được rung tự nhiên hơn, âm của từng nốt ta đánh nhờ đó được vang lên.
Khi ta nhấn pedal sâu nhất có thể, các dây đàn sẽ rung tự nhiên và phát ra âm thanh thoải mái nhất. Tuy nhiên, vì sự khác biệt về độ dày, mỏng, ngắn, dài mà mỗi dây sẽ chịu tác động của pedal khác nhau.
- Các dây âm vực cao (ngắn và mỏng) ít chịu tác động vì dây ngừng rung tự nhiên nhanh.
- Các dây âm vực trung bình và thấp (dày và dài) chịu tác động nhiều. Do đó chúng ta cần chú ý đến độ sâu pedal vì nếu không cẩn thận âm thanh rất dễ bị ồn và hỗn tạp.
Thế nhưng, chúng ta thông thường đều dùng cả phím âm vực cao và âm vực thấp cùng lúc, do đó việc sử dụng pedal này cần linh hoạt và người học cần luyện tập dùng tai để cảm nhận âm thanh một cách tốt nhất.
2. Thả Pedal piano
Khi pedal piano được thả ra, các damper sẽ chạm vào dây đàn làm cho dây ngừng rung – đây là kỹ thuật thả pedal.
Tốc độ thả pedal ảnh hưởng rất lớn đến cách âm thanh ngừng lại. Tốc độ càng nhanh, âm thanh ngưng càng nhanh. Tốc độ càng chậm, âm thanh ngưng càng chậm và nhỏ dần một cách tự nhiên.
- Các dây âm vực cao chịu tác động lớn từ việc thả pedal.
- Các dây âm vực thấp ít chịu tác động hơn.
Do đó, nếu thả pedal không khéo, âm thanh sẽ dễ bị nhòe vào nhau do khoảng cách thả – nhấn pedal piano quá hẹp.
Pedal piano là gì? – Kết luận
Hi vọng với bài viết này, các bạn mới sẽ hiểu được pedal piano là gì rồi cũng như chức năng các loại pedal trên đàn piano để phục vụ việc học tập. Việc sử dụng pedal piano hiệu quả phụ thuộc rất nhiều vào kỹ năng cảm nhận âm thanh và thời gian các bạn luyện tập.
Nếu bạn có thắc mắc cần được hướng dẫn và hỗ trợ, hãy liên hệ Piano Fingers bằng cách để lại bình luận bên dưới bài viết nhé!
