Nóng gan là từ thông dụng, rất phổ biến trong cuộc sống hàng ngày mà chúng ta thường được nghe đến nhưng không phải ai cũng hiểu rõ về bệnh lý này. Vậy nóng gan là gì? Nguyên nhân? Triệu chứng? nóng gan nên ăn gì? uống gì?… các câu hỏi trên sẽ được giải đáp cụ thể dưới đây.
Bệnh nóng gan là tình trạng như thế nào?
Gan là bộ phận nội tạng có kích thước to nhất, thực hiện trên 500 chức năng khác nhau, có nhiệm vụ quan trọng giúp chuyển hóa chất cũng như đào thải những độc tố ra ngoài cơ thể. Nóng gan là tình trạng gan chức năng gan bị ảnh hưởng, không thực hiện tốt các chức năng thanh lọc và đào thải của mình.
Bệnh lý này có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, kể cả nam và nữa và rất dễ tái phát. Nếu không được phát hiện, chữa trị kịp thời sẽ là 1 trong những nguyên nhân gây nhiều biến chứng như viêm gan, xơ gan, suy gan, thậm chí là ung thư gan.
Biểu hiện của bệnh nóng gan
Bệnh nóng gan nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách thì các triệu chứng sẽ nhanh chóng thuyên giảm. Vì vậy việc nhận biết các biểu hiện sớm rất quan trọng trong việc điều trị phục hồi chức năng gan.
Hơi thở có mùi khó chịu
Gan bị tổn thương, hoạt động yếu dẫn đến khô miệng, sản sinh ra ammonia gây ra hơi thở có mùi hôi, khó chịu
Quanh mắt có quầng thâm và mỏi mắt
Mắt nhức mỏi và quầng thâm dưới mắt hiện rõ
Thay đổi sắc tố da
Nóng gan, gan yếu khiến sắc tố da sạm lại, chuyển sang màu vàng sậm.
Phân và nước tiểu thay đổi
Chức năng gan suy giảm, không thể thải độc tốt, độc tố thay vì được đào thải ra ngoài thì lại chuyển xuống thận, khiến nước tiểu có màu đậm, phân màu bạc hơn nhiều so với bình thường.
Móng tay và màu mắt chuyển vàng
Khi bị nóng gan, màu da, niêm mạc mắt, móng tay sẽ chuyển sang màu vàng, nguyên nhân là do gan bị tổn thương, nồng độ libirubin ứ đọng trong máu, làm da chuyển màu.
Chướng bụng
Khi nóng gan, người bệnh có cảm giác chướng bụng, khó chịu, nguyên nhân do gan bị nhiễm khuẩn, có dấu hiệu phình to. Triệu chứng này nếu không được thăm khám, điều trị kịp thời sẽ dẫn đến biến chứng gan to, ảnh hưởng đến sức khỏe người bệnh.
Mẩn đỏ, ngứa ngáy khó chịu
Người bệnh có thể gặp phải triệu chứng rất phổ biến của nóng gan là mẩn đỏ, ngứa ngáy, nổi mề đay. Những mảng da mẩn đỏ lan rộng khắp cơ thể, các vết mề day sần cục to khiến người bệnh có cảm giác ngứa ngày râm ran ngứa ngáy. Tuy nhiên, sau 1 tiếng thì hiện tượng này giảm dần, các vết mề đay, nổi mẩn biến mất và người bệnh dần ổn định lại.
Đăng kí nhận ưu đãi khám sàng lọc bệnh lí về Gan TẠI ĐÂY:
Nguyên nhân của nóng gan
Viêm gan
Viêm gan là nguyên nhân đầu tiên dẫn đến chứng nóng gan, khiến gan bị viêm và tổn thương, giảm chức năng hoạt động của gan. Có các loại viêm gan sau:
- Viêm gan A: là loại viêm gan thường lây lan qua tiếp xúc với thực phẩm hoặc nước bị ô nhiễm. Các triệu chứng của viêm gan A có thể tự hết mà không điều trị, thời gian phục hồi tầm vài tuần.
- Viêm gan B: là viêm gan do virus gây ra. Bệnh lây lan qua đường máu, có thể được khống chế và kiểm soát nếu được phát hiện và điều trị ức chế sự hoạt động của virus. Do virus tấn công vào tế bào gan nên người bệnh dễ gặp các triệu chứng nóng gan.
- Viêm gan C có thể là cấp tính hoặc mạn tính, lây lan qua đường máu. Những người mắc viêm gan C thường bị nóng gan. Ở giai đoạn đầu, viêm gan C thường không gây ra các biến chứng nguy hiểm, nhưng nếu không được điều trị, kiểm soát thì sẽ gây tổn thương gan vĩnh viễn.
- Viêm gan D là dạng viêm gan rất nguy hiểm, những người bị viêm gan B sẽ phát triển thành viêm gan D
- Viêm gan E có nguyên nhân do dung nước bị ô nhiễm, bệnh không gây biến chứng nguy hiểm và sẽ tự hết trong 1 vài tuần
Bệnh gan nhiễm mỡ
Bệnh gan nhiễm mỡ là bệnh do chất béo tích tụ trong gan lâu ngày. Bệnh được chia làm 2 loại: gan nhiễm mỡ do rượu (nguyên nhân do sử dụng quá nhiều rượu, bia) và gan nhiễm mỡ không do rượu. Bệnh gây tổn thương gan, nóng gan, nếu không được kiểm soát sẽ tiến triển thành xơ gan, suy gan…
Tình trạng tự miễn
Tình trạng tự miễn được hiểu là hệ thống miễn dịch của bạn tấn công nhầm vào các tế bào khỏe mạnh trong cơ thể, dẫn đến gan bị tổn thương. Cụ thể là:
Viêm gan tự miễn: tình trạng này là gan bị hệ thống miễn dịch tấn công, dẫn đến tổn thương gan, nóng gan, nặng hơn là xơ gan, suy gan…
Xơ gan mật nguyên phát (PBC): xơ gan mật nguyên phát khiến các ống mật trong gan bị tổn thương, gây ra sự tích tụ mật. Xơ gan mật nguyên phát là nguyên nhân gây chứng nóng gan, xơ gan, suy gan
Viêm đường mật nguyên phát: các ống dẫn mật lâu dần bị tổn thương do đường mật bị viêm, khiến mật tích tụ lại trong gan
Vấn đề di truyền
Một số vấn đề mang yếu tố di truyền cũng là nguyên nhân gây ảnh hưởng đến gan, chứng nóng gan
Hemochromatosis: hiện tượng dư thừa sắt hơn mức cần thiết trong các cơ quan, bao gồm cả gan. Vấn đề này có thể dẫn đến tổn thương gan gây chứng nóng gan nếu không được kiểm soát sớm.
Bệnh Wilson: là căn bệnh di truyền khiến gan hấp thụ đồng thay vì giải phóng vào ống dẫn mật. Điều này gây cho gan tổn thương, đồng vào máu, dẫn đến ảnh hưởng đến các bộ phận khác của cơ thể, bao gồm cả não
Sự thiếu hụt alpha-1 antritrypsin (AT) xảy ra khi gan không thể tạo ra đủ 1 loại protein có tên là alpha-1 antritrypsin giúp ngăn chặn sự phân hủy enzyme khắp cơ thể, gây ra bệnh gan, bệnh phổi
Chế độ dinh dưỡng thiếu khoa học
Một nguyên nhân rất phổ biến khác gây nên chứng nóng gan chính là chế độ dinh dưỡng thiếu khoa học. Nhiều người có sở thích ăn nhiều thực phẩm chiên rán chứa nhiều dầu mỡ, thực phẩm cay nóng… Sở thích này vô hình chung tạo áp lực lên gan, khiến gan phải hoạt động nhiều hơn để thanh lọc và đào thải. Từ đó dẫn đến hiện tượng nóng gan
Ngoài ra, chế độ ăn thiếu rau xanh, chất xơ, uống ít nước, không thường xuyên tập thể dục, thời gian sinh hoạt, nghỉ ngơi không điều độ, thức khuya, stess kéo dài cũng là những nguyên nhân dẫn đến gan phải hoạt động liên tục, tăng nguy cơ nóng gan.
Lạm dụng thuốc Tây
Việc sử dụng thường xuyên các loại thuốc Tây y cũng là nguyên nhân gây nóng gan vì trong thành phần thuốc luôn có 1 số hoạt chất độc hại tích tụ trong cơ thể, khiến gan hoạt động quá tải để loại bỏ hết các hoạt chất này. Tình trạng sử dụng thuốc kéo dài sẽ dễ dẫn đến nóng gan, ảnh hưởng đến sức khỏe. Ngoài ra, một số người bệnh cũng có thói quen tự ý mua thuốc về dùng mà không có sự chỉ định của bác sĩ, về lâu dài cũng làm ảnh hưởng đến chức năng gan.
Sử dụng quá nhiều chất kích thích
Việc thường xuyên sử dụng các chất kích thích như rượu, bia, cà phê, thuốc lá… sẽ ảnh hưởng rất lớn đến gan, tạo áp lực lên gan phải hoạt động liên tục để đào thải các chất ra khỏi cơ thể. Về lâu dài, đây là nguyên nhân rất phổ biến gây các chứng bệnh về gan, trong đó có nóng gan.
Nóng gan có nguy hiểm không?
Rất nhiều người, sau khi xuất hiện các biểu hiện của chứng nóng gan sẽ mang tâm lý boăn khoăn, thắc mắc liệu chứng nóng gan có nguy hiểm không, có gây hại cho cơ thể không và có nguy cơ gì không. Câu trả lời từ bác sĩ là nóng gan có nguy hiểm nếu người bệnh không phát hiện sớm và kịp thời điều trị.
Nóng gan là bệnh lý rất dễ tái phát nên không phải điều trị 1 lần là khỏi dứt điểm, việc điều trị là lâu dài, có thể đến 1, 2 tháng hoặc hơn. Ở giai đoạn đầu, người bệnh thường chủ quan vì các triệu chứng của bệnh không biểu hiện rõ ràng nên không được điều trị sớm. Tới khi các triệu chứng xuất hiện rõ đồng nghĩ với tình trạng bệnh nặng hơn trước, chức năng gan suy giảm, quá trình điều trị cũng sẽ phức tạp và tốn kém cả về thời gian và chi phí hơn.
Nóng gan nếu được phát hiện và điều trị đúng cách kết hợp thay đổi thói quen ăn uống, sinh hoạt thì các triệu chứng sẽ nhanh chóng thuyên giảm, chức năng gan sẽ được phục hồi, ít ảnh hưởng đến sức khỏe người bệnh.
Bệnh nóng gan nên uống thuốc gì?
Nóng gan nên uống thuốc gì là câu hỏi mà người bệnh luôn quan tâm để mong bệnh tình thuyên giảm, không ảnh hưởng đến sức khỏe. Tuy nhiên, uống thuốc gì và uống trong bao lâu thì luôn phải tuân thủ theo phác đồ điều trị của bác sĩ
Thuốc Tây Y
Thuốc Tây y được cho là phương pháp chữa trị nhanh nhất, mang lại hiệu quả chữa bệnh tức thì. Đây là các loại thuốc bổ gan, mát gan được bác sĩ chỉ định. Người bệnh dung thuốc sẽ nhận thấy những triệu chứng nóng gan giảm đánh kể.
Thuốc Đông y
Người bệnh có thể dung các bài thuốc đông y với những lá thuốc dân gian, có tác dụng làm mát gan, thải độc gan như actiso, cam thảo, nhân trần….
Nóng gan nên uống gì?
Thực phẩm đóng vai trò rất quan trọng trong việc giảm các triệu chứng nóng gan. Người bị nóng gan được các bác sĩ khuyên nên thường xuyên sử dụng các thực phẩm sau:
Bưởi và chanh
Bưởi, cam, chanh là những trái cây chứa hàm lượng vitamin C và chất chống oxy hóa dồi dào, giúp quá trình thanh lọc, thải độc của gan diễn ra thuận lợi. Đồng thời vitamin trong bưởi, cam, chanh cũng tăng cường sức đề kháng, giúp gan hoạt động khỏe mạnh, tránh bị suy giảm chức năng gây nóng gan
Các hạt ngũ cốc
Các loại ngũ cốc được kể đến như: ngô, lúa mạch, gạo lứt, yến mạch … là những thực phẩm thuộc nhóm cung cấp vitamin B. Nhóm thực phẩm này chứa rất nhiều dinh dưỡng nên rất tốt cho sức khỏe, đặc biệt là cho gan.
Trà xanh
Trà xanh là loại nước uống rất giàu chất chống oxy hóa và tăng cường hoạt động của gan. Người bị nóng gan nên uống trà xanh mỗi ngày giúp mát gan, thanh nhiệt và giải độc cho cơ thể.
Bông atiso
Atiso là thảo dược được cho là thần dược trong việc điều trị nóng gan vì atiso có chứa cynarin và silymarin có thể làm giảm cholesterol và lipid trong gan vô cùng hiệu quả. Người bị nóng gan thường xuyên sử dụng atiso sẽ làm mát gan, thanh nhiệt, cải thiện chức năng gan.
Rau má
Theo dân gian, rau má là loại thảo dược rất tốt, có tính mát, không độc, có tác dụng làm mát cơ thể, giải độc, lợi tiểu, chống viêm… Vì vậy những người bị nóng gan nên uống gì thì nước rau má là câu trả lời cho người bệnh, giúp giảm thiểu các triệu chứng của nóng gan như mụn nhọt, mẩn ngứa…
Nha đam
Nha đam đường phèn là loại nước uống rất tốt cho gan, giúp thanh nhiệt, giải độc gan.
Trên đây là những thực phẩm, nước uống rất tốt cho gan mà người bị nóng gan nên sử dụng thường xuyên. Tuy nhiên, để bảo vệ gan, phục hồi chức năng gan thì song song với đó là cần hạn chế những thực phẩm sau.
Bệnh nóng gan nên kiêng ăn gì?
Không uống rượu bia
Rượu, bia là nguyên nhân chính dẫn đến các bệnh lý về gan, đầu tiên là nóng gan rồi đến các bệnh lý nặng hơn như viêm gan, xơ gan, gan nhiễm mỡ… Rượu, bia chứa đến 90% là cồn vì thế ảnh hưởng trực tiếp đến gan, gan phải hoạt động quá tải để đào thải enthanol dẫn đến chức năng gan ngày càng suy giảm. Vậy nên người bệnh bị nóng gan cần phải ngừng uống bia, rượu càng sớm càng tốt.
Đồ ăn cay nóng
Bên cạnh bia, rượu thì đồ ăn cay, nóng cũng cần tránh vì loại đồ ăn này sẽ hệ tiêu hóa nóng hơn bình thường dẫn đến tình trạng nóng gan ngày một nặng thêm. Vì vậy người bệnh nên hạn chế tiêu thụ thức ăn cay nóng để giảm áp lực cho chức năng gan.
Thực phẩm đóng hộp
Thực phẩm đóng hộp hay thực phẩm được chế biến sẵn ngày càng phổ biến vì tính tiện lợi. Tuy nhiên 1 lượng lớn chất bảo quản được sử dụng trong loại thực phẩm này sẽ ít nhiều gây hại đến hoạt động của gan. Vì vậy người bị nóng gan không nên thường xuyên sử dụng loại thực phẩm này.
Thực phẩm nhiều dầu mỡ
Thực phẩm nhiều dầu mỡ là các món chiên, xào, rán… nên chứa rất nhiều dầu mỡ, chất béo khiến gan phải hoạt động nhiều hơn bình thường để thanh lọc, đào thải. Ngoài ra thực phẩm này còn dễ dẫn đến nguy cơ béo phì và nguy cơ bị gan nhiễm mỡ cao.
Nội tạng động vật
Nội tạng động vật bao gồm như lòng, gan, tim, dạ dày… là món ăn được nhiều người ưa thích. Tuy nhiên, nếu bị nóng gan thì người bệnh cần kiêng hoàn toàn món ăn này vì hàm lượng cholesterol trong nội tạng động vật là rất lớn, có thể làm nghẽn quá trình bài tiết mật, ảnh hưởng đến quá trình thanh lọc độc tố ở gan.
**Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Người bệnh không được tự ý mua thuốc để điều trị. Để biết chính xác tình trạng bệnh lý, người bệnh cần tới các bệnh viện để được bác sĩ thăm khám trực tiếp, chẩn đoán và tư vấn phác đồ điều trị hợp lý cũng như kê đơn thuốc hiệu quả tốt nhất.
