Sữa công thức là một loại sữa được chế biến từ sữa bò hoặc các nguồn đạm khác để cung cấp dinh dưỡng cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ không có sữa mẹ. Tuy nhiên, không phải loại sữa công thức nào cũng phù hợp với các bé. Vậy đâu là cách nhận biết trẻ hợp sữa công thức? Làm thế nào nếu trẻ không hợp sữa? Mời bạn tìm hiểu chi tiết qua bài viết sau.
Vì sao phải chọn sữa hợp với trẻ?
Có nhiều lý do khác nhau khiến một số bé không được bú sữa mẹ hoặc không đủ sữa mẹ. Trong trường hợp đó, sữa công thức là lựa chọn tốt nhất để cung cấp dinh dưỡng cho trẻ.
Sữa công thức, hay còn được gọi là sữa bột trẻ em, là loại sữa được sản xuất cho trẻ sơ sinh và trẻ dưới 12 tháng tuổi. Sữa công thức có thành phần giống với công thức hóa học của sữa mẹ, nên có thể dùng để thay thế hoàn toàn hoặc một phần cho sữa mẹ.
Sữa công thức có nhiều loại khác nhau với các thành phần và công dụng khác nhau, dành cho các đối tượng sử dụng khác nhau. Ví dụ có loại sữa công thức gốc đậu nành (cho bé không dung nạp lactose hoặc bị dị ứng sữa bò), sữa cô đặc, sữa bột và sữa pha sẵn.
Nếu chọn sai loại sữa, bé có thể gặp các vấn đề về tiêu hóa, dinh dưỡng hoặc miễn dịch. Do đó, cách nhận biết trẻ hợp sữa là rất quan trọng để đảm bảo bé được phát triển khỏe mạnh.
Nguyên nhân trẻ không hợp sữa công thức
Một số nguyên nhân phổ biến khiến trẻ không hợp với loại sữa công thức gồm:
- Dị ứng với protein trong sữa: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất khiến trẻ không hợp sữa. Trẻ bị dị ứng với protein trong sữa (thường là protein từ sữa bò) có thể gặp các triệu chứng như nôn trớ, tiêu chảy, phát ban, viêm da cơ địa hoặc hen suyễn.
- Trẻ thiếu lactase – enzyme giúp tiêu hóa lactose: Lactose là loại đường tự nhiên có trong sữa. Một số trẻ thiếu lactase – enzyme giúp tiêu hóa lactose – nên gặp khó khăn khi uống sữa công thức có chứa lactose. Triệu chứng của trẻ thiếu lactase là tiêu chảy, đầy hơi và quấy khóc sau khi uống sữa.
- Uống quá nhiều hoặc quá ít sữa: Việc tiêu thụ quá nhiều hoặc quá ít sữa cũng có thể gây ra các vấn đề cho bé. Uống quá nhiều sữa có thể khiến bé bị no bụng và khó tiêu; Uống quá ít sữa có thể khiến bé bị thiếu dinh dưỡng và suy cân.
- Trẻ đang uống loại sữa không hợp lứa tuổi: Mỗi lứa tuổi của bé có nhu cầu dinh dưỡng khác nhau. Để đảm bảo dinh dưỡng cần chú ý thành phần và tỷ lệ dinh dưỡng như protein, vitamin và khoáng chất cung cấp đủ nhu cầu theo tuổi.
Trẻ thiếu lactase thường quấy khóc sau khi uống sữa.
Cách nhận biết trẻ hợp sữa
Chị em thường thắc mắc như thế nào là bé hợp sữa? Để biết trẻ có hợp với loại sữa công thức bé đang dùng hay không, mẹ cần quan sát các dấu hiệu sau:
- Trẻ uống sữa vui vẻ và ngon miệng: Đây là dấu hiệu rõ nhất cho thấy trẻ hợp sữa. Trẻ không bị chán ăn, bỏ bú hoặc nôn trớ khi dùng sữa công thức.
- Tăng cân đều đặn và phát triển tốt: Một cách nhận biết trẻ hợp sữa công thức đơn giản là phát triển tốt. Uống đúng sữa, bé sẽ được cung cấp đủ dinh dưỡng để tăng cân và tăng chiều cao. Bạn có thể kiểm tra chỉ số BMI của bé để xem con có thiếu hay thừa cân không.
- Trẻ không bị tiêu chảy hoặc táo bón: Tiêu chảy hoặc táo bón là hai dấu hiệu trẻ không hợp sữa công thức thường gặp. Nếu trẻ uống sữa công thức mà phân có màu vàng nhạt, kết dính và không có mùi hôi thì đó là dấu hiệu của trẻ hợp sữa.
- Không bị phát ban hoặc viêm da cơ địa: Phát ban hoặc viêm da cơ địa là biểu hiện của dị ứng với protein trong sữa. Nếu trẻ uống sữa công thức mà da không bị nổi mẩn đỏ, ngứa ngáy hoặc khô ráp thì bé hợp với loại sữa đang dùng.
Dấu hiệu trẻ không hợp sữa công thức
Trẻ nhỏ chưa thể nói được nên khi không hợp sữa bé thường quấy khóc, bỏ bú, không chịu bú. Ngoài ra, cha mẹ có thể chú ý xem con có các dấu hiệu sau không thì phải nghĩ đến trẻ không hợp sữa ngay:
- Tiêu hóa kém: Phân của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ uống sữa công thức thường hơi nát và không thành khuôn. Nếu không hợp sữa phân của trẻ thường có màu xanh lá cây hoặc đỏ và có mùi hôi.
- Mệt mỏi hoặc suy nhược: Trẻ bị mệt mỏi hoặc suy nhược sau khi bú do cơ thể không tiêu hóa được. Trẻ có thể ngủ lâu hơn bình thường hoặc khóc nhiều khi tỉnh dậy.
- Cân nặng: Trẻ không tăng cân hoặc phát triển chậm do thiếu dinh dưỡng từ sữa.
- Trẻ sơ sinh quấy khóc hay khó ngủ: Quấy khóc hay khó ngủ có thể do bé bị đầy hơi, ợ chua hoặc đau bụng khi bú sữa công thức.
Làm sao khi trẻ không hợp sữa?
Nếu trẻ có dấu hiệu không hợp sữa công thức, bạn có thể áp dụng những cách xử lý sau:
- Thay đổi sữa cho trẻ: Bạn nên tìm hiểu lại xem bé uống đúng sữa, đúng độ tuổi hay chưa, trẻ có dị ứng thành phần trong sữa hay không. Sau đó đổi sang loại sữa khác để thử phản ứng của con.
- Đưa trẻ đi khám bác sĩ: Nếu trẻ có biểu hiện dị ứng sữa nghiêm trọng hoặc kéo dài như tiêu chảy, phát ban, nôn trớ… bạn nên đưa trẻ đi khám để tìm nguyên nhân chính xác.
- Xem lại cách pha sữa cho trẻ: Bạn nên chú ý pha sữa cho bé đúng công thức vì điều này cũng có thể ảnh hưởng ít nhiều đến chất lượng sữa cho bé uống.
Biết cách nhận biết trẻ hợp sữa công thức hay không là rất quan trọng để đảm bảo sức khỏe của bé. Khi quyết định cho bé bú sữa công thức thì mẹ cần theo dõi kỹ. Nếu phát hiện bất kỳ dấu hiệu nào bất thường phải liên hệ ngay với bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời.
