Kế toán là công việc giữ một vai trò quan trọng không thể thiếu trong mọi loại hình doanh nghiệp với những hoạt động như thu thập, xử lý, kiểm tra, phân tích và cung cấp thông tin kinh tế và tài chính. Để hoạt động kế toán diễn ra hiệu quả, bộ phận kế toán cần nắm được 7 nguyên tắc kế toán quan trọng dưới đây.
#1. Nguyên tắc cơ sở dồn tích
Nội dung nguyên tắc kế toán này là cơ sở dồn tích quy định những nghiệp vụ sau:
- Kế toán;
- Tài chính của công ty có liên quan mật thiết tới tài sản;
- Nợ phải trả;
- Doanh thu chi phí;
- Nguồn vốn sở hữu;…
Tất cả những thông tin này phải được ghi chép kỹ lưỡng vào sổ kế toán ngay ở thời điểm phát sinh mà không dựa vào thời điểm thực tế thu chi hay tương đương. Các báo cáo tài chính khi lập phải dựa trên nguyên tắc cơ sở dồn tích để luôn thể hiện rõ được tình hình tài chính của công ty ở quá khứ, hiện tại và tương lai.
Dựa vào nguyên tắc này chúng ta có thể hiểu rằng mọi nghiệp vụ kinh tế của bất kỳ công ty đều phải được ghi chép vào sổ kế toán, thực hiện ngay lúc phát sinh giao dịch và nó không căn cứ vào thực tế thu chi.
#2. Nguyên tắc kế toán hoạt động liên tục
Nội dung của nguyên tắc hoạt động liên tục là những báo cáo tài chính được lập dựa trên cơ sở giả sử là công ty đang hoạt động và vẫn tiếp tục duy trì trong tương lai gần.
Nếu trường hợp thực tế khác với giả định, bản báo cáo tài chính sẽ phải lập trên một cơ sở khác và cần đưa ra giải thích thỏa đáng về cơ sở mới. Dựa trên nguyên tắc hoạt động liên tục bắt buộc, kế toán sẽ phải làm việc theo đúng nguyên tắc kế toán và không được lập quá những khoản dự phòng.
Yêu cầu đối với các khoản dự phòng này sẽ không được đánh giá cao hơn giá trị của tài sản. Đồng thời, khoản thu nhập cũng không được thấp hơn giá trị những khoản chi phí phải trả. Bộ phận kế toán chỉ được ghi nhận doanh thu và thu nhập khi có các bằng chứng về khả năng thu được lợi ích kinh tế và khả năng phát sinh chi phí.
#3. Nguyên tắc giá gốc
Một nguyên tắc kế toán quan trọng tiếp theo đó là nguyên tắc giá gốc. Có nghĩa là tất cả các tài sản của doanh nghiệp phải được ghi nhận theo giá gốc – mức giá mà công ty phải chi để có được tài sản đó.
Giá gốc sẽ được tính toán dựa trên số tiền hay khoản giá trị tương đương với số tiền đã thanh toán/số tiền phải trả hoặc tính theo giá trị phù hợp đối tài sản đó được xác định ở thời điểm tài sản được ghi nhận.
Trường hợp giá gốc của tài sản thay đổi, kế toán sẽ không được tự ý điều chỉnh (trừ trường hợp có quy định cụ thể khác nằm trong Luật Kế toán, chuẩn mực kế toán).
#4. Nguyên tắc kế toán phù hợp
Nguyên tắc kế toán phù hợp có nghĩa là phải có sự phù hợp giữa việc ghi nhận về doanh thu và chi phí. Trường hợp bộ phận kế toán ghi nhận về một khoản doanh thu nào đó thì phải đưa ra được một khoản chi phí tương ứng liên quan.
Các khoản chi phí tương ứng với nguồn doanh thu gồm có khoản chi phí đối với kỳ trước và chi phí ảnh hưởng tới doanh thu của kỳ đó.
Việc ghi nhận các khoản chi phí với khoản doanh thu ở trong kỳ phát sinh sẽ giúp công ty phân tích và tính toán một cách chính xác phần thu nhập chịu thuế của doanh nghiệp. Đây cũng là cơ sở để tính thuế thu nhập doanh nghiệp cần phải nộp cho Nhà nước trong quá trình hoạt động trên thị trường.
#5. Nguyên tắc nhất quán
Theo nguyên tắc kế toán này, cần có sự nhất quán trong một kỳ kế toán giữa những chính sách phát triển và phương pháp kế toán mà công ty đã chọn lựa để áp dụng.
Nếu có sự thay đổi chính sách hay phương pháp kế toán, bộ phận kế toán phải bổ sung vào phần thuyết minh báo cáo, sau đó giải trình lý do và sự ảnh hưởng của nó.
#6. Nguyên tắc thận trọng
Nguyên tắc thận trọng yêu cầu người kế toán phải luôn đưa ra phán đoán, đồng thời xem xét, cân nhắc kỹ lưỡng và lập những ước tính kế toán trong một số điều kiện chưa có sự chắc chắn. Với nguyên tắc thận trọng, người kế toán cần chú ý những điều sau:
- Không nên lập ước tính chi phí quá lớn so với những khoản dự phòng.
- Không nên đánh giá giá trị cao hơn các tài sản và khoản thu nhập và đồng thời không thấp hơn giá trị những khoản phải trả và chi phí.
Chỉ khi có bằng chứng chắc chắn về khả năng thu lợi kinh tế, doanh thu và thu nhập mới được ghi nhận. Điều này cũng tương tự như việc ghi nhận chi phí cần phải có bằng chứng về khả năng phát sinh.
#7. Nguyên tắc trọng yếu
Nguyên tắc trọng yếu được thể hiện qua việc thông tin phụ thuộc vào độ lớn và tính chất của thông tin hay những sai sót trong một số hoàn cảnh cụ thể. Trường hợp thiếu sót thông tin có thể làm sai lệch báo cáo tài chính và gây ra những thiệt hại về lợi ích kinh tế. Do vậy, tính trọng yếu cần được xem xét kỹ lưỡng trên cả hai phương diện định lượng và định tính trong quá trình hoạt động kế toán của doanh nghiệp.
Câu hỏi thường gặp
Với 7 nguyên tắc kế toán được cập nhật trong bài viết, mong rằng các doanh nghiệp có thể áp dụng một cách đúng đắn và phù hợp với tình hình thực tế của mình. Từ đó đem lại hiệu quả cao nhất khi thực hiện nghiệp vụ kế toán và đảm bảo lợi ích kinh tế trong suốt quá trình hoạt động.
CÔNG TY CỔ PHẦN NEWCA
- Tổng đài CSKH: 1900 2066
- Hotline: 0936 208 068
- Website: https://newca.vn/
