Trong nghi thức tang lễ truyền thống của người Việt, lập bàn thờ vong người mới mất là thủ tục vô cùng quan trọng. Song bên cạnh đó, sau khi hoàn thành việc an táng, gia chủ cũng cần chuẩn bị tươm tất cho quá trình chuyển bàn thờ sau 49 ngày. Bởi lẽ, người xưa tin rằng, thờ cúng thật chu đáo sẽ giúp vong linh siêu thoát, đủ Phúc để có thể đầu thai sang kiếp khác.
Bàn thờ vong người mới mất là gì?
Bàn thờ vong hay bàn thờ người mới mất có thể là một cỗ bàn hoặc tủ thờ được dùng để trưng bày bát hương, nhang đèn cũng như những vật phẩm cần thiết cho việc ma chay. Lập bàn thờ vong là một trong những thủ tục quan trọng, là tín ngưỡng thờ cúng tốt đẹp trong lễ tang truyền thống của người Việt.
Tham khảo thêm:
>>> 99+ Mẫu Tủ Thờ Hiện Đại Và Chất Lượng Tại Bàn Thờ Tâm Việt
Mục đích của việc lập bàn thờ vong người mới mất là để thờ cúng và tưởng nhớ đến những người đã khuất. Hiểu một cách đơn giản, thờ cúng là cách duy nhất để kết nối giữa hai thế giới âm – dương.
Ý nghĩa của “thờ” là dựng lên cái gì đó về mặt hình thức, về tín ngưỡng, còn “cúng” là dâng lên những thực phẩm, rượu nước, trái cây, nhang đèn,… Điều này có thể cảm nhận được bằng các giác quan, để ngửi, để thưởng thức. Từ thờ cúng chỉ để dành cho người đã mất. Việc lập bàn thờ vong linh và thờ cúng bàn thờ vong người mới mất sẽ bắt đầu từ lúc đám tang diễn ra, tiếp sau đám tang là tuần thất, rồi đến là đám giỗ.
Đối với người Việt Nam, việc thờ cúng rất đa dạng và phong phú: thờ Phật, thờ thần, thờ anh hùng có công, thờ ông bà tổ tiên,… nên dân tộc ta được gọi là đa tín ngưỡng. Trong đó việc thờ cúng những người đã mất rất quan trọng và linh thiêng, bởi khác với suy nghĩ của người phương Tây “người chết là lên thiên đường”, thì theo quan niệm của mỗi người Việt Nam, chúng ta xem cái chết là điều vô cùng buồn thương, đau xót.
Những người thân ra đi là nỗi đau to lớn không thể nào bù đắp được. Trong lễ tang truyền thống của người Việt Nam, ngoài tục lệ con cháu đội chiếc khăn tang trên đầu, khóc thương thảm thiết thì còn hiện hữu vô cùng nhiều phong tục khác với các ý nghĩa riêng, mà một trong số đó là tục lập bàn thờ vong cho người mất.
Có thể bạn quan tâm:
>>> 200+ Mẫu Bàn Thờ Đẹp Hiện Đại Giá Tốt Nhất Tuyển Chọn 2023
Bàn thờ vong gồm những gì?
Những người mới mất thường sẽ chưa được thờ chung với tổ tiên mà được lập một bàn thờ vong linh riêng tại gian thờ hoặc gian nhà ngang. Lập bàn thờ vong người mới mất không cần quá cầu kỳ, phô trương. Cách bài trí bàn thờ vong tương đối đơn giản và kính lễ, bao gồm:
- Bốc bát hương mới.
- Bài vị (hoặc di ảnh).
- Mâm ngũ quả.
- Lọ hoa.
- Chén nước.
- Đèn thờ.
Vị trí đặt bàn thờ vong người mới mất
Bàn thờ vong phải quay ra cửa chính, không được đặt ngược hướng nhà vì có thể gây âm dương tương phản. Điều này có thể ảnh hưởng không tốt đến tài vận, sức khỏe, dễ gây bất trắc, con cái không hiếu thuận.
Cách đặt bàn thờ vong người mới mất thường sẽ ở bên cạnh bàn thờ gia tiên. Thế nhưng tuyệt đối không đặt di ảnh của người mới mất lên bàn thờ gia tiên vì là tang mới, chưa được xét tội để phân loại. Sau 49 ngày, nhiều gia đình cúng rước bát nhang người mới mất chuyển lên bàn thờ tổ tiên. Từ đây sẽ kính lễ như ban thờ gia tiên và không phải cúng mâm cơm mỗi ngày.
Tham khảo thêm:
>>> 199+ Mẫu Bàn Thờ Gia Tiên Đẹp, Hiện Đại, Chuẩn Phong Thuỷ
Cách sắp xếp bàn thờ vong người mới mất
Về cơ bản, cách sắp xếp bàn thờ vong người mới mất cũng tương tự như bàn thờ gia tiên. Trong vòng 100 ngày tính từ ngày bắt đầu an táng xong, người nhà đều thắp hương với cơm canh trước khi gia đình ăn cơm để mời người mới mất thụ hưởng.
Bởi ông cha quan niệm rằng, linh hồn người chết “hồn vía còn nặng” chưa thể siêu thoát được, còn quyến luyến người thân nên vẫn luẩn quẩn xung quanh nhà.
Những người sống cũng làm việc này bởi không muốn tin vào sự thật là họ vừa mới mất đi một người thân, làm như vậy để dịu bớt phần nào nỗi buồn.
Bàn thờ vong để bao lâu?
3 năm sau khi người mới mất được bốc mộ bát nhang, bàn thờ vong linh sẽ được rước lên bàn thờ tổ tiên. Sau lễ trừ phục (còn gọi là đàm tế) thì bàn thờ người mới mất sẽ được loại bỏ cùng những đồ thờ riêng, đưa ảnh chân dung và đặt bát hương lên bàn thờ tổ tiên.
Trường hợp gia đình không có bàn thờ tổ tiên thì sẽ vẫn giữ lại như cũ, chỉ cần yết cáo tổ tiên lên bàn thờ tổ. Tuy nhiên, có nơi chỉ cúng cơm đến 49 ngày (tức lễ chung thất). Sau đó, bàn thờ vong sau 49 ngày sẽ được chuyển bát hương lên bàn thờ gia tiên.
Bàn thờ vong người mới mất nên cắm hoa gì
Việc trưng bày hoa tươi trên bàn thờ vong người mới mất không chỉ giúp cho không gian thờ tự linh thiêng hơn mà còn bày tỏ sự tưởng nhớ, tấm lòng thành kính, trân trọng của người ở lại.
Dưới đây là những loại hoa được sử dụng để cắm trên bàn thờ người mất
- Hoa cúc Vàng
- Hoa cúc Trắng
- Hoa Ly
Tham khảo thêm:
>>> Top 30 Mẫu Cắm Hoa Bàn Thờ Đẹp, Đơn Giản Nhất 2023
Thủ tục chuyển bàn thờ vong người mới mất sau 49 ngày
Cụ thể, cách chuyển bàn thờ sau 49 ngày sẽ thực hiện lần lượt theo từng bước như sau:
- Bước 1: Khi chuyển bàn thờ vong người mới mất cũng cần phải chọn ngày tốt, bằng cách xem theo sách tử vi, các website phong thủy chọn ra ngày hoàng đạo. Ngoài ra, gia chủ cũng có thể tìm các thầy cúng, thầy phong thủy để nhờ họ xem ngày.
- Bước 2: Để làm thủ tục chuyển bàn thờ cần phải chuẩn bị mâm lễ cúng 49 ngày như sau: 1 con gà luộc, 1 đĩa xôi, 1 đĩa hoa quả, 1 chai rượu trắng, 1 lọ hoa tươi, 1 bát nước sạch, 3 lá trầu được têm sẵn, 1 con ngựa đỏ và 1 con ngựa vàng (có đủ hia, hài, mũ, kiếm), 1 bộ quần áo màu vàng cùng 1 bộ quần áo màu đỏ, vàng mã, sớ…
- Bước 3: Vái lạy, thắp hương.
- Bước 4: Đọc văn khấn (mẫu văn khấn xin chuyển bàn thờ gia tiên sau 49 ngày)
- Bước 5: Sau khi khấn xong thì đem tiền vàng cùng tờ văn khấn chuyển bàn thờ đi hóa. Gạo và muối các bạn rắc từng thứ trước cửa chứ không đem vào nhà sử dụng lại nữa.
- Bước 6: Khi hương tàn thì các bạn bái tạ và hạ các vật dụng trên bàn thờ xuống, lau chùi lại bàn thờ cho người mới mất sạch sẽ.
- Bước 7: Lập bàn thờ vong người mới mất và sắp đặt các vật dụng lên bàn thờ.
Hướng dẫn lập bàn thờ sau 100 ngày chi tiết nhất
Phần lớn các gia đình Việt vẫn duy trì cúng cơm đến 100 ngày. Bởi theo quan niệm phương Đông, dù người đã khuất chuyển từ cõi dương sang cõi âm nhưng thói quen sinh hoạt của họ vẫn vậy. Hơn hết, kể cả khi linh hồn đã mất đi thì họ vẫn có thể trở về dương gian, dự bữa cơm sum vầy bên gia đình.
Do đó lập bàn thờ sau 100 ngày là cách để giúp đỡ người đã mất vượt qua ải địa ngục. Thông thường, 100 ngày được tính vào đúng thời điểm họ giã từ cõi dương.
Mâm cơm cúng 100 ngày
Theo quan niệm tâm linh, linh hồn con người sau khi mất đi sẽ phải vượt qua 10 cửa ải. Trong đó, cửa ải thứ 7 tương ứng với 49 ngày và cửa ải thứ 8 là sau 100 ngày, kể từ ngày mất.
Mâm cơm cúng 100 ngày trên bàn thờ vong người mới mất mang ý nghĩa kết nối, đoàn tụ vô hình giữa hai thế giới âm dương. Đồng thời đây cũng là dịp để con cháu quây quần bên nhau bên bữa cơm gia đình ấm cúng.
Tùy theo phong tục vùng miền và điều kiện kinh tế của mỗi gia đình mà việc chuẩn bị mâm cơm cúng sẽ có sự khác biệt. Không cần quá cầu kỳ với nem công chả phượng, mâm cơm cúng 100 ngày thờ vong cần phải đảm bảo có các món sau đây:
- 1 chén cơm úp.
- 1 quả trứng gà luộc chính.
- 1 đĩa xôi trắng.
- 1 đĩa muối.
- Rượu trắng, nước học.
- 1 bình hoa tươi.
- 1 mâm ngũ quả.
- Hương nhang, đèn.
- Một vài món mặn.
Văn khấn cúng 100 ngày
Nam vô a di Đà Phật! (Lặp lại đúng 3 lần)
Tín chủ chúng con xin kính lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư phật mười phương.
Hôm nay là ngày/tháng/năm âm lịch nhằm ngày/tháng/năm dương lịch.
Tại địa chỉ: …
Con là trai trưởng/cháu đích tôn tuân theo lệnh của thân mẫu nếu là mẹ (hoặc gọi là phụ mẫu nếu là cha), cùng anh rể, chị gái, em dâu rể, con cháu hai bên nội ngoại kính lạy !
Nay nhân ngày lễ Chung Thất, cúng con lập bàn thờ, kính cẩn dâng lên những thứ lễ phẩm gồm: …
Trước linh vị của: … chân linh
Chúng con xin kính cẩn trình thưa rằng:
Núi Hỗ sao mờ – nhà Thung bóng xế
Trường hợp là cha: Núi Dĩ sao mờ, huyên đường bóng xế
Trường hợp là mẹ: Tình nghĩa cha sinh mẹ dưỡng, biết là bao
Công ơn biển rộng, trời cao ai thấu
Mấy lâu nay:
Than thở trầm mơ mộng màng
Hoài tưởng âm dương vắng vẻ
Sống thời lai lang, hớn hở chừng nào!
Thác thời kể tháng ngày, buồn tênh mọi lẽ!
Ngày qua tháng lại, tính cho đến nay rẻ Khốc đến tuần;
Lễ bạc lòng thành gọi là với nén nhanh thực lòng kính tế.
Xin mời: … (người đã khuất) cùng với các vị Tiên linh, Tổ Bá, Tổ Thúc, Tổ Cô và các linh hồn phụ thờ theo tổ tông công về hưởng lộc.
Kính cáo Liệt Vị Tôn thần, những ngày ông Táo,Thần Tài, tiên sư cha, tiên sư cha, hậu Thổ , Ngũ Tự Gia thần cùng chứng giám và phù hộ trì cho toàn gia đình chúng con được vạn sự an lành.
Nam vô a di Đà Phật! (Lặp lại đúng 3 lần).
Qua bài viết vừa rồi, hy vọng gia chủ sẽ hiểu rõ hơn về cách lập bàn thờ vong cho người mới mất đúng với phong tục cúng lễ truyền thống của người Việt. Cùng với đó là cách đặt bàn thờ vong, thủ tục chuyển bàn thờ vong sau 49 ngày.
