Tomoni đã có khá nhiều bài liên quan đến giai đoạn chuẩn bị cũng như quá trình xin việc ở Nhật rồi. Tuy nhiên giai đoạn sau khi kết thúc xin việc lại chưa được đề cập đến nhiều lắm. Do đó, nội dung của bài này sẽ giới thiệu cho bạn về Naitei 内定 và một số thắc mắc thường gặp của sinh viên xung quanh vấn đề này.
Mục lục
- Naitei (内定) là gì?
- Tính pháp lý của các giấy tờ liên quan tới Naitei
- Từ chối/hủy Naitei
1. Naitei 内定 là gì?
Ở Nhật, khi bạn đi xin việc và được công ty nhận vào làm, họ sẽ gửi bạn một giấy tờ gọi là 内定通知書（ないていつうちしょ）. Đây là thông báo việc bạn đã được nhận vào làm ở công ty mà bạn ứng tuyển. Tuỳ vào từng công ty mà nội dung của naitei 内定 này cụ thể đến đâu. Có công ty chỉ ghi việc họ sẽ nhận bạn, có công ty ghi chi tiết cả các điều kiện làm việc như: tiền lương, vị trí bạn đảm nhận, ngày sẽ bắt đầu làm.
Thông thường, đi kèm với thông báo này sẽ là một giấy khác gọi là 内定承諾書（ないていしょうだくしょ）, tức là giấy họ gửi và yêu cầu bạn kí xác nhận vào sau khi đã suy nghĩ kĩ và quyết định sẽ nhận offer của họ.
Naitei 内定 được gửi ngay khi công ty quyết định tuyển bạn, nhưng có thể gần một năm sau bạn mới chính thức đi làm. Đây có lẽ là điểm khác biệt cơ bản giữa xin việc ở Nhật và xin việc ở Việt Nam cũng như một số nước Âu Mỹ khác.
2. Tính pháp lý của các giấy tờ liên quan tới Naitei
Nguồn ảnh: イラストレイン
Naitei chính là 1 dạng hợp đồng cam kết sẽ tuyển dụng giữa công ty và người lao động. Và nó có giá trị pháp lý từ khi người lao động ký giấy xác nhận 内定承諾書（ないていしょうだくしょ）và gửi lại cho công ty.
Do đó, trường hợp công ty hủy bỏ naitei mà không có lý do hợp lý, tức là đơn phương hủy hợp đồng thì công ty có trách nhiệm phải đền bù hợp đồng cho người lao động.
Ngược lại, trong trường hợp bạn nhận được naitei nhưng lại từ chối thì có phải đền bù không? Câu trả lời là Không. Tương tự như khi bạn ký kết hợp đồng lao động với công ty. Luật lao động quy định, khi công ty đơn phương chấm dứt hợp đồng mà không có lý do hợp lý thì phải có trách nhiệm đền bù. Còn người lao động có quyền xin nghỉ việc (chấm dứt hợp đồng) miễn là báo trước cho công ty 1 thời gian (theo quy định) thì sẽ không phát sinh bất cứ trách nhiệm đền bù gì cả.
Tóm lại, nếu sau khi đã ký vào giấy đồng ý nhận Naitei 内定 và nộp lại cho phía công ty, nhưng bạn lại tìm được công việc tốt hơn, hoặc muốn học lên tiếp nên không muốn làm việc ở chỗ công ty đó nữa và bạn từ chối…thì bạn chắc chắn sẽ không gặp bất cứ rắc rối nào về mặt pháp lý như phải đền bù, bị phạt tiền gì cả.
Rắc rối duy nhất bạn gặp phải khi bỏ Naitei đã nhận trc đó là bạn có thể sẽ phá đi mối quan hệ giữa bạn với công ty, làm mất uy tín của chính bạn, làm ảnh hưởng đến quyết định tuyển dụng của công ty đối với những sinh viên khác học cùng trường hoặc cùng là người Việt Nam như bạn. Nói chung là những vấn đề về về mặt lương tâm, tâm lý, quan hệ xã hội. Tuy nhiên, đây lại là vấn đề chúng ta nên cẩn trọng nếu xác định làm việc ở Nhật lâu dài.
3. Từ chối/hủy Naitei
Tuy nhiên, không phải vì không bị phát sinh trách nhiệm khi hủy naitei mà bạn có thể cứ nhận rồi huỷ tùy tiện, không cân nhắc gì được. Vì như đã nói, nó ảnh hưởng đến uy tín của bạn. Bạn có dám chắc sau này khi đi làm bạn sẽ không gặp lại công ty mà mình đã bỏ Naitei trong vai trò là đối tác không?
Hơn nữa, khi bạn nhận Naitei tức là công ty đã dự tính bạn sẽ vào làm. Tức là họ sẽ ngừng tuyển vị trí đó, vì vậy khi bạn đột ngột huỷ sẽ gây phiền cho họ rất nhiều.
Thông thường sau khi nhận được Naitei sẽ có một số tình huống như sau
◆ Đó đúng là công ty bạn ao ước, khi đó bạn nhận luôn rồi đến ngày là đi làm. Trường hơp tốt đẹp như thế này thì không có vấn đề gì. ◆ Bạn ứng tuyển nhiều công ty và chưa nhận được Naitei từ công ty nào khác. Nhưng công ty này bạn chưa ưng lắm. ◆ Bạn không ứng tuyển công ty nào khác cả, nhưng điều kiện làm việc, và các điều kiện khác của công ty đó bạn chưa ưng lắm
Khi đó, bạn chưa đưa ra ngay được quyết định có nhận Naitei hay không. Trong trường hợp này, trên thực tế có nhiều bạn chọn hai cách:
・ Một là không đưa ra quyết định và câu trả lời ngay (đối với các công ty không đưa ra thời hạn cho việc trả lời) ・ Hai là cứ nhận Naitei trước cho chắc đã rồi tính sau
Hai cách này về cơ bản thì đảm bảo chắc chắn một phương án dự phòng cho mình, nhưng như đã nói ở trên, nó khá ảnh hưởng đến công ty.
Vì thế, nếu còn nhiều băn khoăn về điều kiện, hoặc muốn chờ thêm cơ hội khác, các bạn cứ thẳng thắn trao đổi với công ty là mình còn băn khoăn điều này, hoặc chờ kết quả nốt công ty kia rồi mới quyết định.
Nhiều bạn sợ khi mình nói thế họ sẽ huỷ Naitei của mình. Nhưng thực chất hầu như không có công ty nào hủy Naitei của bạn hết. Việc cần thêm thời gian để cân nhắc trước khi trả lời có nhận naitei hay không là việc rất bình thường khi đi xin việc ở Nhật. Và bạn trả lời thẳng thắn như vậy càng thể hiện bạn tôn trọng họ.
Theo kinh nghiệm của những người từng phụ trách tuyển dụng ở các công ty của Nhật thì deadline trả lời Naitei chỉ mang tính tương đối, để bên nhân sự kiểm soát được tình hình tuyển dụng của công ty đó thôi. Còn nếu ứng viên băn khoăn cần thêm thời gian thì hoàn toàn có thể kéo dài được.
Nếu sau khi trao đổi và cân nhắc kĩ mà bạn thấy không phù hợp thì cứ từ chối, đừng ngại. Quyền lựa chọn là ở bạn.
Trường hợp cuối cùng là khi nhận Naitei bạn đã cân nhắc kỹ và quyết định nhận, nhưng sau đó có một cơ hội khác đến và bạn huỷ Naitei với công ty cũ. Thật ra về hậu quả thì nó không nhiều so với trường hợp 2. Tuy nhiên, khác ở chỗ là khi nhận Naitei thì bạn đã thẳng thắn trao đổi với họ mọi vấn đề, và không nghĩ là sẽ có cơ hội tốt như thế đến với mình sau đó.
Trong tình huống này thì tốt nhất bạn nên chọn công việc nào mà bạn thấy thích hơn. Vì dù gì, nó cũng là quyết định ảnh hưởng đến cuộc đời bạn. Tuy vậy, nhớ gọi điện trình bày rõ lý do và xin lỗi thật chân thành nhé!
Tomoni cung cấp thông tin về xin việc ở Nhật, thuế, bảo hiểm, nenkin và nhiều thông tin hữu ích khác.
Xin vui lòng liên hệ trước khi đăng lại hoặc trích dẫn nội dung và hình ảnh từ Tomoni.
