Acetone có thể nói là một chất rất quen thuộc, xuất hiện nhiều trong cuộc sống của con người, là thành phần của một loạt sản phẩm từ dược phẩm, mỹ phẩm, thực phẩm,… Vậy Acetone là gì? Điều gì làm nên khả năng ứng dụng rộng rãi của nó? VietChem sẽ giúp bạn đọc khám phá những điều thú vị trên qua bài viết dưới đây.
Acetone là gì?
Acetone còn được gọi là axeton hay dimethyl Formadehyde, là một hợp chất hữu cơ có với công thức là (CH3)2CO. Nó là hợp chất có nhóm carbonyl liên kết với hai nhóm hydrocarbon
Đây là một trong những thành phần cơ bản và quan trọng trong hóa chất hữu cơ
Là một chất lỏng không màu, trong suốt, dễ cháy, dễ bay hơi, có mùi đặc trưng
Độ hòa tan: Acetone hòa tan trong nước và các dung môi hữu cơ như metanol, ethanol, ether, chloroform, pyridine.
Trong cơ thể con người, acetone có thể tìm thấy trong máu và nước tiểu. Chúng được sản xuất và thải ra thông qua quá trình trao đổi chất. Nếu vì một lý do nào đó axeton không được đào thảo có thể gây hiện tượng chóng do axit trong máu lên cao.
Công thức axeton
Axeton có công thức C3H6O, công thức cấu tạo là CH3COCH3
Công thức cấu tạo của Acetone
Acetone được hình thành thế nào?
- Tổng hợp sinh học
Trong cơ thể, một lượng nhỏ axeton được tạo ra bằng phản ứng khử cacbon của thể xeton. Với chế độ ăn chay hay chế độ ăn nhiều chất béo (nhưng ít đường bột) có thể sản sinh ketosis và acetone được hình thành trong các mô cơ thể. Người mắc bệnh nghiện rượu và bệnh tiểu đường sẽ gây nhiễm toan xeton, tăng độ axit trong máu dẫn đến tử vong.
- Sử dụng trao đổi chất
Dù nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng axeton không thể chuyển hóa được, nhưng trong thực tế điều này lại hoàn toàn ngược lại. Acetone có thể được tạo ra từ quá trình oxy hóa isopropanol và có thể được chuyển hóa thành D-lactat, pyruvat và glucose.
Tính chất vật lý của Acetone
Acetone là dung môi trong suốt, không màu, có mùi thơm nhẹ và dễ bay hơi
Tính chất
Đơn vị đo
Chỉ số
Điểm nóng chảy
°C
-94,6
Điểm sôi
°C
56,5
Mật độ tương đối
nước = 1
0,788
Mật độ hơi tương đối
không khí = 1
2,00
Áp suất hơi bão hòa
kPa
53,32 (39,5 °C)
Nhiệt lượng đốt cháy
kJ/mol
1788,7
Nhiệt độ giới hạn
°C
235,5
Áp lực tối đa
MPa
4,72.
Hệ số logarit của hệ số phân chia octanol/nước
-0,24
Giới hạn nổ dưới%
V/V
2.5.
Giới hạn nổ trên%
V/V
12.8.
Chỉ số khúc xạ
Mol
15,97
Thể tích mol
cm 1/ mol
75,1
Công suất đồng vị
90,2K
156,5
Sức căng bề mặt
dyne/cm
18.8
Tốc độ phân cực
10-24cm
6,33
Độ hòa tan
Có thể trộn với nước, có thể trộn được trong hầu hết các dung môi hữu cơ như ethanol, ether, chloroform, dầu, hydrocarbon.
Tính chất hóa học của Acetone
- Phản ứng với Na2HSO3 tạo thành chất phụ gia dạng tinh thể không màu
- Axeton phản ứng với hóa chất hydro xyanua tạo thành acetone cyanohydrin
- Acetone tương đối ổn định và ít bị oxy hóa
- Phản ứng ngưng tụ lưỡng phân xảy ra với sự có mặt của một bazơ để tạo thành rượu diacetone
- Phản ứng với Ca(OH)2, natri alkoxide hoặc natri amide để tao thành isophorone
- Nó được ngưng tụ với phenol trong điều kiện axit để tổng hợp bisphenol-A
- Acetone phản ứng với dung dịch kiềm của hypohalite hoặc halogen để tạo thành haloform
Sản xuất Axeton
Theo số liệu thống kê vào năm 2010, toàn thế giới đã sản xuất khoảng 6,7 triệu tấn acetone. Trong đó, Mỹ là nước có sản lượng lớn nhất với 1,56 triệu tấn/ năm, xếp sau đó là Trung Quốc và Đài Loan.
Hóa chất axeton có thể được tổng hợp từ nhiều nguồn khác nhau
– Trong tự nhiên: không khí, đất ruộng, nước,…
– Trong phòng thí nghiệm
– Trong cơ thể con người thông qua quá trình trao đổi chất
- Phương pháp sản xuất hiện nay
– Ngày nay, acetone được sản xuất trực tiếp và gian tiếp từ propen. Phần lớn acetone được sản xuất thông qua phương pháp Cumen (chiếm 83%). Đây là phương pháp được sử dụng phổ biến nhất hiện nay để sản xuất Axeton với 2 công đoạn chính:
+ Benzen được kiềm hóa bằng propylen tạo nên hợp chất cumene
+ Oxy hóa sinh Cumene để tạo ra Phenol và Acetone
– Ngoài ra, Acetone còn có thể điều chế bằng cách oxy hóa hay hydro hóa propen, sinh ra 2-propanol (isopropanol), sau khi oxy hóa isopropanol sẽ thu được axeton, được sản xuất dưới dạng sản phẩm phụ của công nghiệp chưng cất,…
– Một phương pháp nữa đã được loại bỏ khi có phương pháp mới với năng suất tốt hơn là sản xuất Acetone bằng cách lên men Ethanol acetone butanol cùng vi khuẩn Clostridium Acetobutylicium.
- Phương pháp cũ
– Acetone được sản xuất bằng cách chưng cất axetat. Ví dụ axeton được tạo ra từ phản ứng khử carboxyl của hợp chất canxi axetat
Ca(CH3COO)2 → CaO + CO2↑ + (CH3)2CO
– Acetone còn được sản xuất bằng cách lên men axeton-ethanol với vi khuẩn Clostridium acetobutylicum trong thế chiến thứ 2. Phương pháp này được phát hiện bởi Chaim Weizmann nhằm giúp quân đội Anh sản xuất thuốc nổ không khói.
♻️♻️♻️ Cồn Isopropyl Alcohol (IPA) là gì? Mua IPA GIÁ RẺ ở đâu?
Acetone dùng để làm gì?
1. Trong công nghiệp
Acetone được sử dụng làm dung môi:
- Dùng làm dung môi pha sơn nhất là sơn có hàm lượng chất rắn cao. Nó cũng được sử dụng để làm sạch bàn chải hay các thiết bị được dùng trong khi sơn.
- Sản xuất nhựa resin: với khả năng hòa tan tốt nitrocellulose, cellulose acetate, cellulose ether giúp giảm độ nhớt của sơn có các loại nhựa này.
- Dung môi tẩy rửa và khử nước cho các thành phần điện tử
- Đồng dung môi cho neoprene (cao su tổng hợp), cho acrylic và nitrocellulose và nhiều ngành công nghiệp khác
- Dung môi tẩy trong tẩy rửa khô
- Làm dung môi trong sản xuất dược phẩm, là một trong những thành phần tá dược trong một số loại thuốc
Giúp nén khí Acetylenen:
- Acetylenen là một khí công nghiệp có nguy cơ nổ cao do không thể nén một cách hiệu quả để bảo quản trong các bình hình trụ
- Axeton có khả năng hòa tan lượng lớn khí Acetylen (khoảng 300 lần so với thể tích của chính nó), vì vậy người ta thường cho Acetylene vào bình khí cùng với khí acetone ở dạng đất sét hấp thụ. Tuy nhiên cần đều đặn bổ sung khí axeton để đảm bảo đủ lượng cần thiết có trong bình.
Sử dụng acetone như một hóa chất trung gian:
Giúp tổng hợp metyl metacrilat:
- Bắt đầu với việc chuyển đổi từ chất acetone sang acetone xianohidrin
(CH3)CO + HCN → (CH3)2C(OH)CN
- Sau đó đem thủy phân tạo thành dung dịch amit không bão hòa và tiếp tục este hóa:
(CH3)2C(OH)CN + CH3OH → CH2 = (CH3)CCO2CH3 + NH3
Tổng hợp Bisphenol A: bao gồm phản ứng dehydro hóa phenol và aceton
(CH3)2CO + 2C6H5OH → (CH3)2C(C6H4OH)2 + H2O
2. Trong phòng thí nghiệm
- Làm dung môi cực aprotic trong các phản ứng hữu cơ
- Sử dụng làm chất tẩy rửa các vật dụng thủy tinh
- Hơi của axeton có thể dùng làm chất đánh dấu do khả năng phát huỳnh quang dưới tia UV
- Dùng để duy trì nhiệt độ thấp để thực hiện các thí nghiệm hóa học khi cần
3. Trong y dược và làm đẹp
Sử dụng nhiều trong các thuốc và chăm sóc làm đẹp. Nó được xếp loại là một phụ gia thực phẩm và đóng gói, bảo quản thực phẩm.
Acetone thường dùng trong sản xuất thuốc viên và thuốc dạng lỏng tạo tỷ trọng thích hợp. Nó cũng được sử dụng như một loại chất khử trùng
Thường được dùng để lột da bằng hóa chất
Là thành phần chính trong các chất tẩy rửa sơn móng tay, chất tẩy keo siêu dính hay chất tẩy cho đồ gốm sứ, thủy tinh.
Ngoài ra, acetone còn được sử dụng trong việc in ấn nghệ thuật.
Acetone tẩy móng tay
Axeton có độc không?
– Tuy acetone mang lại rất nhiều công dụng nhưng tác hại nó mang đến cũng không ít
– Bình thường không gây hại khi tồn tại trong đất, nước nhưng nếu kết hợp với các chất khác như hydogen peroxide hay chloroform thì nó trở nên có hại.
– Trong cơ thể: nếu một chỉ một lượng nhỏ acetine thì chúng sẽ nhanh chóng được gan chuyển hóa thành các sản phẩm vô hại thậm chí có thể thành năng lượng nuôi cơ thể. Nhưng khi tích lũy đến một số lượng nào đó sẽ dẫn đến tình trang ngộ độc axeton. Ngộ độc nhẹ sẽ xuất hiện triệu chứng đau đầu, nói lắp thiếu tập trung, cảm giác có vị ngọt trong miệng. Nặng có thể dẫn đến tình trạng suy gan, thận,…
– Do khả năng dễ cháy nên khi sử dụng hay bảo quản cần phải tuân thủ nghiêm ngặt về phòng chống cháy nổ và an toàn hóa chất.
❎❎❎ Dung môi pha sơn là gì? Dung môi pha sơn có độc không?
Một số biện pháp sơ cứu cơ bản và ngăn ngừa ngộ độc Acetone
1. Các biện pháp sơ cứu cơ bản
- Khi tiếp xúc với mắt: cần kiểm tra và tháo bỏ kính áp tròng (nếu có). Rửa ngay với nước sạch trong 15 phút và tới gặp bác sĩ chuyên khoa
- Tiếp xúc với da: rửa sạch bằng xà phòng, loại bỏ quần áo nhiễm bẩn, gặp bác sĩ chuyên khoa nếu xuất hiện tình trạng kích ứng. Trường hợp da bị tổn thương nghiêm trọng cần rửa ngay với xà phòng khử trùng và bôi kem sát khuẩn. Đồi với quần áo nhiễm bẩn phải được vệ sinh sạch sẽ trước khi sử dụng lại.
- Nếu hít phải: nới lỏng quần áo, cổ áo và thắt lưng. Gọi cấp cứu và thực hiện hô hấp nhân tạ khi nạn nhân ngừng thở
- Nuốt phải: gọi cấp cứu, khôngđể nạn nhân nôn mửa, không được sử dụng miệng hô hấp nhân tạo đồng thời nới lỏng quần áo, thắt lưng, cà vạt,…
2. Cách ngăn ngừa ngộ độc Acetone
- Sử dụng sản phẩm chứa acetone ở nơi thoáng khí
- Trang bị các thiết bị bảo hộ chuyên dụng khi sử dụng
- Tránh xa tầm tay trẻ em các sản phẩm có chứa axeton
- Tránh lưu trữ ở những nơi có nhiệt độ cao, nơi dễ cháy
Acetone mua ở đâu, giá bao nhiêu?
Quý khách đang tìm mua acetone vừa giá tốt vừa đảm bảo chất lượng? Hãy lựa chọn VietChem – Một trong những đơn vị chuyên cung ứng các loại hóa chất với hơn 20 năm kinh nghiệm.
Một số sản phẩm acetone tại VietChem như: dung môi acetone C3H6O 99% xuất xứ Đài Loan (160kg/phuy), aceton CH3COCH3 Trung Quốc (chai thủy tinh 500ml),…
Dung Môi Acetone (Axeton) C3H6O
– Hàm lượng: 99%
– Xuất xứ: Đài Loan
– Chất lượng: ⭐⭐⭐⭐⭐
Kho dung môi Acetone tại VietChem
Nếu quý khách hàng muốn hiểu thêm về sản phẩm hay đặt mua xin vui lòng truy cập website hoặc gọi số hotline để tư vấn trực tiếp.
Qua bài viết trên, có lẽ quý bạn đọc đã hiểu thêm về Acetone là gì và những điều ẩn chứa xung quanh nó. Hãy truy cập website https://hoachat.com.vn để giải mã nhiều đều liên quan đến hóa chất đang tồn tại và ảnh hưởng đến cuộc sống chúng ta.
??? Axit malonic là gì? Công thức, cách điều chế & ứng dụng
Tìm kiếm liên quan:
– Xăng thơm có phải là axeton
– Acetone và cồn
– Acetone tẩy rửa
