LÊN DÂY ĐÀN PIANO LÀ GÌ?
Lên dây đàn piano (Piano tuning) là việc điều chỉnh độ căng dây của cây đàn piano cơ sao cho các dây này phát ra âm thanh với cao độ chuẩn xác. Việc điều chỉnh này không chỉ tuân theo một hệ thống cao độ có sẵn mà còn yêu cầu xem xét sự tương tác về độ rung giữa các nốt tùy thuộc vào đặc điểm riêng của từng cây đàn piano. Do đó, lên dây đàn là một công việc đòi hỏi sự thành thạo về cả lý thuyết và thực hành, với đôi tai nhạy cảm với các cao độ âm thanh dù là nhỏ nhất.
VÌ SAO PHẢI LÊN DÂY ĐÀN PIANO?
– Sự sai lệch về cao độCấu tạo của đàn: Với hơn 200 dây đàn được căng trên một khung kim loại với lực căng tổng thể có thể lên tới 30 tấn, sai lệch dây đàn là một điều khó tránh khỏi ngay cả đối với những cây đàn được thiết kế tốt. Với những cây đàn còn mới, dây đàn và chốt giữ dây chưa ổn định có thể khiến dây đàn mau chùng gây ảnh hưởng tới âm thanh của đàn. Những cây đàn lâu năm cũng gặp vấn đề tương tự khi chốt giữ dây không còn đủ chắc để chịu lực căng của dây đàn.
Vận chuyển: Tác động vật lý trong quá trình vận chuyển đàn bằng các phương tiện giao thông hoặc sự rung, lắc, va chạm khi bê, vác, kéo, đẩy… đàn có thể khiến các bộ phận bên trong đàn bị thay đổi vị trí, tác động lên dây đàn khiến cao độ của đàn bị thay đổi. Những thay đổi này có thể khó phát hiện nhưng thông thường khi đàn trải qua quá trình vận chuyển như vậy bạn nên nhờ tới dịch vụ lên dây đàn để đưa cao độ của đàn trở về độ chuẩn xác nhất có thể.
Khí hậu: Khí hậu là một trong những yếu tố phổ biến nhất gây nên sự sai lệch của đàn piano, nhất là ở những quốc gia có khí hậu nóng ẩm như Việt Nam. Sự thay đổi về độ ẩm sẽ khiến cho bảng cộng hưởng nở ra, kéo dãn dây đàn khiến cho tiếng đàn trở nên “the thé”. Nhiệt độ cao, nhất là vào những ngày hè lên tới 40 độ C, có tác động lớn tới các phần làm bằng gỗ của piano. Phần lớn các đàn piano hiện nay đều được làm bằng gỗ ép cao cấp nên tác động của nhiệt độ lại càng rõ ràng hơn bao giờ hết.
Chơi nhiều: Cũng như các lực tác động vật lý khác, lực tác động từ tay người chơi đàn trong một thời gian dài hay với cường độ cao cũng gây ra sai lệch dây đàn. Do đó, các đàn piano sử dụng trong các buổi biểu diễn phải lên dây thường xuyên hơn những cây đàn được sử dụng với mục đích thông thường.
Ngăn chặn những tổn hại nghiêm trọng hơn và tiết kiệm chi phíPiano là một nhạc cụ phức tạp, khi một bộ phận có trục trặc thì sẽ ảnh hưởng đến các bộ phận khác. Do đó, sự sai lệch về dây đàn lâu ngày có thể gây tổn hại cho các bộ phận khác của đàn và chi phí cho việc thay thế các bộ phận này là không hề nhỏ. Việc lên dây đàn định kì giúp cho dây đàn luôn ở độ căng chính xác và giúp các chi tiết của đàn hoạt động trơn tru, lâu bền hơn.
Đối với một cây đàn không được lên dây trong vòng hai năm thì việc lên dây sẽ không còn đạt hiệu quả như mong muốn mà cần phải can thiệp bằng các biện pháp sửa chữa, khiến việc bảo dưỡng đàn trở nên đắt đỏ hơn. Hơn nữa, việc lên dây là không tránhkhỏi bởi dù được bảo quản tốt đến thế nào thì sớm muộn cây đàn piano cũng sẽ bị lệch dây và nếu trì hoãn việc lên dây, âm thanh của đàn sẽ ngày càng thô, gây khó khăn và bất tiện cho người chơi. Một cây đàn được lên dây thường xuyên thì mỗi lần lên dây sẽ nhanh chóng và dễ dàng trong khi một cây đàn lâu ngày mới được lên dây thì sẽ yêu cầu lên dây toàn diện để đưa nó trở về cao độ chuẩn xác, chi phí cho dịch vụ lên dây cùng vì thế mà tăng lên. Bên cạnh đó, việc lên dây thường xuyên còn giúp cho kĩ thuật viên phát hiện sớm những hỏng hóc khác để có biện pháp khắc phục kịp thời trước khi chúng trở nên nghiêm trọng hơn, và trong tình huống xấu nhất, những hỏng hóc này có thể khiến cho cây đàn không bao giờ đạt được cao độ tiêu chuẩn nữa.
Đảm bảo quá trình học nhạcViệc sử dụng một cây đàn sai lệch về cao độ sẽ gây những khó chịu và phiền toái không đáng có đối với những người chơi đàn lâu năm, nhưng có thể khiến cho những người mới chơi đàn, đặc biệt là trẻ em, hình thành thói quen nghe cao độ sai lệch rất khó sửa và ảnh hưởng lớn tới việc chơi đàn sau này. Do đó có thể thấy việc lên dây đàn là yêu cầu không thể thiếu nhằm đem tới trải nghiệm chơi đàn tuyệt vời cũng như đảm bảo việc học nhạc diễn ra đúng cách.
NÊN LÊN DÂY ĐÀN BAO LÂU MỘT LẦN?
Đối với những cây đàn piano mới hoặc mới thay lại dây, trong năm đầu sẽ cần được lên dây 3-4 lần do độ căng dây và các chốt giữ dây hoạt động chưa ổn định. Với những cây đàn đã được sử dụng trên 1 năm, nhiều nhà sản xuất đàn khuyến nghị lên dây ít nhất 2 lần một năm. Lịch lên dây đàn còn phụ thuộc vào điều kiện khí hậu và cường độ chơi đàn. Ở những nơi khí hậu trong năm thất thường như Hà Nội đàn sẽ cần lên dây thường xuyên hơn những nơi khí hậu ổn định như TP.HCM. Những cây đàn được chơi thường xuyên, nhất là để phục vụ mục đích biểu diễn cũng cần được lên dây nhiều lần.
TÔI CÓ THỂ TỰ LÊN DÂY ĐÀN ĐƯỢC KHÔNG?
Câu trả lời là có, tuy nhiên bạn cần phải cân nhắc kĩ lưỡng trước quyết định này do một số lý do như sau: Thứ nhất, để lên dây đàn piano chuẩn xác cần tai nghe cao độ thành thục. Đây là khả năng không chỉ phụ thuộc vào năng khiếu mà còn yêu cầu sự tiếp xúc, luyện tập lâu dài. Thứ hai, kỹ thuật viên lên dây đàn là những người đã trải qua quá trình đào tạo nhất định và bản thân họ cũng phải tập lên dây trên những cây đàn vô chủ để có được tay nghề thành thục, do đó, nếu bạn thử lên dây ngay trên chính cây đàn yêu quý của mình sẽ đem lại những rủi ro không cần thiết. Thứ ba, đàn piano là một nhạc cụ phức tạp với rất nhiều bộ phận tinh vi, kĩ thuật viên lên dây không chỉ chỉnh lại cao độ cho đàn mà còn am hiểu về các bộ phận này và có thể đưa ra những lời tư vấn hữu ích cho bạn. Bên cạnh đó, việc lên dây đàn còn yêu cầu một bộ dụng cụ chuyên biệt cần kĩ năng và kinh nghiệm để có thể sử dụng thành thạo.
GIÁ THÀNH CỦA DỊCH VỤ LÊN DÂY ĐÀN?
Giá thành trung bình của một lần lên dây đàn piano hiện nay là khoảng 500.000 tới 800.000 đồng và còn tùy thuộc vào tình trạng của từng chiếc đàn.
Tuấn Lưu Piano cung cấp dịch vụ sửa chữa, căn chỉnh, lên dây đàn Piano với đội ngũ kỹ sư chuyên nghiệp, lành nghề được đào tạo bởi các chuyên gia đến từ Nhật Bản.
Hãy liên lạc với chúng tôi để được tư vấn và giải đáp thắc mắc!
Tuấn Lưu Piano – Kho đàn Piano nhập khẩu trực tiếp từ Nhật BảnĐịa chỉ: 127C A10 – Nghĩa Tân – Cầu Giấy – HNLiên hệ: 0913.305.468 (Mr Lưu).Facebook: Dịch vụ sửa chữa, bảo dưỡng, căn chỉnh đàn piano – Tuấn Lưu PianoWebsite: http://tuanluupiano.com/sua-chua-dan-piano.html
