Công xã Paris là chính quyền điều hành Paris trong thời gian rất ngắn – chỉ vẻn vẹn 72 ngày. Có thể thấy, những làn gió canh tân tại thời điểm đó mà chế độ này mang lại thật sự rất vĩ đại trong phong trào vô sản thế kỷ XIX. Hãy cùng DINHNGHIA.VN tìm hiểu hoàn cảnh ra đời, nguyên nhân, diễn biến, sự thành lập công xã Paris, ý nghĩa lịch sử cùng nguyên nhân thất bại của công xã Paris qua nội dung bài viết dưới đây nhé!.
Mục lục
ẩn
Hoàn cảnh và nguyên nhân ra đời công xã Paris 1871
- Chiến tranh Pháp – Phổ bùng nổ năm 1870 trong điều kiện bất lợi cho Pháp.
- Napoleon III đã gây chiến với Phổ nhưng bị thất bại nặng nề tại Xơ đăng ngày 2/9/1870 và bị bắt (Sự phát triển của công nghiệp đã kéo theo mâu thuẫn giữa giai cấp tư sản và công nhân, vô sản Pháp ngày càng sâu sắc. Chính những điều đó đã tạo nên cuộc đấu tranh lật đổ chính quyền Napoleon của quần chúng lao động).
- Ngày 4/9/1870, nhân dân Paris đã đứng lên khởi nghĩa và cuộc đấu tranh bền bỉ của giai cấp lao động đã phế truất được vị vua bạo lực, tham quyền Napoleon III, thành lập nước Cộng hòa Pháp lần thứ ba (chính phủ Vệ quốc).
- Trong tình hình đó với sự tiến công của Phổ thì chính phủ tư sản đã vội vàng đầu hàng Đức. Tuy nhiên nhân dân Paris đã đứng lên kiên quyết bảo vệ tổ quốc. Chính vì điều này mà mâu thuẫn giữa chính phủ và nhân dân đã ngày một thêm sâu sắc.
- Vào sáng ngày 18/03/1871, Chi-e cho quân tấn công Mông-mác nhưng thất bại, vì thế quần chúng nhân dân đã làm chủ Paris.
- Vào ngày 26/03/1871, nhân dân Paris đã bầu Hội đồng công xã.
- Vào ngày 28/03/1871, công xã Paris đã chính thức tuyên bố thành lập.
Diễn biến cuộc khởi nghĩa ngày 18/03/1871
- Do những mâu thuẫn giữa Chính phủ tư sản (ở Véc-xai) với nhân dân lao động ngày càng trở nên gay gắt, do đó Chi-e đã tiến hành âm mưu bất hết các ủy viên của Ủy ban Trung ương (những người đã đại diện cho nhân dân).
- Vào ngày 18-3-1871, Chi-e cho quân đánh úp đồi Mông-mác (phía Bắc Paris). Đây được xem là nơi tập trung đại bác của Quốc dân quân, tuy nhiên thất bại. Chi-e đã phải cho quân chạy về Véc-xai, vì thế mà nhân dân nhanh chóng làm chủ Paris, đồng thời cũng đảm nhiệm vai trò Chính phủ lâm thời.
- Vào ngày 26/03/1871, nhân dân Paris đã tiến hành bầu cử Hội đồng Công xã theo nguyên tắc phổ thông đầu phiếu. Do đó mà những người trúng cử phần đông là những công nhân và trí thức (người đại diện cho nhân dân lao động Paris). Đó là bỏ những lá phiếu bầu cử người mình tin tưởng nhận trọng trách lãnh đạo đất nước. Hội đồng Công xã Paris gồm 85 đại biểu đã được thành lập với tỷ lệ 25 người là công nhân Công xã ra đời đã ban hành nhiều sắc lệnh quan trọng với mục tiêu xây dựng một nhà nước kiểu mới vì lợi ích của quần chúng nhân dân lao động.
Tổ chức bộ máy và chính quyền của công xã Paris
- Cơ quan cao nhất của Nhà nước kiểu mới chính là Hội đồng Công xã – có trách nhiệm vừa ban bố pháp luật đồng thời cũng lập các ủy ban thi hành pháp luật.
- Công xã Paris đã ra sắc lệnh giải tán quân đội và bộ máy cảnh sát của chế độ cũ, đồng thời cũng thành lập lực lượng vũ trang và lực lượng an ninh của nhân dân lao động. Công xã Paris đã ban bố cũng như thi hành các sắc lệnh phục vụ quyền lợi của nhân dân lao động, cụ thể như sau:
- Tách nhà thờ khỏi hoạt động của Nhà nước, đồng thời nhà trường không được dạy kinh Thánh.
- Với những xí nghiệp của bọn chủ đã bỏ trốn thì giao cho công nhân quản lý.
- Công xã Paris đã quy định về tiền lương tối thiểu, giảm lao động ban đêm, cấm cúp phạt và đánh đập công nhân vô lý.
- Công xã Paris cũng cho phép hoãn trả tiền thuê nhà và hoãn trả nợ.
- Công xã Pa-ri cũng quy định giá bán bánh mì.
- Đồng thời thi hành chế độ giáo dục bắt buộc những miễn học phí.
- => Công xã Pa-ri trở thành một Nhà nước kiểu mới.
Nguyên nhân thất bại của công xã Paris 1871
Công xã Paris sụp đổ là một sự thiệt thòi rất lớn của giai cấp công nhân và quần chúng lao động thủ đô Paris cũng như các quốc gia khác trên thế giới. Một số nguyên nhân sụp đổ của công xã Paris như sau:
- Giai cấp vô sản Pháp lúc bấy giờ chưa đủ lớn mạnh để chèo lái lãnh đạo được cuộc cách mạng vô sản, cũng như chưa đủ lực lượng và kinh nghiệm để đánh bại tư sản.
- Công xã Paris lúc bấy giờ vẫn thiếu sự lãnh đạo bởi một Chính đảng Cách mạng.
- Công xã Paris vẫn không kiên quyết và triệt để trấn áp kẻ thù ngay từ đầu, cụ thể như việc không tịch thu, tước đoạt toàn bộ tài sản của bọn phản động…
- Công xã Paris đã bỏ lỡ một số cơ hội, đồng thời chưa thực hiện tốt liên minh công nông.
- Giai cấp tư sản Pháp thời điểm đó vẫn còn mạnh, đồng thời lại nhận được sự giúp đỡ từ bọn quân phiệt Phổ.
Ý nghĩa lịch sử của công xã paris 1871
- Công xã Paris đã mang ý nghĩa vô cùng lớn lao bởi đây là cuộc cách mạng vô sản đầu tiên trên thế giới đã xóa bỏ được giai cấp tư sản và thiết lập chính quyền của giai cấp vô sản.
- Tuy thất bại nhưng Công xã Paris có ý nghĩa và ảnh hưởng to lớn đối với cuộc đấu tranh của giai cấp vô sản trên toàn thế giới, đồng thời cũng cổ vũ tinh thần chiến đấu của công nhân trên thế giới.
- Những chính sách mà Công xã Paris đã đề ra cho thấy sự sáng tạo về một nhà nước kiểu Mới dựa trên cơ sở dân chủ vô sản qua hoạt động lợi ích của đại đa số người nhân dân lao động.
Những bài học kinh nghiệm của công xã Pari
- Công xã Pa-ri để lại bài học cần có Chính đảng lãnh đạo.
- Cần phải đập tan bộ máy nhà nước tư sản đồng thời xây dựng nhà nước vô sản.
- Cần xây dựng được Liên minh công-nông đoàn kết và vững mạnh.
- Luôn phải triệt để cách mạng, nhất định không thỏa hiệp với tư sản phản động.
Cách mạng Việt Nam đã học được gì từ công xã Paris?
- Luôn phải thành lập được chính đảng của giai cấp vô sản.
- Liên minh công nông luôn có vai trò quan trọng và to lớn.
- Bộ máy nhà nước kiểu cũ cần được xóa bỏ hoàn toàn để thành lập bộ máy nhà nước kiểu mới.
- Vì thế mà lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc (Hồ Chí Minh) đã có những hoạt động chuẩn bị cho việc thành lập của chính đảng vô sản, cụ thể là vào ngày 03/02/1930 Đảng cộng sản Việt Nam với nòng cốt chính là liên minh công nông.
Tại sao công xã Paris là nhà nước kiểu Mới?
- Công xã Pari chính là thành quả của nhân dân lao động. Dưới sự dẫn dắt của giai cấp vô sản, đây chính là công sức cuộc đấu tranh bền bỉ của giai cấp công nhân nhằm chống lại giai cấp tư sản phản động cũng như quân Phổ.
- Công xã Pari là cuộc đấu tranh vì quyền lợi của số đông quần chúng, đặc biệt là vì quyền lợi của nhân dân lao động. Công xã Pari đã giải quyết các vấn đề của bộ máy nhà nước kiểu cũ qua việc thực hiện hàng loạt các chính sách tiến bộ có lợi cho giai cấp lao động. Vì vậy mà nó đã giải quyết được một số những mâu thuẫn trong lòng nhà nước tư bản chủ nghĩa trước đây.
- Bộ máy chính quyền của công xã Paris khác với bộ máy trước. Nhà nước là lần đầu tiên có ủy ban nhân dân với các tổ chức của đông đảo quần chúng lao động. Vì vậy mà lợi ích đã hoàn toàn thuộc về nhân dân lao động.
- Đây là nhà nước đầu tiên đã đại diện cho giai cấp vô sản – và đây cũng là nhà nước duy nhất lấy chuyên chính vô sản làm định hướng chính trị.
Một số câu hỏi liên quan đến công xã Paris để thảo luận
Những chính sách của công xã Pa-ri phục vụ quyền lợi cho ai?
Những chính sách của công xã Paris nhằm phục vụ quyền lợi cho nhân dân.
Tại sao Đức ủng hộ Chính phủ Véc-xai để chống lại Công xã Pari?
Đức ủng hộ chính phủ Véc- xai trong việc chống lại Công xã Pari với mục đích nhằm bảo vệ lợi ích giai cấp tư sản mà đã không ngần ngại bán rẻ Tổ quốc. Bên cạnh đó, chúng còn kí hòa ước với những điều khoản có lợi cho quân Đức để đàn áp dã man cuộc cách mạng.
Công xã Pa-ri cuối cùng đã bị sụp đổ một cách đẫm máu. Tuy nhiên, những gì mà công xã Paris đã mang lại chính là một dấu son trong lịch sử đấu tranh của giai cấp vô sản trên toàn thế giới.
Xem thêm:
- Nước Mĩ giữa hai cuộc chiến tranh thế giới – Lịch sử 8
- Những hạn chế của cách mạng tư sản Pháp – Lịch sử 8
- Những cuộc Cách mạng tư sản đầu tiên trong lịch sử thế giới
