Không xa lạ, thậm chí đã từng nghe qua được rất nhiều lần, song để có thể hiểu rõ về hệ thống mạng viễn thông là gì thì chắc chắn không phải là ai cũng nắm rõ. Vậy thì ở trong bài viết ngày hôm nay, tác giả sẽ giúp bạn đọc tìm hiểu cụ thể về các khái niệm, cấu tạo, cách phân loại và vai trò của toàn bộ hệ thống mạng viễn thông trong cuộc sống hiện nay. Hệ thống viễn thông này rất quan trọng tại mỗi quốc gia, đóng các vai trò kết nối thông tin. Vậy hệ thống viễn thông là gì, cùng với tìm hiểu rõ hơn về định nghĩ, cấu tạo, các phân loại và vai trò của vấn đề này trong bài viết dưới đây.
Định nghĩa hệ thống viễn thông
Hệ thống viễn thông hay là mạng viễn thông là một hệ thống có chức năng về truyền thông tin đi xa bằng sóng vô tuyến điện. Hệ thống này thì chính là một nhóm các nút được kết nối lại. Thông qua các liên kết về viễn thông, các nút có thể dễ dàng trao đổi các thông điệp với nhau.
Không chỉ như vậy, các nút này cũng sẽ có thể hợp tác để tạo được các đường dẫn truyền chuyển thông điệp đến từ một nút gốc đến một loại nút đích. Phương thức như thế này thì được gọi là bước nhảy mạng. Như vậy, mỗi nút ở ngay trong mạng viễn thông đều có các chức năng để định tuyến nhằm định vị nút trên các hệ thống mạng. Để nhận dạng được thêm dễ dàng, mỗi nút trong mạng viễn thông cũng đều được gán một địa chỉ mạng cố định, cụ thể.
Khái niệm về hệ thống mạng viễn thông là gì được giải thích trên Wikipedia chính là một tập hợp các nút thiết bị đầu cuối, liên kết và bất kỳ các nút lệnh trung gian được kết nối để cho phép truyền thông giữa các thiết bị đầu cuối.
Hiểu một cách đơn giản, chúng sẽ được sử dụng để truyền tải tin tức qua lại (các loại hình ảnh, chữ viết, âm thanh, dữ liệu,…). Phương tiện để có thể truyền tải hệ thống mạng viễn thông có thể là một đường dây dẫn kim loại, cáp quang, vô tuyến, hệ thống điện tử khác,…
Để hiểu đơn giản về khái niệm hệ thống viễn thông, bạn có thể hình dung được đây một tập hợp các nút thiết bị đầu cuối kết nối với nhau thông qua các nút trung gian để truyền thông tin. Do đó, các loại dữ liệu (hình ảnh, chữ viết, âm thanh…) có thể truyền qua lại ở giữa chính các thiết bị đầu cuối. Thực tế, các phương thức truyền dữ liệu ở mạng viễn thông không chỉ có các loại sóng vô tuyến điện mà còn có thể là: đường dây dẫn bằng kim loại, cáp quang hay các hệ thống điện tử khác…
Một hệ thống viễn thông thường gồm có gì?
Để hiểu rõ hơn về khái niệm hệ thống viễn thông là gì, bạn cần biết thêm về các thành phần của chúng. Một hệ thống viễn thông thường sẽ gồm có 5 thành phần cơ bản:
Thiết bị mạng
Thiết bị mạng của một hệ thống viễn thông bao gồm các thiết bị được kết nối lại với nhau thông qua liên kết viễn thông. Trong các mạng viễn thông, thiết bị mạng có thể là các loại máy tính, máy in, điện thoại cố định, thiết bị di động,…
Thiết bị mạng sẽ bao gồm các hệ thống mạng máy tính được kết nối lại với nhau dựa trên hệ thống mạng LAN, mạng WAN. Phương thức để kết nối là dựa trên hệ thống cáp mang, các loại thiết bị đấu nối như: Router, Switch, Hub…
Máy trạm
Đối với mạng viễn thông, máy trạm hay còn được gọi là máy chủ có thể cài đặt cho nhiều các loại máy khác nhau. Nhiệm vụ của các loại máy trạm là đảm bảo thông tin được an toàn và tránh các sự cố khi phát sinh ở một máy chủ bất kỳ trong toàn bộ hệ thống viễn thông.
Trong một hệ thống các loại mạng viễn thông có thể được cài đặt nhiều loại máy chủ và cũng như các máy trạm. Chức năng của các loại máy này là giúp thông tin trong mạng được thêm an toàn hơn, phòng tránh được những rủi ro thông tin khi có một máy chủ nào đó xảy ra sự cố.
Hệ thống lưu trữ
Hệ thống lưu trữ ở trong mạng viễn thông giữ một vai trò quan trọng. Giống với các tên gọi, thành phần này thực hiện lưu trữ một lượng dữ liệu khổng lồ với đa dạng kiểu định dạng khác nhau.
Đúng như trong tên gọi, hệ thống này có chức năng lưu trữ một lượng thông tin khổng lồ với nhiều định dạng dữ liệu khác nhau ví dụ như: DAS, NAS, SAN, iSCSI SAN… Chúng đóng vai trò riêng vô cùng quan trọng và chắc chắn không thể nào thiếu trong hệ thống mạng viễn thông.
Hệ thống quản trị
Hệ thống quản trị là có một tập hợp thiết bị, công cụ hoạt động với mục đích để quản trị và kiểm soát hệ thống. Tập hợp này sẽ thực hiện quản trị: hệ thống lưu trữ, các loại máy trạm, phần cứng và phần mềm của toàn bộ mạng viễn thông.
Đóng vai trò quản trị cho toàn bộ thiết bị và hoạt động của hệ thống trên mạng viễn thông. Bao gồm: quản trị hệ thống về mạng thông tin, quản trị hệ thống của máy trạm, máy chủ, quản trị phần cứng phần mềm.
Hạ tầng mạng
Đây là các loại cơ sở hạ tầng, các công trình nhằm phục vụ cho các hệ thống mạng viễn thông. Các công trình hạ tầng mạng hiện đang có như là: cột thu phát sóng, dây cáp…
Bao gồm các thành phần có liên quan tới cơ sở hạ tầng như các công trình xây dựng nên các hệ thống đường xá, giao thông phục vụ cho những loại mục đích cũng như nhu cầu của hệ thống hạ tầng mạng thông tin.
Phân loại các hệ thống viễn thông
Hệ thống viễn thông đang nổi bật nhất mà ai cũng biết có lẽ là internet. Nhưng trên thực tế, internet không phải là hệ thống viễn thông duy nhất. Vậy thì các dạng của hệ thống viễn thông là gì? Cùng phân loại xem có dạng hệ thống viễn thông nào đang được sử dụng hiện nay.
Khi nhắc đến các hệ thống mạng viễn thông là gì, điều mà rất nhiều người nghĩ tới nhất chắc hẳn là mạng kết nối Internet. Nhưng thật sự thì đó cũng chỉ là một trong những loại dịch vụ viễn thông mà thôi. Để có thể phân loại về hệ thống mạng viễn thông là gì theo một cách đầy đủ, chúng ta sẽ chia thành:
Hệ thống cố định
Mạng viễn thông cố định sẽ có thể hiểu đơn giản là các thiết bị đầu cuối hay là các nút trong hệ thống là cố định, không thay đổi được về mặt vị trí địa lý.
Mạng điện thoại cố định
Đây chính là dạng hệ thống viễn thông thực hiện các cuộc gọi đường dài có giữa các nút mạng có khoảng cách địa lý xa bao gồm:
- Mạng điện thoại nội hạt: Có cả phạm vi trong 1 thành phố hoặc 1 tỉnh:
- Mạng điện thoại đường dài ở trong nước: Có phạm vị trong một nước giữa các thành phố này sang thành phố hoặc tỉnh khác và theo chiều ngược lại từ tỉnh này sang tỉnh khác hoặc thành phố khác.
- Mạng điện thoại quốc tế: Có một phạm vi giữa các quốc tế. Hiện nay, các cuộc gọi điện thoại cố định quốc tế được thực hiện qua các công nghệ VoIP.
Dịch vụ truyền dữ liệu, số liệu
Hệ thống các mạng viễn thông truyền dữ liệu, số liệu có thể được truyền dữ liệu đồng bộ hoặc không thể đồng bộ trong phạm vị rộng (trong nước và quốc tế). Dịch vụ này sẽ cung cấp đường truyền giữa nút – nút, nút- hệ thống…
Được dùng chính để truyền số liệu giữa máy tính – máy tính, máy tính – mạng máy tính, các mạng máy tính – mạng máy tính, máy tính/mạng của máy tính – cơ sở trữ dữ liệu database.
Hệ thống các mạng viễn thông này có thể truyền số liệu đồng bộ hoặc là không đồng bộ ở cả phạm vi trong và ngoài nước.
Truyền hình
Mạng viễn thông cố định sẽ cung cấp dịch vụ truyền hình từ một số điểm nhất định. Một ví dụ cụ thể để bạn dễ hiểu về loại mạng viễn thông này đó chính là các điểm cầu truyền hình trực tiếp được thu các hình ảnh để phát về một địa khác.
Thực hiện đưa ra các chương trình truyền hình quảng bá hoặc truyền tín hiệu đến được một số điểm nhất định theo yêu cầu của khách hàng. Ví dụ: cầu truyền hình để tường thuật tại chỗ ở các lễ hội, cuộc mittinh trên toàn quốc, hội thảo, chương trình giao lưu,…
Dịch vụ Telex
Telex là một loại dịch vụ truyền chữ giữa các máy Telex với có tốc độ là 400 chữ cái/phút. Thiết bị đầu cuối là các máy Telex được đặt rất ở nhà thuê bao, các bưu điện được kết nối với các nút mạng trung dân là trung tâm chuyển mạch – tổng đài của mạng Telex.
Là dịch vụ được truyền chữ trao đổi giữa các máy Telex có tốc độ là 400 chữ cái/phút thông qua các máy Telex đầu cuối đấu vào các trung tâm chuyển mạch. Máy Telex ở đây sẽ bao gồm các thiết bị đầu cuối đặt tại nhà thuê bao, các bưu điện đã được đấu vào trong tổng đài trong mạng Telex.
Điện báo
Đây là một loại dịch vụ viễn thông cố định sử dụng để truyền dưới dạng là chữ viết (bằng tay, đánh máy) giữa các bưu điện với nhau. Thông qua các mạng viễn thông của ngành bưu điện, các loại thông tin này có thể truyền đi cả trong và ngoài nước.
Là dịch vụ để truyền đưa tin tức bằng chữ viết (viết tay, đánh máy hoặc là in) từ bưu điện này đến bưu điện khác qua mạng điện báo của các ngành bưu điện. Hệ thống mạng viễn thông như thế này cũng được chia thành điện báo trong nước và quốc tế.
FAX
FAX là một hình thức truyền tin dữ liệu trên giấy qua thiết bị là mạng viễn thông. Hình thức này có thể thực hiện trong phạm vi trong nước và quốc tế.
Dùng để truyền các dữ liệu được in trên giấy (văn bản, hình ảnh, biểu mẫu,…) thông qua những thiết bị mạng viễn thông trong nước và quốc tế.
Vệ tinh
Vệ tinh là một loại dạng hệ thống viễn thông cố định mổ rộng kết nối được những khu vực xa xôi, hẻo lánh hơn. Là hệ thống để mở rộng mạng viễn thông trong nước tới những vùng mà tổng mạng viễn thông hiện tại chưa kết nối được, đáp ứng nhu cầu về thông tin ở các khu vực vùng sâu vùng xa.
Tổng đài riêng
Đây là dịch vụ thực hiện cung cấp hệ thống viễn thông riêng biệt nhằm truyền dữ liệu trong nội bộ. Đây thường là hệ thống ở trong công ty, bệnh viện, khách sạn…
Còn có một tên gọi khác là tổng đài cơ quan hoặc PABX. Mục đích để sử dụng là phục vụ thông tin nội bộ (hệ thống tổng đài điện thoại nội bộ ở trong công ty, bệnh viện, khách sạn,…). Hệ thống này có một hoặc nhiều trung kế nối với tổng đài trung tâm để có thể thực hiện các cuộc gọi vào ra với mạng công cộng.
Hệ thống di động
Viễn thông di động thường chính là ứng dụng mà mỗi chúng ta đang sử dụng hằng ngày. Đó cũng chính là mạng điện thoại di động. Tuy nhiên, các hệ thống di động còn nhiều phân loại khác nhau:
Viễn thông di động mặt đất
Đây là một hệ thống viễn thông di động vô tuyến hai chiều toàn cầu. Hệ thống này sẽ cho phép máy điện thoại di động gọi đi, nhận cuộc gọi đến từ bất kỳ máy trong cùng hệ thống, thậm chí cả mạng điện thoại riêng cố định. Simcard chính là các thiết bị đầu cuối mã hóa riêng cho từng máy điện thoại động.
Là hệ thống cổng thông tin di động vô tuyến hai chiều tiêu chuẩn toàn cầu, cho phép các máy điện thoại di động có thể nhận được cuộc gọi đến và đi của bất kỳ loại máy nào thuộc mạng GSM hoặc mạng cố định. Phạm vi kết nối thường phụ thuộc vào vùng phủ sóng.
Ưu điểm của các hệ thống điện thoại di động GSM là: thiết bị hiện đại, có độ bảo mật cao, âm thanh tốt, mỗi máy sử dụng được một simcard mang mã riêng cho từng thuê bao.
Dịch vụ vô tuyến nội thị (Cityphone) và các dịch vụ di động nội tỉnh (CDMA)
2 dịch vụ này sẽ thuộc dịch vụ điện thoại di động, cho phép các thuê bao (cố định, di động) sử dụng dịch vụ trong giới hạn vùng đã được đăng ký (tỉnh, thành phố). Các thuê bao đã đăng ký sẽ có thể thông thoại với nhau và với tất cả các thuê bao về mạng viễn thông trong nước và quốc tế ở trong phạm vi phủ sóng của dịch vụ.
Mạng GPRS
Không chỉ đơn thuần là để cung cấp dịch vụ cuộc gọi cho các thiết bị di động, hệ thống các mạng viễn thông GPRS còn mang đến nhiều các dịch vụ hữu ích khác:
- Truyền dữ liệu theo đa phương tiện.
-
Cho phép truy cập vào mạng nội bộ từ xa.
-
Cho phép truy cập mạng internet.
-
Cho phép truy cập vào WAP (giao thức ứng dụng vô tuyến) trên nền GPRS.
-
Các dịch vụ khác…
Lợi ích của mạng viễn thông trong đời sống
- Liên lạc từ xa: Những ngày mà con người phải gửi thư không còn nữa. Ngày nay, việc thực hiện liên lạc với mọi người từ bất kỳ nơi nào ở trên thế giới dễ dàng hơn nhiều so với trước đây cùng với việc sử dụng máy tính, thiết bị cầm tay và internet. Mọi người cũng có thể giao tiếp qua điện thoại, cuộc gọi, tin nhắn bằng văn bản, e-mail hoặc nền tảng truyền thông mạng xã hội. Viễn thông chỉ còn đơn giản là làm cho việc giữ liên lạc với những người thân yêu sẽ trở nên thuận tiện, hiệu quả hơn và cũng tiết kiệm chi phí.
- Giải trí: Sự phát triển của mạng viễn thông đã thay đổi hoàn toàn bối cảnh giải trí. Ngày nay, tất cả mọi người có thể truy cập nhiều kênh truyền hình để có thể xem tin tức, phim và ca nhạc. Phương tiện của truyền thông xã hội được sử dụng phổ biến để có thể giải trí để chia sẻ video, ảnh và cả cuộn phim.
- Xã hội hóa: Khi hiện tại ngày càng có nhiều người bận rộn với công việc và về sự nghiệp, thật khó để tìm thấy thời gian cho cuộc sống xã hội của họ. Nhưng cùng với sự phát triển của các nền tảng về truyền thông xã hội hiện đã làm được nhiều công việc trong việc lấp đầy khoảng trống đó của thế hệ hiện đại ngày nay. Ngày nay, bất kỳ ai cũng có thể được kết nối và gặp gỡ những người và bạn bè mới nhanh chóng thông qua Facebook, Instagram, Twitter khi bạn đang làm việc. Mọi người cũng đang sử dụng các hệ thống Skype, Whatsapp, Google Hangouts và rất nhiều ứng dụng khác để tương tác trực tiếp bằng cách gọi video.
Lợi ích của hệ thống viễn thông trong kinh doanh
- Hậu cần truyền thông: Trước đây, rất nhiều các công ty dành nhiều thời gian di chuyển để có thể gặp gỡ khách hàng, nhân viên hoặc các đối tác kinh doanh. Ngày nay, với sự trợ giúp của hệ thống viễn thông, họ không cần phải đi đâu cả. Họ cũng có thể thực hiện hội nghị truyền hình, gọi điện, thực hiện giao tiếp trực tiếp và cũng có thể họp trực tuyến trên các PC, điện thoại, v.v.
- Họp doanh nghiệp: Với sự phát triển tột bậc của công nghệ, các công ty có thể tương tác được với nhân viên của mình thông qua các hình thức cuộc gọi điện thoại, cuộc gọi video thông qua mạng internet. Việc sử dụng được các cuộc họp hội nghị truyền hình đã giúp công việc cũng trở nên dễ dàng hơn đối với các công ty như cuộc họp trên hệ thống đám mây, cuộc họp google, cuộc họp thu phóng, v.v.
- Khách hàng quốc tế: Việc sử dụng mạng internet có tác động lớn đến sự phát triển của hệ thống thương mại điện tử. Các doanh nghiệp lớn hiện có thể tiếp cận nhiều đối tượng thông qua các loại trang web trực tuyến, nền tảng truyền thông xã hội và cũng như cả thông qua quảng cáo trên truyền hình. Ranh giới về địa lý giữa doanh nghiệp và người tiêu dùng thời đại mới giờ đây đã bị phá vỡ và các công ty được hưởng thêm nhiều lợi nhuận hơn.
Hệ thống viễn thông cũng đóng vai trò cực quan trọng trong cuộc sống hiện đại kỹ thuật hoá ngày này. Chính vì vậy hy vọng rằng những thông tin trên về hệ thống viễn thông là gì đã giúp bạn đọc hiểu được phần nào về hệ thống viễn thông cũng như những ứng dụng của nó trong đời sống.
