1. Khái niệm về loài voi
Họ Voi là một họ động vật có vú lớn, ăn thực vật được gọi chung là voi và voi ma mút. Chúng là những động vật có vú lớn trên cạn với mõm biến đổi thành vòi, và răng biến đổi thành ngà. Hầu hết các chi và loài trong Họ này đều tuyệt chủng. Chỉ có hai chi, Loxodonta và Elephas, là còn sinh tồn.
2. Phân loại voi
Ba loài voi được công nhận: voi đồng cỏ châu Phi (Loxodonta africana), voi rừng (Loxodonta cyclotis) của châu Phi cận Sahara và voi châu Á (Elephas maximus) của Nam và Đông Nam Á. Voi châu Phi có đôi tai lớn hơn, lưng lõm, da nhăn hơn, bụng dốc và hai phần mở rộng giống như ngón tay ở đầu vòi. Voi châu Á có đôi tai nhỏ hơn, lưng lồi hoặc ngang, da mịn hơn, bụng ngang thỉnh thoảng bị phệ xuống ở giữa và một phần mở rộng ở đầu vòi. Các đường gờ tại răng hàm hẹp hơn ở voi châu Á trong khi voi châu Phi có hình kim cương. Voi châu Á cũng có những bướu lồi trên lưng và một số vết phi sắc tố hóa trên da.
3. Đặc điểm chung của loài voi
- Loài voi là loài động vật có vú lớn nhất trên thế giới còn sinh sống đến ngày hôm nay. Chú voi đực nặng nhất có khối lượng 12 tấn nhưng đã bị bắn hạ vào năm 1974 tại Angola. Cũng có các loài voi nhỏ nhất với kích thường như con bê hay con lợn loại lớn.
- Voi có một cái đầu to, có vòi và 2 chiếc ngà. Con Voi là loài vật có 4 chân to lớn để có thể chịu được cân nặng của cơ thể.
- Xương bàn chân của loài voi được bảo vệ bằng một lớp đệm. Gan bàn chân bằng phẳng khá dày, đệm gan bàn chân chứa các sợi đàn hồi giúp voi đi lại mà không gây ra tiếng động.
- Ngà voi được xem là 2 chiếc răng cửa hàm trên biến thành. Khi ngà voi bắt đầu mọc ra thì sẽ có một lớp men bao lớp ngà. Theo thời gian thì ngà càng lớn lớp men bảo vệ sẽ càng mỏng đi. Ngà sẽ phát triển theo từng giai đoạn, con voi có tuổi đời càng lớn thì ngà càng to.
- Con voi có những răng nghiền phía sau cửa miệng, khi răng nghiền cũ bị mòn đi thì bộ răng nghiền mới sẽ mọc lên. Cả cuộc đời của con voi có tới 6 bộ răng nghiền, đến khoảng 55 tuổi bộ răng nghiền cuối cùng sẽ bị mòn và biến mất.
- Voi đực có ngà lớn hơn ngà voi cái và ngà loài voi Châu phi lớn hơn ngà loài Châu Á. Một đôi ngà có thể năng hơn 200kg.
- Tai con voi có kích thước rất lớn, nhưng nó ít dùng để nghe. Nó dùng tai để thích ứng với nhiệt độ cơ thể bởi trên tai voi có nhiều mạch máu. Voi thường hay phe phẩy đôi tai để làm mát và điều hòa nhiệt độ cơ thể.
- Vòi voi chính là cái mũi của con voi, không có xương và thay thế bằng các mô cơ. Có nhiêm vụ như những ngón tay cảm nhận. Vòi được dùng để uống nước, dùng để thở, khi uống nước voi sẽ hút nước bằng vòi rồi thổi vào trong miệng.
- Vòi voi có tới 4 van cơ bắp nên chiếc vòi rất khéo léo. Voi dùng vòi để bẻ cành cây, hay dùng để hái những quả trên cây. Vòi của chúng khá nhạy cảm, voi đực dùng vòi để ve vãn con cái, còn voi cái dùng vòi để vuốt ve con voi con.
- Một con voi bình thường chỉ ngủ 2 đến 3 tiếng một ngày. Voi đã trưởng thành mỗi ngày cần tới 300kg thức ăn và 160 lít nước. Voi có thể phát hiện mưa cách tới 150 dặm, có thể đánh hơi thấy nước cách đó 20 dặm.
- Não của một con voi có thể nặng tới 5kg, tuy nhiên tinh trùng của voi lại ít hơn của con chuột.
4. Sinh sản ở loài voi
Tập tính sinh sản của voi rất đặc biệt. Voi không có mùa giao phối riêng, nhưng nếu một con cái giao phối thì chúng sẵn sàng gia nhập đàn mặc dù chúng có thể có mặt không thường xuyên cho lắm. Chu kỳ mang thai của voi là 22 tháng, dài nhất trong số các động vật sống trên mặt đất. Voi con mới sinh cân nặng khoảng 120 kg (265 pao). Vừa mới sinh voi con trông rất lem luốc nên chúng được voi mẹ lau sạch trước khi chúng đứng lên được. Chúng thường sinh vào mùa xuân. Sau khi voi con ra đời, chúng được những voi khác ở bên để bảo vệ cho tới khi nó đủ cứng cáp để có thể đi được. Cũng như các loài thú có tuổi thọ dài khác, voi dành rất nhiều năm để chăm sóc con. Voi trưởng thành quá to lớn nên không có mấy kẻ thù, nhưng voi con có nguy cơ bị tấn công. Voi con bú sữa mẹ trong vòng năm năm và voi đực rời đàn khi đủ mười ba tuổi. Voi lớn lên rất chậm và chúng có thể sống được 60 năm hoặc thậm chí 80 năm.
