Gia tốc là gì? Các công thức giúp tính toán gia tốc đơn giản, chính xác nhất

Để hiểu đơn giản về gia tốc là gì, bạn có thể tưởng tượng đang chạy xe ở trên đường, thực tế bạn không thể chạy xe với cùng tốc độ trong một khoảng thời gian nhất định, tùy lúc mà vận tốc có thể nhanh, chậm hơn ban đầu. Sự chênh lệch đó là gia tốc, muốn hiểu hơn về khái niệm này hãy cùng FPT Shop theo dõi bài viết sau đây.

Đôi nét tổng quan về đặc điểm của gia tốc là gì?

Gia tốc chắc hẳn là khái niệm đã quen thuộc với tất cả chúng ta, tuy nhiên không phải ai cũng còn nhớ đến khái niệm này. Có những người còn bị nhầm lẫn giữa hai khái niệm vận tốc và gia tốc.

Khái niệm của gia tốc

Theo Vật lý phổ thông định nghĩa về gia tốc là gì, thì gia tốc là đại lượng vật lý đặc trưng biểu diễn cho sự thay đổi vận tốc theo thời gian, đây là một đại lượng có hướng, hướng được xác định bởi hướng của lực tác dụng lên vật. Dựa vào giá trị, hướng của gia tốc, người ta có thể đánh giá được tốc độ nhanh, chậm của một vật thể.

Phân biệt giữa gia tốc và vận tốc

Sau khi hiểu về khái niệm gia tốc là gì, chúng ta cùng đi phân biệt giữa vận tốc và gia tốc. Hiểu đơn giản, vận tốc là quãng đường vật di chuyển được trong 1 đơn vị thời gian, có đơn vị m/s, còn gia tốc là đại lượng đặc trưng cho thay đổi của vận tốc theo thời gian và có đơn vị là m/s2.

Bên cạnh đó, muốn sinh ra gia tốc, phải tác dụng một lực lên vật, còn vận tốc thì không cần. Mọi vật thay đổi vận tốc trong khoảng thời gian nhất định đều sinh ra gia tốc, nhưng khi vật chuyển động đều, có vận tốc sẽ không có gia tốc. Khi thay đổi hướng hoặc độ lớn của vận tốc sẽ sinh ra gia tốc.

Các công thức tính gia tốc là gì

Có nhiều công thức để tính gia tốc, tùy theo từng trường hợp, bộ môn khác nhau. Nhìn chung các công thức đểu khá đơn giản, chỉ cần áp dụng đúng là có thể tính gia tốc một cách chính xác.

Công thức chung

Công thức chung để tính gia tốc là gì? Vector a = (v – v0)/(t – t0) = Δ vector v/ Δt. Trong công thức này a là gia tốc, v0 là vận tốc tức thời tại thời điểm t0, v: vận tốc tức thời tại thời điểm t. Δt là khoảng thời gian vật thay đổi vận tốc từ v0 sang v, còn Δv là sự biến thiên vận tốc tức thời trong khoảng thời gian Δt.

Đôi nét về gia tốc tức thời và gia tốc trung bình

Gia tốc tức thời biểu diễn sự thay đổi vận tốc của vật trong khoảng thời gian rất ngắn, có công thức vector a = d vector v/dt. Còn gia tốc trung bình là sự chênh lệch giữa vận tốc của vật trong khoảng thời gian nhất định, là đạo hàm của vận tốc theo thời gian và bằng vận tốc sau trừ vận tốc lúc đầu rồi chia cho khoảng thời gian giữa hai thời điểm đó, vector atb = (v2 – v1)/(t2 – t1) = Δ vector v/ Δt.

Giới thiệu về gia tốc pháp tuyến và gia tốc tiếp tuyến

Ngoài khái niệm gia tốc là gì cơ bản, chúng ta còn biết thêm nhiều khái niệm về gia tốc khác. Gia tốc pháp tuyến đặc trưng cho thay đổi về phương của vận tốc, gia tốc này có phương vuông góc với tiếp tuyến quỹ đạo, có chiều hướng về vùng lõm quỹ đạo và có công thức an = v2/R, trong đó r: độ dài bán kính cong.

Gia tốc tiếp tuyến là sự thay đổi về độ lớn của vector vận tốc, có phương trùng phương của tiếp tuyến quỹ đạo, cùng chiều với vật khi vật chuyển động nhanh dần, khi chuyển động chậm dần thì ngược chiều với vật. Công thức tính: at = dv/dt.

Gia tốc toàn phần, gia tốc góc

Gia tốc toàn phần biểu diễn sự thay đổi về độ lớn và chiều chuyển động của vector vận tốc, bằng tổng gia tốc tiếp tuyến và pháp tuyến. Còn gia tốc góc là sự biến thiên của vận tốc góc của một vật chuyển động tròn theo thời gian, có công thức: M = I.ε, trong đó M là momen lực, I: momen quán tính với trục quay, ε: gia tốc góc.

Gia tốc trọng trường

Ngoài các loại gia tốc trên, còn một loại gia tốc được tạo ra nhờ sự tác động của lực hút trái đất lên các vật tồn tại ở bề mặt nó. Tại mỗi độ cao, sẽ nhận được một giá trị gia tốc khác nhau. Trong chương trình phổ thông, người ta thường quy định gia tốc trọng trường g=9,8m/s2 hoặc g=10m/s2.

Cách đổi đơn vị gia tốc là gì?

Đơn vị thường dùng của gia tốc là m/s2. Tuy nhiên ta có thể đổi đơn vị này sang một số đơn vị khác, như 1m/s2 = 3.28 ft/s2, 1m/s2 = 100 Gal, 1m/s2 = 0.1g, 1m/s2 = 0.1 trọng lực chuẩn.

Người ta cũng có thể sử dụng công cụ Convert World để đổi đơn vị gia tốc. Chỉ cần truy cập công cụ này, nhập mét trên giây bình phương tại ô tìm kiếm, chọn kết quả đầu hiển thị. Sau đó nhập số lượng muốn quy đổi ở ô đầu tiên, đơn vị muốn quy đổi ở ô thứ 3 rồi ấn ô mũi tên màu vàng là kết quả đã hiện ra trên màn hình.

Kết luận

Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn hiểu hơn về gia tốc là gì, cũng như các công thức tính toán gia tốc. Và FPT Shop cũng mong rằng dù bạn có đang tìm kiếm gì thì FPT Shop cũng luôn sẵn lòng đáp ứng nhu cầu của bạn, đảm bảo mang đến cho bạn chất lượng và giá trị tốt nhất.

Dù bạn đang tìm kiếm gì, FPT Shop luôn sẵn lòng đáp ứng nhu cầu của bạn. Từ điện thoại, laptop đến các sản phẩm gia dụng và nhiều thứ khác, FPT Shop đảm bảo mang đến cho bạn chất lượng và giá trị tốt nhất.

Xem thêm các mẫu Laptop hot tại đây: Laptop giá tốt

Xem thêm:

• Hz là gì? Tất tần tật thông tin bạn cần biết về Hz
• Âm thanh vòm là gì? Phân loại các hệ thống âm thanh vòm