Con người đã 2 lần thực hiện khám phá đại dương ở độ sâu nhất trong lịch sử.
Năm 1960, nhà hải dương học Jacques Piccard và sỹ quan Don Walsh đã lặn xuống nơi sâu nhất dưới đại dương, đó là Vực thẳm Challenger ở độ sâu 7.918 mét.
Vực thẳm Challenger là nơi sâu nhất trên Trái Đất. (Ảnh: blueringmedia/ Getty Images).
Qua nhiều chục năm, kỷ lục đó được giữ vững, cho đến khi nhà thám hiểm Victor Vescovo thực hiện ba lần lặn xuống Vực thẳm Challenger vào năm 2019, và lần sâu nhất ông đã lặn xuống tận 10.923 mét.
Các nhà khoa học đã gửi nhiều tàu ngầm không người lái xuống khám phá Vực thẳm Challenger, trong đó con tàu Kaiko đã thu thập hơn 350 mẫu vật từ thềm đại dương trong thời gian từ năm 1995 đến năm 2003, và họ cho rằng vẫn còn có hàng nghìn loài vật khác chúng ta chưa từng biết đến.
Phần lớn đại dương vẫn chưa được con người khám phá. (Ảnh: inusuke/ Getty Images).
99% không gian có sự sống trên Trái Đất là nằm dưới đại dương. Hãy hình dung như sau, chiều cao trung bình của một người bằng khoảng 1/16 chiều dài của một con cá voi xanh bình thường, loài vật to lớn nhất trên Trái Đất. Cá voi xanh thường đi săn ở độ sâu khoảng 100 mét dưới mặt nước biển, là phạm vi được mặt trời chiếu sáng khá rõ.
Sâu hơn thế, ở độ sâu 213 mét, tàu ngầm Triton của Mỹ là tàu ngầm đầu tiên đi vòng quanh Trái Đất vào năm 1960.
Đến 253 mét là kỷ lục lặn sâu tự do của thợ lặn người Áo tên là Herbert Nitsch. Ở đây, áp suất cao hơn 26 lần so với trên bề mặt và có thể làm nát phổi của hầu hết con người. Nhưng cá voi xanh lại có thể lặn sâu đến hơn 100 mét để săn những con mực khổng lồ.
Trong lần lặn kỷ lục của mình, thợ lặn Nitsch đã gặp phải hội chứng giảm áp nghiêm trọng dẫn đến những cơn đột quỵ não, nhưng ông đã ngoi lên được mặt nước và hồi phục sức khỏe trong phòng oxy cao áp và sống sót để kể lại câu chuyện của mình.
Cá voi xanh có thể lặn sâu hơn 488 mét. (Ảnh: Robert Smits/ Getty Images).
Ở độ sâu 731 mét, chúng ta chạm đến khu vực nguy hiểm đối với tàu ngầm tấn công nguyên tử hiện đại. Sâu hơn thế, tàu ngầm sẽ nổ tung.
Tiếp tục đến 830 mét là nơi có thể làm ngập toàn bộ tòa nhà cao nhất thế giới Burj Khalifa ở Dubai, Các tiểu Vương quốc Ả Rập thống nhất. Sâu hơn một chút, ở mức 999 mét, chúng ta sẽ không còn nhìn thấy ánh sáng mặt trời. Đây là vùng bóng đêm.
Nhiều loài vật sống ở độ sâu này không nhìn thấy gì, ví dụ như loài tôm không mắt sinh sống ở độ sâu khoảng 2.238 mét gần những ngọn núi lửa nóng bỏng chìm sâu dưới nước.
Ở đây, nhiệt độ thông thường chỉ vài độ C, nhưng nước ở quanh các ống thủy nhiệt có thể nóng đến 426 độ C.
2.992 mét là độ sâu lớn nhất ghi nhận thấy có động vật có vú bơi lội, đó là loài cái voi mõm khoằm Cuvier.
Núi lửa dưới biển là thiên đường của đời sống biển sâu. (Ảnh: Ralph White/ Getty Images).
Nhưng ngay cả cá voi mõm khoằm Cuvier cũng không thể khám phá con tàu Titanic nằm ở độ sâu đáng kinh ngạc, 3.810 mét. Ở đây, áp suất cao gấp 378 lần so với trên mặt biển. Tuy vậy, sự sống vẫn tồn tại ở đây, ví dụ như loài cá mút đá răng nanh và loài bạch tuộc sống ở nơi sâu nhất trên Trái Đất.
Sâu đến 6.096 mét là vùng biển khơi tối tăm, nơi có các rãnh sâu nhất của đại dương, ví dụ như rãnh Mariana, ở Bắc Thái Bình Dương.
Nếu bạn có thể nhúng ngọn núi Everest xuống rãnh Mariana thì đỉnh Everest sẽ xuống đến độ sâu 8.848 mét.
Con người mới chỉ khám phá khoảng 5 đến 10% các đại dương trên Trái Đất. Chúng ta mới chỉ bắt đầu làm quen với thế giới tối tăm sâu thẳm vẫn đang ngầm chảy bên dưới chúng ta.
