Tác dụng của dấu ngoặc kép là gì? Dấu ngoặc kép là một trong những phần kiến thức rất quan trọng thuộc về dấu câu của chương trình Tiếng Việt lớp 4. Hôm nay, chúng tôi sẽ cung cấp cho các bạn những thông tin cần thiết về dấu ngoặc kép dưới bài viết này.
Dấu ngoặc kép là gì
Dấu ngoặc kép hay được gọi là dấu trích dẫn, dấu câu này được tạo nên bởi cả hai dấu hoặc đơn liền kề nhau. Dấu ngoặc kép được đặt ở đầu câu và cả cuối câu trích dẫn.
Thường trước dấu ngoặc kép nhằm trích dẫn lời nhân vật, người viết cần phải thêm dấu hai chấm “:”. Trong một vài trường hợp khi sử dụng từ ngữ với một ý nghĩa đặc biệt thì ta không cần tới dấu hai chấm này.
Bạn có thể quan tâm
trường từ vựng là gì
biện pháp tu từ là gì
từ chỉ sự vật là gì
đại từ là gì
quan hệ từ là gì
Tác dụng của dấu ngoặc kép
Dấu ngoặc kép có thể được sử dụng cho các mục đích khác nhau tùy thuộc vào ngữ cảnh. Dưới đây có một số tác dụng của dấu ngoặc kép.
Lời nói hoặc ý nghĩ trực tiếp
Tác dụng cơ bản nhất của dấu ngoặc kép chính là đánh dấu lời nói hoặc ý nghĩ trực tiếp của nhân vật. Trong trường hợp này, trước lời nói hoặc một ý nghĩa, sẽ có thêm dấu hai chấm.
Ví dụ:
Hạnh thoạt nghĩ: “Ngày mai chắc chắn sẽ vui lắm!” Bà nội nói với Hiếu rằng: “Cháu trai của bà giỏi lắm!”
Một nhận định, một trích dẫn của ai đó
Dấu ngoặc kép có thể dùng để trích dẫn một nhận định, một câu danh ngôn, một câu nói nào đó. Thường những câu trích dẫn đó thường rất nổi tiếng và gắn với tên tuổi của người nổi tiếng. Đôi khi cũng có thể là trích dẫn từ một tác phẩm nào đó.
Ví dụ:
“Thơ chính là tâm hồn” câu nói của M.Gorki
“Nhà văn phải là người đi tìm gắng đi tìm những hạt ngọc ẩn giấu trong bề sâu tâm hồn của con người” câu nói của Nguyễn Minh Châu
Đánh dấu những từ đặc biệt
Ngoài tác dụng trích dẫn thông thường, dấu ngoặc kép còn có các tác dụng đặc biệt khác là dùng để đánh dấu những từ có nghĩa đặc biệt. Đây là những từ có mang nghĩa bóng, hoặc được thêm vào nhằm tăng thêm ý nghĩa, hình ảnh cho câu, câu thơ. Người dùng cũng có thể nhấn mạnh ý nghĩa của từ đang được nhắc đến.
Ví dụ:
Minh “cây hài” lớp 6B người lúc nào cũng bày trò để mọi người cười. My “hoa hậu” của lớp lúc nào cũng xinh đẹp.
Những tài liệu hay, bổ ích cho việc dạy học chỉ có tại Anh ngữ AMA
Lưu ý khi sử dụng dấu ngoặc kép
- Mỗi ngữ cảnh khác nhau, ta cần phải khéo léo trong việc sử dụng dấu ngoặc kép.
- Khi trích dẫn lời nói hoặc suy nghĩ thì đừng quên thêm dấu hai chấm trước câu nói hoặc suy nghĩ đó.
- Ta không nên sử dụng dấu ngoặc kép khi không thực sự cần thiết, hoặc mục đích cụ thể.
Ví dụ dấu ngoặc kép
Ví dụ 1: Nó cứ làm in như nó trách tôi; nó kêu ư ử, như muốn bảo tôi rằng: “A! Lão già tệ lắm! Tôi ăn ở với lão như thế nào mà lão xử với tôi như thế này vậy?”
Dấu ngoặc kép trong câu có tác dụng đánh dấu đoạn dẫn trực tiếp lời nói của nhân vật: Lão Hạc tự tưởng tượng ra lời của chó nói với mình.
Ví dụ 2: Kết cục, anh chàng “ hầu cận ông lý” yếu hơn chị con mọn, hắn bị chị túm tóc lẳng cho một cái, ngã nhào ra thềm.
“Những ngày thơ ấu” của tác giả Nguyên Hồng chủ yếu chính là những kỉ niệm đau buồn, tủi cực của một đứa trẻ được sinh ra trong một gia đình luôn bất hòa .
Ví dụ 3: “Trước năm 1914, họ chỉ là những tên da đen, những tên “An-nam- mít” bẩn thỉu, giỏi lắm thì cũng chỉ biết kéo xe tay, ăn đòn của các quan cai trị. Ấy thế mà cuộc chiến tranh vừa bùng nổ, thì lập tức họ biến thành những đứa “con yêu”, người bạn hiền của các quan cai trị phụ mẫu nhân hậu, của cả các quan toàn quyền lớn, toàn quyền bé. Đùng một cái, họ (những người bản xứ) được phong danh hiệu tối cao “chiến sĩ bảo vệ công lý và tự do”
Dấu ngoặc kép được dùng để đánh dấu những ngữ có ý mỉa mai như bạn hiền, An- nam-mít, còn yêu, chiến sĩ bảo vệ công lý và tự do. Đặc biệt đó là mỉa mai sự bịp bợm xảo trá của thực dân Pháp.
Ví dụ 4:
Có bạn tắc kè hoa
Xây “lầu” trên cây đa
Rét, chơi trò đi trốn
Đợi ốm trời mới ra.
Từ “lầu” của câu thơ trên được dùng với ý nghĩa khá đặc biệt. Muốn nhấn mạnh ý nghĩa trong việc gọi cái tổ nhỏ tắc kè bằng từ “lầu” nhằm đề cao cái tổ đó. Dấu ngoặc kép được dùng để đánh dấu những từ có ý nghĩa đặc biệt.
Từ ví dụ trên, bạn có thể thấy rằng dấu ngoặc kép (“ “) được sử dụng để:
– Đánh dấu các từ, cụm từ và trích dẫn nguyên văn.
– Đánh dấu những từ được hiểu theo nghĩa đặc biệt hoặc có nghĩa mỉa mai.
– Đánh dấu tên các tác phẩm, báo, tạp chí,… được trích dẫn trong văn bản.
Trong những ngữ cảnh khác nhau, dấu ngoặc kép có tác dụng khác nhau, bài viết trên đây giải thích chi tiết nhất về tác dụng của dấu ngoặc kép mà chúng ta có thể tham khảo ở đây. Quý phụ huynh, quý thầy cô giáo và các em học sinh có thể tham khảo các tài liệu Văn học để áp dụng trong dạy và học.
