Trứng cá trở thành bệnh phổ biến nhất thế giới khi có 650 triệu người bị bệnh, trong đó lứa tuổi thanh thiếu niên chiếm 85%. Riêng tại Mỹ, mỗi năm dân số nước này chi hơn 1 tỷ USD để điều trị mụn trứng cá và hàng trăm triệu USD để sử dụng các sản phẩm hỗ trợ trị mụn.
Mụn trứng cá khiến nhiều bạn trẻ rơi vào tình trạng căng thẳng tâm lý, ngại giao tiếp, xấu hổ về ngoại hình… Vậy làm thế nào để cải thiện mụn trứng cá? Dưới đây là 13 cách trị mụn trứng cá tại nhà từ thiên nhiên hiệu quả cao, hy vọng giúp bạn có thể áp dụng để cải thiện da đang bị mụn.
Mụn trứng cá là gì?
Mụn trứng cá là tình trạng da nổi các nốt mụn đỏ, sưng, viêm, có mủ trên mặt, phần trên của ngực, lưng, vai. Tình trạng này xuất hiện chủ yếu ở người có tuyến dầu bị kích thích nhiều hơn bình thường. Mụn dễ để lại vết thâm, sẹo khiến người bệnh căng thẳng, khó chịu. (1)
Thời gian tồn tại mụn trứng cá tùy thuộc nhiều vào cơ địa của mỗi người, cách điều trị mụn. Nếu tuân thủ điều trị, mụn trứng cá có thể biến mất sau vài tuần nhưng một số người phải chung sống với mụn trứng cá từ 2 – 3 năm.
Nguyên nhân gây ra mụn trứng cá
Mụn trứng cá xuất hiện khi các lỗ nhỏ trên da, được gọi là nang lông, bị tắc nghẽn. Có nhiều nguyên nhân gây mụn trứng cá. Dưới đây là một số nguyên nhân gây mụn trứng cá thường gặp như: (2)
- Tuyến bã nhờn hoạt động quá mức: đây là những tuyến nhỏ nằm gần bề mặt da, gắn vào các nang lông. Các tuyến bã nhờn tiết ra chất nhờn giúp da và tóc không bị khô. Thế nhưng, khi các tuyến bã nhờn sản xuất quá nhiều chất nhờn dư thừa sẽ trộn lẫn với các tế bào da chết, tạo thành một nút trong nang lông. Nếu nang lông cắm sát bề mặt da và phình ra ngoài sẽ hình thành mụn đầu trắng. Nếu nang lông hở ra ngoài da, tạo ra mụn đầu đen. Các vi khuẩn trên bề mặt da làm tổn thương các nang lông, gây ra sẩn, mụn mủ, nốt sần hoặc u nang…
- Testosterone: trẻ bước vào tuổi dậy thì do sự gia tăng hoạt động của hormone testosterone. Nội tiết tố này đóng vai trò quan trọng trong việc kích thích sự phát triển bộ phận sinh dục ở trẻ trai và duy trì sức mạnh cho hệ cơ xương ở trẻ gái. Thế nhưng, khi nồng độ testosterone tăng lên sẽ thúc đẩy các tuyến bã nhờn sản xuất vượt nhu cầu bôi trơn của da.
- Yếu tố gia đình: nếu cha/mẹ bị mụn trứng cá, có khả năng con cái cũng nổi mụn. Các nghiên cứu chỉ ra rằng, nếu cả cha và mẹ đều bị mụn trứng cá thì khả năng con cái của họ cũng bị trứng cá nặng hơn.
- Giới tính: ở độ tuổi trưởng thành, phụ nữ bị mụn trứng cá nhiều hơn nam giới do nội tiết tố thay đổi ở nhiều thời điểm hơn như: chu kỳ kinh nguyệt, mang bầu, chưa kể bị hội chứng buồng trứng đa nang, dễ tăng cân…
- Thuốc/mỹ phẩm: ít phổ biến hơn nhưng một số loại mỹ phẩm, thuốc khiến nội tiết tố thay đổi dẫn đến nổi mụn như: thuốc steroid, lithium điều trị trầm cảm, rối loạn lưỡng cực), thuốc điều trị động kinh.
- Những yếu tố khác: vùng da bị tì đè dẫn đến bít lỗ chân lông như mang khẩu trang, môi trường khói bụi: bụi xe, bụi nhà, khói thuốc lá…
Hướng dẫn cách trị mụn trứng cá tại nhà cho mụn trứng cá nhẹ
Mụn trứng cá sẽ khỏi nếu biết cách điều trị thích hợp. Sau đây là một số cách trị mụn trứng cá tại nhà cho mụn trứng cá nhẹ, bạn có thể lưu ý!
1. Sử dụng Benzoyl peroxide và Axit salicylic
Benzoyl peroxide có đặc tính chống viêm, diệt khuẩn thâm nhập vào lớp hạ bì (chính là lớp mỡ dưới da), đi vào nang lông giúp làm giảm mụn trứng cá. Benzoyl peroxide được điều chế với các nồng độ khác nhau từ 2,5% – 20%. Tùy vào loại da sẽ sử dụng nồng độ khác nhau để tránh gây kích ứng như: da khô quá mức, bong tróc da, nổi ban đỏ, phù nề. Vì vậy, người bệnh cần liên hệ bác sĩ tư vấn trước khi sử dụng Benzoyl peroxide.
Salicylic axit có tác dụng làm bong tróc lớp sừng da, sát khuẩn, tẩy tế bào chết, giữ cho lỗ chân lông thông thoáng. Khi dùng Salicylic axit cần lưu ý không dùng dài ngày trên vùng da rộng hoặc người mẫn cảm với thành phần nào của thuốc để tránh ảnh hưởng bởi tác dụng phụ (kích ứng da nhẹ, cảm giác châm chích da, nổi mề đay, ngộ độc…), không dùng chế phẩm có Salicylic axit nồng độ cao.
Bài viết liên quan: 5 cách điều trị mụn trứng cá từ nhẹ đến nặng chi tiết cực an toàn
2. Uống bổ sung dầu cá
Omega-3 giúp giảm viêm bằng cách kích thích cơ thể sản xuất các chất chống viêm. Thực phẩm giàu axit béo Omega-3 có trong cá hồi, cá cơm, hạt óc chó, hạt chia…
Ngoài bổ sung Omega-3 từ thực phẩm, bạn có thể bổ sung thêm dầu cá chứa hàm lượng EPA và DHA cao giúp kiểm soát tiết dầu, duy trì độ ẩm và ngăn ngừa mụn. Liều dùng đối với người lớn từ 250 – 500 mg/ngày.
3. Uống bổ sung kẽm
Kẽm là nguyên tố quan trọng cho cơ thể, có vai trò làm tăng trưởng tế bào, sản xuất nội tiết tố, trao đổi chất, thực hiện chức năng miễn dịch, hỗ trợ điều trị mụn trứng cá. Khi nồng độ kẽm trong máu thấp sẽ gây ra mụn trứng cá. Vì kẽm khó hấp thụ qua da nên cơ thể cần bổ sung bằng đường uống với liều lượng từ 30 – 45 mg kẽm/ngày để cải thiện tình trạng nổi mụn trên da. Dùng kẽm quá nhiều có thể gây ra tác dụng phụ như: đau dạ dày, kích thích ruột. Do đó, cần liên hệ bác sĩ tư vấn trước khi sử dụng.
Ngoài ra có thể phòng ngừa mụn trứng cá bằng các phương pháp thiên nhiên như sau:
4. Thoa giấm táo
Giấm táo chứa nhiều axit hữu cơ có khả năng tiêu diệt nhiều loại vi khuẩn, virus, nấm, làm khô lớp dầu thừa trên da. Đặc biệt, trong giấm táo còn có Axit lactic giúp cải thiện sự xuất hiện của sẹo thâm sau mụn.
Cách thực hiện:
- Trộn 1 giấm táo cùng với nước sạch theo tỉ lệ (1:3) vì giấm táo chứa nhiều axit có thể làm bỏng rát da nên cần pha loãng trước với nước trước khi dùng, nếu da nhạy cảm nên thêm nước nhiều hơn.
- Rửa mặt sạch, thoa hỗn hợp giấm táo lên da khoảng 5 – 20 giây rồi rửa mặt với nước sạch. Mỗi ngày thực hiện từ 1 – 2 lần.
5. Dùng mặt nạ làm bằng mật ong và quế
Mật ong, quế đều chứa chất chống oxy hóa, chống viêm, ngăn ngừa vi khuẩn mang lại hiệu quả giảm mụn trứng cá. Mật ong có chứa các enzyme tạo ra hydrogen peroxide giúp kháng khuẩn cao.
Bạn có thể dùng mặt nạ mật ong và quế để trị mụn trứng cá bằng cách:
- Trộn 2 muỗng canh mật ong với 2 muỗng cà phê bột quế để tạo thành hỗn hợp sền sệt.
- Rửa mặt sạch, đắp hỗn hợp lên da, thư giãn trong vòng 10 – 15 phút, sau đó rửa lại với nước sạch, lau khô.
6. Điều trị tại chỗ bằng dầu cây trà
Dầu tràm trà là loại tinh dầu chiết xuất từ lá của cây melaleuca alternifolia (một loại cây bản địa của nước Úc) có khả năng chống lại vi khuẩn, chống viêm. Tuy nhiên, nó cũng có một số tác dụng phụ (làm khô da, kích ứng, châm chích da…) nên lưu ý khi sử dụng. Cách dùng dầu tràm trà để ngừa mụn trứng cá: (Thực hiện 1 – 2 lần/ngày):
- Pha loãng dầu tràm trà với 9 phần nước nước trước khi sử dụng.
- Thoa hỗn hợp lên vùng da bị mụn khoảng 15 phút rồi rửa lại với nước sạch.
7. Đắp trà xanh lên da
Trà xanh chứa nhiều chất chống oxy hóa giúp bảo vệ da khỏi tác hại của các gốc tự do. Ngoài ra, chúng còn có dưỡng chất Polyphenol Catechin có khả năng chống viêm hiệu quả. Chất Epigallocatechin gallate được tìm thấy trong trà xanh có thể làm giảm nồng độ androgen trong cơ thể, giảm tiết bã nhờn, chống viêm, ức chế sự tăng trưởng của vi khuẩn P. acnes. (3)
- Dùng lá trà xanh đun trong nước sôi từ 3 – 4 phút, sau đó để nguội.
- Thoa nước trà xanh lên da bị mụn khoảng 30 phút, rồi rửa lại bằng nước sạch.
Ngoài ra, bạn cũng có thể kết hợp lá trà xanh và mật ong cũng mang lại hiệu quả ngăn ngừa mụn.
8. Dưỡng ẩm với nha đam
Nha đam chứa nhiều dưỡng chất chống viêm nên có thể giúp giảm sưng, giảm đau, chữa lành vết thương. Hợp chất Aloin được tìm thấy tự nhiên trong gel nha đam giúp giảm sắc tố, sáng các vùng tối trên da, cải thiện vết thâm do mụn để lại. Bạn có thể dùng nha đam trị mụn (mụn nhẹ) tại nhà bằng cách:
- Bẹ nha đam gọt bỏ vỏ xanh, lấy phần thịt trắng bên trong, cắt nhuyễn.
- Dùng gel nha đam thoa lên những vùng da cần điều trị.
- Thư giãn 10 – 15 phút rồi rửa sạch với nước.
9. Tẩy tế bào chết thường xuyên
Tẩy da chết để loại bỏ các lớp tế bào da chết ngoài cùng giúp lỗ chân lông thông thoáng, thúc đẩy các tinh chất dưỡng da thấm sâu vào da mang lại hiệu quả trị mụn. Bạn có thể tẩy tế bào chết bằng mặt nạ làm tại nhà như: (4)
9.1 Tẩy tế bào chết bằng sữa chua
Sữa chua có chứa axit lactic, axit alpha-hydroxy (AHA) giúp hòa tan, loại bỏ các tế bào da chết, kích thích sự phát triển mới. Tẩy tế bào chết bằng axit lactic giúp da đều màu hơn.
- Cách 1: Dùng ngón tay thoa sữa chua nguyên chất lên mặt theo chuyển động tròn hoặc dùng bàn chải vuốt nhẹ. Để yên trong 20 phút rồi rửa sạch với nước.
- Cách 2: Mặt nạ sữa chua không đường và yến mạch: Dùng 1 hộp sữa chua không đường, 2 muỗng cà phê bột yến mạch. Cách nguyên liệu cần trộn đều để tạo thành hỗn hợp. Làm sạch da, thoa hỗn hợp lên da massage trong khoảng 10 phút, sau đó tắm lại bằng nước sạch.
9.2 Tẩy tế bào chết bằng cà phê
- Cà phê xay có nhiều dưỡng chất tẩy tế bào chết, còn có caffeine giúp da căng mọng, chống lại các dấu hiệu lão hóa như: nếp nhăn, đốm đen.
- Mặt nạ bã cà phê và dầu ô liu: trộn hỗn hợp gồm 20ml dầu ô liu cùng 60 gam bã cà phê. Làm sạch da, thoa hỗn hợp lên da trong 15 phút, rồi rửa sạch với nước.
10. Ăn thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp
Thực phẩm chứa nhiều đường, chất béo làm tăng lượng đường huyết khiến mức insulin tăng cao, nội tiết tố androgen hoạt động mạnh hơn, dẫn đến việc sản xuất bã nhờn quá nhiều làm viêm lỗ chân lông, gây ra mụn trứng cá. (5)
Chế độ ăn có chỉ số đường huyết thấp không chỉ hạn chế nguy cơ bị mụn trứng cá mà giúp ngừa một số bệnh: bệnh tiểu đường tuýp 2, các bệnh về tim mạch (do ổn định lượng cholesterol trong cơ thể). Thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp bao gồm:
Các loại hạt (hạt điều, đậu phộng), các loại đậu, ớt, bông cải xanh, cà chua, rau diếp, cà tím, dâu tây, táo, lê…
11. Cắt giảm lượng sữa
Một số nghiên cứu ghi nhận việc uống nhiều sữa bò có thể làm tắc nghẽn lỗ chân lông dẫn đến mụn trứng cá. Tuy nhiên, không có bằng chứng cho thấy sản phẩm làm từ sữa, chẳng hạn như sữa chua hoặc pho mát, dẫn đến nổi mụn nhiều hơn. (6)
12. Giảm căng thẳng, lo âu
Khi cơ thể lo âu, căng thẳng sẽ tiết ra hormone cortisol sẽ có thể làm tăng lượng bã nhờn trên da gây mụn, viêm da, làm chậm quá trình hồi phục vết thương. Cần giữ tinh thần thoải mái hơn để giảm mụn trứng cá bằng cách ngủ đủ giấc, tập thiền, tập yoga. (7)
13. Tập thể dục thường xuyên
Tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày giúp tăng lưu lượng máu đến mặt, tăng tiết mồ hôi, làm thông thoáng lỗ chân lông, loại bỏ dầu, bụi bẩn, hạn chế nổi mụn trứng cá. Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) khuyến nghị người lớn nên tập luyện thể dục, thể thao mỗi tuần với tổng thời gian 150 phút với các bài tập như: đi bộ, đi bộ đường dài, chạy, nâng tạ… (8)
Nếu bạn đang tập thể dục ngoài trời, hãy bảo vệ da dưới ánh nắng mặt trời, tránh tia cực tím (UV) bằng kem chống nắng có ít nhất SPF 30. Đặc biệt, rửa mặt sạch sau khi tập thể dục bằng nước và sữa rửa mặt để loại bỏ mồ hôi, vi khuẩn ngăn ngừa mụn.
Cách ngăn ngừa mụn trứng cá
- Rửa mặt đúng cách: Dùng tay thoa đều nhẹ nhàng, không chà xát tránh gây kích ứng da, rửa sạch bằng nước ấm. Rửa mặt thường xuyên, đặc biệt nên rửa sạch da càng sớm càng tốt sau khi đổ mồ hôi.
- Sử dụng kem dưỡng ẩm: Sử dụng các sản phẩm dịu nhẹ, không chứa cồn vì sẽ làm da khô, đỏ khiến mụn xuất hiện nhiều hơn.
- Hạn chế trang điểm: tần suất trang điểm càng nhiều thì nguy cơ làm bít lỗ chân lông, gây mụn càng tăng. Bạn nên dùng các sản phẩm không gây dị ứng, không có mùi thơm để tránh kích ứng da. Luôn rửa sạch lớp trang điểm trước khi đi ngủ.
- Không chạm tay vào mặt: tay chạm vào mặt có thể truyền vi khuẩn, các tạp chất làm tắc lỗ chân lông trên da.
- Hạn chế tiếp xúc với ánh nắng mặt trời: Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời thường xuyên làm da mất nước, lâu dần sẽ khiến da tiết nhiều dầu hơn, gây bít lỗ chân lông, hoặc rám nắng. Ngoài ra, một số loại thuốc trị mụn làm cho da rất nhạy cảm với tia cực tím (UV) nên sẽ gây ảnh hưởng cho da.
- Không tự ý nặn mụn vì dễ nhiễm trùng, tăng nguy cơ để lại sẹo do mụn
Các câu hỏi thường gặp khi chữa mụn trứng cá tại nhà
1. Cách trị mụn trứng cá tại nhà có hiệu quả không?
Hầu hết các phương pháp điều trị mụn trứng cá tại nhà không được chứng minh có hiệu quả về mặt lâm sàng, nhưng chúng có thể điều trị tạm thời với những trường hợp mụn nhẹ. Tuy nhiên, bạn có thể nên hỏi ý kiến bác sĩ da liễu nếu nổi mụn trứng cá nặng.
2. Có thể điều trị mụn trứng cá nhanh tại nhà không?
Điều trị mụn là một quá trình lâu dài với nhiều phương pháp khác nhau. Cần ít nhất 4 tuần để các phương pháp điều trị mụn phát huy tác dụng. Không nên phối hợp nhiều loại sản phẩm trị mụn khác nhau trong cùng một lúc sẽ gây kích ứng da, gây ra mụn mới. Theo viện hàn lâm Da liễu Hoa Kỳ, nếu một phương pháp điều trị phù hợp, bạn sẽ nhận thấy một số cải thiện trong 4 – 6 tuần.
3. Khi nào cần gặp bác sĩ?
Tham khảo ý kiến bác sĩ da liễu nếu các sản phẩm bạn đã thử không mang lại hiệu quả, mụn trứng cá để lại sẹo hoặc sạm da.
Những người nổi mụn trứng cá từ trung bình đến nặng (diễn ra trong thời gian dài, nổi mụn ở nhiều nơi) nên đi khám chuyên gia da liễu để tìm phác đồ điều trị thích hợp.
BVĐK Tâm Anh TP.HCM có chuyên khoa Da liễu với thiết bị máy móc hiện đại, bác sĩ giàu kinh nghiệm là địa chỉ tin cậy trong việc điều trị mụn và các vấn đề da liễu khác. Để được tư vấn và đặt lịch thăm khám, hãy liên hệ ngay qua số hotline dưới đây.
Mụn trứng cá tuy không ảnh hưởng đến sức khỏe của người bệnh nhưng gây khó chịu, dễ lây lan, có nguy cơ nhiễm trùng nếu điều trị sai cách. Khi bị mụn trứng cá, bạn nên liên hệ bác sĩ da liễu trước khi thực hiện các cách trị mụn trứng cá tại nhà để hạn chế những rủi ro, giảm nguy cơ hình thành sẹo do điều trị sai cách.
