Tìm hiểu đúng gan nhiễm độc như thế nào
1. Thưa GS.TS Nguyễn Khánh Trạch, người dân nên hiểu giải độc gan thế nào cho đúng?
Về mặt khoa học, khi các độc tố tích tụ ở gan quá nhiều, gan không thể chuyển hóa, đào thải ra ngoài, độc chất sẽ ứ đọng tại gan ngày một nhiều.
Dân gian thường nghĩ, gan nhiễm độc thì phải giải độc để “rửa” lá gan cho sạch bằng cách uống các loại lá cây mát, cây thuốc Nam, các phương pháp detox… Tuy nhiên, theo khoa học, giải độc gan là giúp gan tăng cường khả năng chống độc, khử độc để chuyển hóa chất độc thành chất không độc và đào thải chúng ra ngoài.
2. Nếu gan nhiễm độc thì sẽ dẫn đến hậu quả thế nào thưa giáo sư?
Nhiễm độc gan có 2 loại. Một là nhiễm độc cấp, nếu không cải thiện kịp thời có thể dẫn đến tử vong. Hai là nhiễm độc gan mạn tính, các độc chất ứ đọng tại gan nhiều dần khiến tế bào gan tổn thương, gây xơ hóa gan. Điều cần lưu ý là ngay khi chúng ta cho rằng đã làm mọi thứ tốt cho gan như không bia rượu, thuốc lá…, thì gan vẫn bị nhiễm độc do các chất hóa học, độc tố của nấm mốc, vi khuẩn, virus, nhiễm mỡ làm các tế bào Kupffer ở gan bị kích thích quá mức tiết ra các chất như TNF-α, TGF-β, Interleukin… làm tổn thương tế bào gan, khiến gan suy yếu, dẫn đến nhiều bệnh lý nguy hiểm về gan.
Như vậy, để giải độc cho gan từ gốc phải hạn chế sử dụng những chất gây độc (ăn uống vệ sinh), bảo vệ và kiểm soát tế bào Kupffer để không bị kích thích quá mức. Những sản phẩm đáp ứng được mục tiêu này sẽ là cách giải độc gan hiệu quả. Trong kinh nghiệm dân gian, có nhiều giải pháp để giải độc gan đã được phổ biến.
12 Cách giải độc gan thông dụng tại nhà
Những phương pháp giải độc gan tại nhà chủ yếu là thực hiện lối sống lành mạnh, có chế độ ăn uống, sinh hoạt và ngủ nghỉ điều độ. Sau đây là những cách giúp phòng ngừa và làm mát gan phổ biến ngay tại nhà.
1. Uống nhiều nước lọc
Một trong những vai trò của nước là vận chuyển chất dinh dưỡng, oxy cần thiết cho các tế bào của cơ thể, và đồng thời giúp đào thải các độc tố qua nước tiểu, phân và mồ hôi. Vì thế, uống nhiều nước là cách giúp gan loại bỏ cặn bã, giúp quá trình giải độc diễn ra nhanh hơn. Mỗi ngày nên uống từ 2-2,5 lít nước, tùy thuộc vào trọng lượng, vận động, môi trường sống cụ thể của mỗi người mà bổ sung lượng nước phù hợp.
Với những người thường xuyên vận động, làm việc ngoài trời, đổ mồ hôi nhiều thì cần uống nước nhiều. Nên tập thói quen uống nước nhiều vào buổi sáng và giảm dần về chiều tối. Nên uống 1 ly nước ấm khi thức dậy và uống thành từng ngụm vừa tốt cho hệ tiêu hóa vừa giúp cơ thể đào thải độc tố dễ dàng.
Uống nhiều nước là cách gan giải độc gan, thanh lọc cơ thể
2. Uống trà xanh, nước ép hoa quả, rau củ
Ngoài nước lọc, mọi người có thể bổ sung nước ép rau củ, trái cây tươi đều rất tốt cho sức khỏe. Nước trà xanh là loại nước uống thông dụng được nhiều người sử dụng hàng ngày. Không chỉ là một loại nước uống, trà xanh có chứa thành phần chống oxy hóa, do đó có thể giúp bảo vệ gan khỏi các tác động từ các yếu tố gây hại, đồng thời thúc đẩy hoạt động của gan và ngăn ngừa tình trạng tích tụ mỡ trong gan.
Bên cạnh nước trà xanh, một số nước ép hoa quả, rau củ như: nước ép rau má, cần tây, cà rốt, củ cải đỏ, chanh, bưởi, táo, nha đam, bí đao… những loại nước uống này chứa nhiều vitamin và khoáng chất nên rất tốt cho gan và sức khỏe tổng thể.
3. Cách giải độc gan bằng nước chanh, mật ong, sả gừng
Giải độc gan bằng nước chanh kết hợp với sả gừng và mật ong với cách làm khá đơn giản. Thức uống này không chỉ tăng cường bài tiết, hạn chế sự hấp thu các thành phần lipid mà còn giúp thanh lọc độc tố, tăng cường sức đề kháng cho cơ thể. Sử dụng thức uống này thường xuyên không chỉ giúp giải độc cho gan mà còn giúp bạn có vóc dáng cân đối.(1)
Cách làm: dùng 3 cây sả, 1 nhánh gừng, 2 quả chanh tươi, 1 ly mật ong nguyên chất. Đun sôi ½ lít nước sau đó cho gừng và sả thái lát cho vào nước, nấu khoảng 5 phút, tiếp đó cho nước cốt chanh và mật ong vào khuấy tan. Dùng nước này uống ngày 2 lần, mỗi lần uống khoảng 100ml.
Ngoài các cách giải độc bằng tự nhiên thì có thể sử dụng kèm theo thuốc giải độc gan, để đạt hiệu quả hơn. Nhưng lưu ý khi sử dung các loại thuốc giải độc gan thanh lọc cơ thể, chọn đúng thuốc có nguồn gốc rõ ràng.
4. Cách giải độc gan bằng đậu xanh, đậu đen
Đây là 2 loại đậu chứa rất nhiều dưỡng chất tốt cho gan. Cụ thể, trong đậu xanh chứa nhiều dưỡng chất thiết yếu cho cơ thể và đặc biệt tốt cho người bệnh gan như: chất xơ, protein, vitamin E, vitamin C, vitamin nhóm B, acid folic, axit béo Omega-3, khoáng chất như canxi, magie, sắt, chất chống oxy hóa… Theo Đông y, đậu xanh có vị thanh ngọt, tính hàn và không độc nên dùng để thanh nhiệt, thải độc cho gan, làm sạch nước tiểu, chữa lở loét, làm sáng mắt. Đậu xanh có thể dùng để chế biến món ăn, hoặc dùng nấu nước uống.
Cách làm: Dùng ½ kg đậu xanh nguyên hạt, để rửa sạch, rang trên lửa nhỏ đến thơm thì tắt bếp. Sau đó, cho đậu xanh vào 2 lít nước sôi, nấu sôi khoảng 5-10 phút thì tắt bếp. Thêm chút muối hoặc đường vào cho vừa miệng. Cho nước ra ly dùng nóng hay dùng nguội đều được.
Bên cạnh đậu xanh, thì có thể dùng đậu đen cũng rất tốt. Đậu đen có chứa nhiều dưỡng chất như vitamin A, B, C, PP, protid, glucid, lipid, muối khoáng. Đặc biệt, trong đậu đen còn chứa hàm lượng acid amin bao gồm lysin, methionin, tryptophan, phenylalanin, alanin, valin, leucin… vì vậy, đậu đen được ví như một loại thuốc bổ. Trong Đông y, đậu đen có vị ngọt, tính bình, tác dụng bổ thận, thanh nhiệt, dưỡng can. Vì vậy, đậu đen dùng để chế biến món ăn hoặc nấu nước uống cũng đều rất tốt cho gan, giúp thanh lọc, phù hợp cho người thận yếu.
Cách làm: Lấy ½ kg đậu đen rửa sạch, cho vào khoảng 2 lít nước nấu mềm, thì chắt nước ra để uống.
Sử dụng nước đậu đen mỗi ngày là cách giải độc gan tại nhà an toàn
5. Ăn trái cây
Trái cây tươi chứa rất nhiều chất xơ, vitamin và khoáng chất, chất chống oxy hóa rất tốt cho sức khỏe, giúp gan hoạt động được trơn tru. Tăng cường trái cây trong chế độ ăn uống hàng ngày. Những loại trái cây giúp giải độc gan hiệu quả:
- Chanh: Chứa nhiều vitamin C, có tác dụng kích thích giải độc và cân bằng mức độ PH, giúp gan đào thải các chất béo và chất thải sinh hóa ra khỏi cơ thể.
- Bưởi: Chứa các hợp chất kích thích việc sản xuất và hoạt động của các enzyme hỗ trợ giải độc gan, giúp đào thải các chất có nguy cơ gây ung thư ra khỏi gan.
- Táo: Là loại trái cây giúp gan giải độc hiệu quả. Trong táo chứa chất chất xơ pectin, đây là chất có tác dụng giúp cơ thể đào thải các kim loại nặng được tích lũy từ thực phẩm. Ngoài ra, nó còn giúp loại bỏ các vi khuẩn đường ruột, viêm bàng quang, ngăn ngừa các bệnh về gan và da.
- Bơ: Chứa nhiều chất xơ, vitamin B, vitamin C và vitamin E, omega-3. Đây là những chất dinh dưỡng tốt cho sức khỏe gan. Bơ sản xuất một chất chống oxy hóa gọi là glutathione giúp tăng khả năng “làm sạch” của gan.
6. Từ bỏ thói quen xấu
Theo các chuyên gia y tế, gan nhiễm bệnh có một phần từ thói quen sinh hoạt hàng ngày như: uống rượu bia quá nhiều, thường xuyên hút thuốc lá, thức khuya… Rượu bia khi đi vào cơ thể có trên 90% chất độc được đào thải qua gan. Tuy nhiên, khả năng chuyển hóa của gan có giới hạn, việc uống quá nhiều rượu bia sẽ khiến chất độc ứ đọng ở gan, lâu ngày sẽ khiến gan nhiễm độc, và sinh ra các bệnh lý về gan. Trong khói thuốc lá chứa nhiều hóa chất không chỉ gây ảnh hưởng đến phổi mà gan cũng bị tác động không nhỏ khiến gan phải hoạt động nhiều để đào thải độc tố khiến gan bị tổn thương.(3)
Bên cạnh đó, thói quen thức khuya, hay nhịn ăn sáng, nhịn đi tiểu cũng là nguyên nhân góp phần khiến gan bị nhiễm độc. Giấc ngủ là thời gian cơ thể được nghỉ ngơi, tái tạo tế bào mới và thực hiện chức năng “thải độc tố”. Theo khoa học, thời gian từ 23-5 giờ sáng là lúc túi mật, gan, phổi hoạt động tích cực. Vì vậy, việc thức khuya sẽ ảnh hưởng đến quá trình này của cơ thể, khiến chất độc không được bài tiết ra ngoài. Nhiều người có thói quen nhịn ăn sáng ảnh hưởng rất lớn đến cơ thể, đặc biệt là gan. Do đó, muốn gan hoạt động tốt thì cần cung cấp cấp năng lượng thường xuyên giúp nó sản xuất ra enzyme để đào thải độc tố. Hơn nữa, khi không cung cấp đủ năng lượng, gan sẽ quen nghỉ ngơi, giảm sức đề kháng.
7. Áp dụng chế độ ăn uống thân thiện với gan
Để giảm tải áp lực lên gan, giúp phòng ngừa, cũng như cải thiện các bệnh lý về gan, thì nên áp dụng chế độ ăn uống khoa học, giảm thiểu các thức ăn làm hại gan. Nên ăn chế độ ăn đa dạng đủ chất, ưu tiên các thức ăn có lợi cho gan chứa nhiều chất xơ, vitamin và khoáng chất: ngũ cốc nguyên hạt, rau xanh, hoa quả tươi, thịt nạc, sữa, cá béo… Đồng thời cần hạn chế ăn thức ăn chiên xào, mỡ động vật, đường và muối, đây sẽ là những thức ăn dễ làm tổn thương đến gan.
Ăn nhiều rau xanh, trái cây là chính là cách giúp gan được thanh lọc
8. Chăm tập thể dục
Hoạt động thể chất không chỉ tốt cho hệ cơ xương và tim mạch của bạn mà nó còn rất tốt cho gan. Duy trì tập luyện thường xuyên giúp khí huyết lưu thông, tinh thần sảng khoái, giảm căng thẳng và tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể. Đồng thời việc tập thể dục thường xuyên sẽ làm giúp đốt cháy calo, giảm lượng mỡ thừa trong cơ thể. Từ đó, giúp kiểm soát tốt hơn một số hội chứng chuyển hóa, tiểu đường, trầm cảm, và giúp gan giải độc tốt hơn.
Tùy theo sức khỏe và sở thích mỗi người mà có lựa chọn loại hình và cường độ tập luyện khác nhau. Những môn thể thao thông thường tốt cho sức khỏe là: bơi lội, chạy bộ, đạp xe đạp, yoga, aerobic… Nên duy trì 30 phút mỗi ngày, 5 lần mỗi tuần.
9. Tránh căng thẳng, mệt mỏi
Thường xuyên stress sẽ đi kèm với mất ngủ, làm rối loạn giấc ngủ dẫn tới thiếu máu ở gan, khiến gan không thể hoạt động bình thường. Với những người thường xuyên mệt mỏi, căng thẳng thần kinh trong thời gian dài mà không được giải tỏa có thể làm gan bị tổn thương. Do đó, để giúp gan hoạt động khỏe mạnh cần phải kiểm soát và giải tỏa căng thẳng. Cần sắp xếp công việc khoa học, không nên ôm đồm công việc. Nên tìm cách chia sẻ những vướng mắc, rắc rối với người thân, bạn bè để được hỗ trợ, giải tỏa căng thẳng.
10. Không tiếp xúc với môi trường chứa chất độc hại gan
Gan không chỉ xử lý các hóa chất độc hại xâm nhập vào cơ thể qua đường miệng mà còn xử lý các hóa chất xâm nhập qua mũi và da của bạn. Để giảm gánh nặng cho gan, góp phần giải độc cho gan thì nên hạn chế tiếp xúc với môi trường độc hại và một số sản phẩm gia dụng hàng ngày có chứa chất độc có thể gây hại cho gan. Với những người phải tiếp xúc với hóa chất độc hại thì cần trang bị đồ bảo hộ để che chắn kỹ càng, vệ sinh không gian sống sạch sẽ, nên lựa chọn sản phẩm làm sạch hữu cơ. Khi buộc phải sử dụng hóa chất hoặc bình xịt trong nhà như bình phun sơn thì cần mở cửa thông thoáng.
11. Phòng ngừa các bệnh viêm gan
Ngoài các cách giúp gan giải độc ở trên, thì cần biện pháp phòng ngừa tình trạng lây nhiễm viêm gan. Một số loại viêm gan chỉ gây ra các triệu chứng cấp tính, ngắn hạn (viêm gan A), trong khi những loại khác là bệnh diễn tiến lâu dài (viêm gan B và C). Viêm gan là bệnh truyền nhiễm có thể lây lan qua các đường sau:(2)
- Viêm gan A lây truyền khi tiêu thụ thực phẩm hoặc nước bị nhiễm phân của người bị viêm gan A.
- Viêm gan B lây truyền qua tiếp xúc với chất dịch cơ thể của người bị bệnh viêm gan B. Chất dịch cơ thể bao gồm máu, dịch tiết âm đạo và tinh dịch.
- Viêm gan C lây truyền qua tiếp xúc với chất dịch cơ thể của người bị viêm gan C.
Vì vậy, để bảo vệ mình khỏi viêm gan cần có biện pháp phòng ngừa: rửa tay thường xuyên, không dùng chung đồ cá nhân, quan hệ tình dục an toàn, và nên thực hiện tiêm phòng đầy đủ, để tránh lây nhiễm bệnh viêm gan A, B, C.
12. Sử dụng tinh chất thiên nhiên giúp phòng ngừa và giải độc gan hiệu quả
Hiện nay, mặc dù có rất nhiều sản phẩm giới thiệu giải độc cho gan, tuy nhiên đa số đều không có bằng chứng minh khoa học chứng minh tính hiệu quả. Theo GS.TS Nguyễn Khánh Trạch, cách chăm sóc tốt cho gan là trước tiên cần có chế độ sinh hoạt, dinh dưỡng hợp lý. Nên ăn uống đủ chất, chọn thực phẩm tươi sạch, hạn chế rượu bia, thuốc lá và thăm khám gan định kỳ.
Đặc biệt, nên tăng cường khả năng giải độc, chống độc cho gan bằng những giải pháp đã được khoa học chứng minh. Gần đây, hai tinh chất thiên nhiên Wasabia và S. Marianum được các nhà khoa học Mỹ phát hiện có khả năng kiểm soát tế bào Kupffer, làm giảm sản sinh các chất gây viêm TNF-α, TGF-β, Interleukin…, chủ động chống độc cho gan từ bên trong, ngăn ngừa độc chất tấn công từ bên ngoài. Hai tinh chất này còn giúp tăng cường loại protein đặc biệt bảo vệ cơ thể Nrf2, từ đó hạn chế tế bào gan hư hại, tăng cường khả năng giải độc cho gan.
Khác với giải độc gan tùy tiện, tinh chất Wasabia và S. Marianum (có trong HEWEL) được chứng minh kiểm soát hoạt động của tế bào Kupffer, giúp gan tăng cường giải độc, chống độc hiệu quả, an toàn
Bằng nghiên cứu sinh học phân tử, các nhà khoa học Mỹ đã kết hợp và sản xuất thành công viên uống Hewel chứa 2 tinh chất quý Wasabia và S.Marianum thiên nhiên. Với công nghệ tiên tiến và phương pháp tinh chiết riêng biệt, Wasabia và S. Marianum trong Hewel được đảm bảo chất lượng và độ tinh khiết cao. Do đó, viên uống Hewel giúp kiểm soát tốt tế bào Kupffer, mang đến hiệu quả kép chống độc, kháng khuẩn từ bên ngoài và ngăn chặn sự phá hủy – tổn thương tế bào gan, bảo vệ gan từ bên trong. Đây được xem là giải pháp giải độc cho gan an toàn và hiệu quả đã được kiểm chứng khoa học ở nhiều quốc gia trên thế giới nên người dùng có thể yên tâm sử dụng dài lâu.
Lưu ý khi giải độc gan sai cách có thể làm hại gan, vì thế cần phải tìm hiểu cẩn thận các cách giải độc gan, các loại thuốc mát gan giải độc.
Có nhiều cách giải độc gan có thể áp dụng tại nhà, nhưng bạn cần lưu ý cần nên tham khảo ý kiến chuyên gia. Và khám chẩn đoán chính xác tình trạng sức khỏe của gan. Không nên sử dụng tùy tiện các cách giải độc gan mà chỉ truyền miệng không có kiểm chứng an toàn, tránh gây ảnh hưởng sức khỏe.
