Bột năng là loại nguyên liệu phổ biến gần như xuất hiện ở hầu khắp gian bếp của nhiều gia đình, là nguyên liệu được sử dụng phổ biến trong ẩm thực. Thế nhưng, không phải ai cũng biết rõ bột năng là bột gì, sử dụng nóng hay mát, công dụng, cách phân biệt, món ngon được làm từ loại bột này.
Bột năng là gi? Công dụng và cách dùng trong đời sống hàng ngày (Ảnh: internet)
Để trả lời câu hỏi bột năng làm từ gì, nhiều người cho rằng chúng được làm từ củ năng (loại củ giòn thường dùng nấu canh, chè). Một số khác lại cho rằng được làm từ bột sắn dây. Vậy đâu là câu trả lời đúng, các bạn hãy cùng Đào Tạo Bếp Trưởng Á Âu đi tìm lời đáp cuối cùng để hiểu rõ hơn nhé.
Bột năng là gì?
Là loại tinh bột được làm ra từ củ khoai mì (củ sắn), Sau khi làm ra có màu trắng, mịn và tơi. Có hình dạng như những loại bột thông thường. Khi nấu chín chuyển sang màu trong, có độ sánh, đặc, kết dính và độ dẻo cao. Có tên tiếng Anh là Tapioca flour. Người miền bắc gọi là bột sắn, bột đao. Người miền trung gọi là bột lọc, còn ở miền nam thì nó có tên gọi là bột năng.
Trong thành phần chứa 95% tinh bột, gần như không chứa chất xơ, Protein, do đó, người bị tiểu đường, béo phì cần phải hạn chế dùng. Độ ẩm của khoảng 13% nhưng độ trắng lên đến 92%. Đây được xem là loại bột an toàn và không có hóa chất độc hại trong quá trình chế biến.
Trong 100g bột năng chứa bao nhiêu calo:
- Energie 381 Kcal
- Protéines 0,5 g
- Glucides 94,3 g
- Chất xơ 0,4 g
- Lipides 0,2 g
- Kali 20 mg
- Phosphore 20 mg
- liFer 1 mg
=> Cung cấp chủ yếu là tinh bột, do đó được xem là một loại bột giàu năng lượng, 381 kcal/ 100g.
Lượng kali, phosphore, sắt có trong bột rất ít, hoàn toàn không chứa gluten, do đó rất thích hợp với những bạn dị ứng với gluten cũng như bệnh coeliaque.
Bột năng mua ở đâu? Giá bao nhiêu?
Hiện tại, loại bột này rất phổ biến, chúng ta có thể mua ở chợ, các cửa hàng thực phẩm, siêu thị, tạp hóa. Bột năng Tài Ký giá rẻ giao động từ: 28.000 cho 1kg, gói 500g thì thì từ 13.000 – 15.000VNĐ, loại 400g có giá 12.000VNĐ, loại 100g thì có giá 6.000VNĐ. Gói to 10kg có giá 282.000VNĐ.
Ăn bột năng có béo không?
Do là một dạng tinh bột nên nhiều người lo ngại rằng ăn sẽ tăng cân, béo lên hay không? Tuy nhiên, trong bột chứa lượng ít hơn so với tinh bột có trong gạo. Chính vì vậy mà ăn sẽ không hề ảnh hưởng đến cân nặng của bạn
Bột năng có tốt cho bà bầu?
Theo các chuyên gia dinh dưỡng, bột chứa chủ yếu là tinh bột với tỷ lệ lên đến 95%, đối với bà bầu tinh bột tạo năng lượng sống cơ bản cho mẹ và thai nhi. Vì vậy, câu hỏi bà bầu ăn bột năng có tốt không, có được không? thì câu trả lời hoàn toàn ăn được
Trong quá trình tạo năng lượng sống cơ bản cho bà bầu và cho thai nhi thì tinh bột là nguồn dinh dưỡng có vai trò vô cùng quan trọng. Hơn nữa, quá trình hình thành và phát triển của các tế bào thần kinh của thai nhi đều do chất bột đường là năng lượng duy nhất gây ảnh hưởng.
Do đó, mẹ bầu trong quá trình mang thai, khộng được bỏ qua nhóm thực phẩm tinh bột, trong đó có bột năng.
Phân biệt bột năng với các loại bột khác
Bột năng với bột sắn dây
Hai loại bột hoàn toàn khác nhau. Bột sắn dây được làm từ củ sắn dây và được sử dụng hàng ngày, pha với nước nguội hoặc khuấy chín với nước sôi. Ngược lại thì bột năng được sử dụng như một chất phụ gia trong nấu ăn để giúp món ăn thêm đặc sánh hoặc giòn dai. Còn về giá thì bột sắn dây có giá cao hơn. Giá trung bình của bột sắn dây trong khoảng từ 200.000 – 250.000 đồng/kg.
bột sắn dây có phải là bột năng không? (Ảnh: internet)
Tuy nhiên thì 2 loại bột này khi gặp nhiệt độ cao cũng đều trở nên trong suốt, có độ kết dính khá cao, vì vậy mà nhiều người vẫn hay nhầm lẫn hai loại bột này là một. Vậy, sử dụng 2 loại bột này sẽ giúp cho món ăn ngon hơn? Tùy theo từng món mà bạn có sự lựa chọn loại bột thích hợp nhất. Thông thường thì các loại hạt trân chân và thạch trong trà sữa đều sử dụng bột năng để làm sẽ có lợi hơn về kinh tế, so với việc sử dụng bột sắn dây.
Bột năng với bột củ năng
Mặc dù có tên gọi gần giống nhau, nên mọi người nhầm tưởng là 1 loại nhưng 2 loại bột này thì hoàn toàn khác nhau.
Bột năng & bột củ năng có giống nhau (Ảnh: internet)
Bột củ năng (Water chestnut flour) được làm từ củ năng (củ mã thầy), củ có hình tròn nhỏ, màu đen, ruột trắng, ít bột. Ăn sống rất ngon, chúng có vị ngọt mát và mọng nước. Bột củ năng thì không dai, màu trắng được dùng làm bánh lọt hay bánh khọt ăn kèm với nước cốt dừa
Bột củ năng không phổ biến tại Việt Nam mà phải nhập từ Thái hoặc Trung Quốc, chính vì vậy mà không được bán rộng rãi. Trường hợp không có bột củ năng để làm bánh đúc, bánh lọt, … thì các mẹ thường sẽ sử dụng bột năng hòa với bột gạo để làm bánh.
Bột năng với bột bắp
Bột bắp là loại bột làm từ tâm trắng của hạt bắp nên sẽ trắng hơn bột mì, khi đem xay nhuyễn thì có thể cảm nhận chúng rất mịn, nhẹ và khá tơi. Người dùng bột bắp như một thành phần không thể thiếu khi chế biến các món chiên rán, làm bánh bông lan, nấu chè, súp và pha chế các loại nước xốt.
Bột năng và bột bắp có giống nhau không (Ảnh: internet)
Bột năng với bột nếp
Bột nếp và cách phân biệt (Ảnh: internet)
Bột nếp là loại bột được làm trực tiếp từ nếp nên có đầy đủ những đặc tính từ nếp như dẻo, dai hơn rất nhiều nếu so với bột năng. Bột nếp thì thường được dùng để làm các loại bánh như: bánh dày, bánh khúc, bánh rán, bánh ít, bánh gai, bánh trôi.
Bột năng với bột gạo
Bột gạo – cách làm bánh từ bột gạo (Ảnh: internet)
Phân biệt giữa 2 loại này khá đơn giản. Về màu sắc thì bột gạo sẽ đục hơn, khá thô và khô hơn so với bột năng cũng như không mềm mịn bằng. Bột gạo không dẻo, dai được sử dụng trong các món ăn như bánh xèo, bánh khoái, bánh đúc, bánh canh.
Phân biệt bột năng và bột mì
Bột năng có phải bột mì? Cách phân biệt (Ảnh: internet)
Nhìn chung bột năng khá là thô, độ mịn không xuất sắc như bột mì, bột bắp hay bột gạo. Khi hoà với nước thì có độ sánh cao, còn bột mì thì giãn nở và rất xốp. Bột mì có màu sẫm không mịn, nhẵn và thường được dùng làm bánh mì, bánh ngọt, bánh cupcake cũng như một số loại bánh khác.
Công dụng của bột năng
– Được sử dụng phổ biến từ các nhà hàng sang trọng, quán ăn bình dân đến bữa ăn gia đình hằng ngày.
– Làm được bánh gì? Bột năng thường được ứng dụng làm các loại bánh như bánh da lợn, kem lạnh, bánh lá gai, bánh phu thê, bánh đúc. Còn được dùng trong chế biến bún, bánh canh, nui, hủ tiếu, miến.
– Chế biến bánh bò, bánh giò, bánh cuốn… cũng không thể thiếu. Cũng là thành phần quan trọng trong chế biến cá viên, chả cá, chả lụa, nem, xúc xích.
– Nhiều người dùng bột năng để làm các loại hạt trân trâu, thạch củ năng, thạch khoai môn… có trong trà sữa hay chè. Trong ẩm thực Âu, được dùng làm gia vị các loại chè, súp, món xào, tạo độ sánh đặc cho xốt.
Cách sử dụng bột năng đúng cách
Tùy vào mục đích sử dụng của mỗi món ăn mà bột năng có lượng sử dụng khác nhau sao cho hiệu quả.
Đối với làm bánh, chả, miến, … nên đọc kỹ hướng dẫn cách làm món ăn mà bạn mong muốn để điều chỉnh lượng nước và lượng bột vừa đủ để trong quá trình nhào nặn luôn tạo sự cân bằng không quá cứng, cũng không quá nhão. Sau đó, tiếp tục làm các bước còn lại để tạo ra món ăn theo ý muốn.
Đối với làm súp, chè, nước sốt, lagu, … các món này đều ở dạng sệt, thì trước khi sử dụng nên pha loãng một ít bột với nước trong bát nhỏ đến khi có độ sánh và hòa tan hết, sau đó đổ phần hỗn hợp vào món ăn đang nấu. Công đoạn này thường được làm ở khâu sắp kết thúc món ăn.
Cách làm bột năng đơn giản tại nhà
Hiện nay rất phổ biến có thể mua ở chợ, siêu thị, tạp hóa … Nhưng để đảm bảo về an toàn thực phẩm cũng như sức khỏe người dùng thì nên chọn mua ở những nơi uy tín. Hoặc, là bạn có thể tự làm tại nhà để sử dụng với cách làm rất đơn giản. Thao khảo cách làm ở dưới đây:
Nguyên liệu
- 5kg củ sắn (khoai mì)
- 1 tấm vải dày, trắng, sạch
- Bàn mài củ sắn
- Chậu hoặc xô lớn
Cách làm
Cách làm siêu đơn giản, nhanh chóng tại nhà (Ảnh: internet)
Củ sắn đem lột vỏ, ngâm nước lạnh khoảng 2 tiếng, vớt ra rửa thật sạch
Sử dụng bàn mài, mài củ sắn thành bột
Sau khi mài xong, hòa với 10 lít nước sạch, sau đó dùng tấm vải dày để lọc bột
Để lắng phần nước sắn lọc xuống khoảng 1 giờ, rồi lấy phần bột kết tính dưới đáy mang đi phơi khô dưới nắng to
Phơi nắng khoảng 2 ngày sẽ được bột dưới dạng cục. Sử dụng máy xay để xay nhuyễn thành bột mịn rồi dùng dây lọc. Bảo quản bằng cách cho bột năng vào hộp, đậy kín nắp để ở nơi khô thoáng và dùng dần
Một số lưu ý
– Được sử dụng trong việc chế biến các món ăn như bánh bột lọc, banh canh, súp, chè, … Vì vậy, khi sử dụng cần phải chú ý:
– Tùy theo độ dẻo và dính của món ăn mà sử dụng lượng bột vừa phải
– Trước khi cho vào nồi nước nóng thì cần hòa với nước lạnh trước để tránh bị đông đặc
– Cách chữa bột năng bị nhão, chảy khi làm bánh bằng cách cho bột nghỉ 30 phút sau khi nhồi, áo thêm bột khô lên phần bột nhão hoặc quấn khăn cho phần bột nhão.
Cách làm các món ngon từ bột năng
Làm trân châu trắng bằng bột năng
Cách làm trân châu dai dai, dẻo dẻo (Ảnh: internet)
Món trân châu trắng dai dai, mềm mềm đơn giản mà vẫn ngon như ngoài hàng, an toàn và đảm bảo vệ sinh thực phẩm thì còn chần chừ gì nữa. DTBTAAu sẽ mang đến cho bạn cách làm trân châu trắng bằng bột năng ngay dưới đây!
Nguyên liệu
- 150g đường kính trắng (đường cát)
- 20g bột gạo
- 140g bột năng
- 5g bột cacao
Các bước làm
Bước 1: Trộn đều bột năng, bột rau cau và đường với nhau
Bước 2: Đổ từ từ nước sôi vào trộn đều, để nguội sau đó nhồi bằng tay đến khi có khối bột mềm, dẻo, mịn
Bước 3: Nặn bột thành từng viên nhỏ, vừa ăn. Để tránh bị dính, mỗi lần vo viên xong áo qua một lớp bột năng
Bước 4: Bắc nồi nước lên bếp, bật lửa vừa. Nước sôi thì thả trân châu vào luộc, đảo sơ để tránh bị dính với nhau
Bước 5: Khi trân châu bắt đầu nổi lên, đun tiếp tục từ 5 – 10p đến khi trân châu chìm hết thì tắt bếp, để nguyên, ngâm trong nồi từ 15 – 20 phút.
Bước 6: Sau 20 phút vớt trân châu ra ngâm trong nước lạnh 5 phút. Nếu bạn muốn ngọt hơn thì có thể trộn với đường hoặc ngâm trong nước đường
Một số lưu ý
– Lên bỏ ít đường để trân châu được trắng và tránh bị chảy nước do đường
– Nước trộn bột làm trân châu, yêu cầu phải nóng già thì làm bột mới thành khối. Trường hợp dùng nước ấm hoặc nguội bột sẽ chảy ra
– Cho trân châu trắng vào luộc lúc nước sôi để tránh tình trạng bị mềm nhũn khi nước chưa nóng hẳn
– Trân châu trắng làm xong sau khi ngâm nước lạnh sẽ trong veo và mềm dai. Nếu dùng không hết mà bỏ tủ lạnh, trân châu sẽ cứng lại, muốn mềm lại thì bỏ vào lò vi sóng từ 5 – 10 phút.
– Có thể làm trân châu trắng rồi bảo quản trong hộp kín, bỏ vào ngăn đá. Khi nào cần dùng thì đem ra luộc bình thường, giúp tiết kiệm thời gian rất nhiều
Cách làm hạt lựu từ bột năng
Nguyên liệu
- 200gr bột năng
- Siro dâu hoặc thực phẩm màu
- 100ml nước lạnh
Các bước:
Cách làm hạt lựu từ bột năng cho món chè ngon miễn chê (Ảnh: internet)
Bước 1: Cho nước lạnh + siro dâu hòa chung trong 1 cái chén
Bước 2: Cho bột vào tô rồi chế từ từ hỗn hợp nước + siro dâu đã hòa trước đó. Mang bao tay nhồi. Lưu ý, bột bóp vừa dính là được.
Bước 3: Nắn bột thành 1 cục vừa tay, để lên cái khăn hoặc miếng vải tùy ý. Màu khác làm tương tự.
Bước 4: Cắt bột thành từng lát không quá mỏng, xếp từng lát lên miếng vải để bột ráo nước rồi cắt từng miếng thành hạt lựu. Lưu ý, cắt thẳng tay không nên sợ bị vỡ hay nát, rồi cho vào cái rổ có lỗ to, lắc sơ cho bột thừa rơi ra hết.
Bước 5: Nấu 1 nồi nước sôi rồi cho từ từ hạt lựu vào đảo nhẹ. Luộc chín thì vớt ra, ngâm vào nước lạnh để hạt lựu bột năng dai và trong.
Bước 6: Ngâm hạt lựu vào nước đường để tránh bị dính. Khi ăn chuẩn bị thêm 1 ít thạch sương sa đen và trắng để ăn cùng.
Làm bánh bột lọc từ bột năng
Nguyên liệu
- 400gr bột năng
- 200gr tôm
- 200gr thịt ba chỉ
- Tỏi, ớt bột, ớt quả, hành lá
- Đường, bột nêm, dầu ăn, mắm, muối
Cách làm
Cách làm bánh bột lọc chuẩn vị xứ Huế (Ảnh: internet)
Bước 1: Thịt ba chỉ cắt hạt lựu
Bước 2: Ướp tôm và thịt ba chỉ với hành, tỏi băm, ½ thìa café hạt tiêu, 1 thìa café bột nêm trong 10 phút (riêng thịt ba chỉ cho thêm ít ớt bột cho đẹp mắt).
Bước 3: Cho dầu ăn vào chảo, phi thơm hành tỏi rồi cho thịt vào xào, cho thêm 1 thìa canh đường và rim khoảng 15 phút rồi cho tôm vào rim cùng thịt. Nêm nếm gia vị vừa ăn, tiếp tục rim thêm khoảng 10 – 15 phút nữa là tắt bếp.
Bước 4: Cho 250gr bột vao tô, phần còn lại cho vào cái tô khác. Lấy 250ml nước sôi đổ vào tô đầu, để nguội rồi trộn tiếp với chỗ bột còn lại. Sau đó nhồi, nhồi đến khi bột mịn và không dính tay là được.
Bước 5: Bọc bột vào túi ni lông để không bị khô. Lấy từng ít bột bằng ngón tay, vo tròn để cho bánh được đều hơn.
Bước 6: Cán miếng bột vừa lấy rồi cho thịt và tôm vào giữa, gấp 2 mép lại cho khít. Nên làm nhiều để tủ lạnh ăn dần.
Bước 7: Đun sôi nồi nước thả bánh vào, luộc trong 10 phút. Khi nào bánh nổi lên thì vớt ra có đựng nước lạnh, khi ngâm bánh với nước lạnh sẽ giúp bánh được trong hơn. Sau đó vớt bánh ra trộn với mỡ hành cho khỏi dính
Lưu ý
– Bánh bột lọc gói bằng lá và hấp sẽ ngon hơn so với luộc.
– Có thể làm nhiều lần, bảo quản trong ngăn đá tủ lạnh, khi ăn chỉ cần luộc lại hoặc hấp là xong.
– Nếu nhồi bột quá khó khăn thì có thể pha loãng bột đổ vào thìa hoặc bát để hấp.
– Công thức làm bánh bột lọc của người Huế bằng bột sắn lọc chứ không phải bột năng, nhân làm bằng thịt nạc vai và tôm đồng, khi quấy bột cho thêm dầu để bánh không dính vào lá.
Làm món khoai lang kén không cần bột năng
Nguyên liệu
- Khoai lang nghệ: 1 củ to
- Bột mỳ: 50gr
- Sữa tươi: 1/3 hộp nhỏ (khoảng 50ml)
- Mè đen: 2 thìa cơm
- Đường cát, dầu ăn
Cách làm
Cách làm khoai lang kén không cần bột năng – làm bằng bột mì (Ảnh: internet)
Bước 1: Khoai lang rửa sạch, gọt vỏ, cắt từng miếng nhỏ.
Bước 2: Cho khoai vào nồi hấp chín.
Bước 3: Khoai chín, cho ra đĩa, bóp nhuyễn.
Bước 4: Cho thêm bột mì vào nhào đến khi 2 nguyên liệu hòa quyện vào với nhau.
Bước 5: Cho 50gr đường + 1/ 3 hộp sữa tươi, vừa cho sữa vừa nhào để cảm nhận được độ dẻo mịn, tránh để bị nhão. Nhào thành khối bột mịn là được.
Bước 6: Chia bột thành từng miếng nhỏ, nặn tròn đều như nhau, rắc mè đen lên bánh rồi dùng tay ấn nhẹ cho bánh hơi dẹp một xíu.
Bước 7: Làm nóng chảo, cho 1 lượng dầu ăn vừa đủ, dầu sôi cho bánh vào chiên vàng 2 mặt, gắp ra đĩa có giấy thấm dầu.
Bước 8: Bành bánh ra đĩa và thưởng thức khi còn nóng.
Bánh khoai lang kén không cần bột năng khi chiên xong có màu vàng ươm, khi ăn cảm nhận được vị ngọt bùi của khoai lang, kèm theo vị béo ngậy của sữa tươi.
Hi vọng thông qua bài viết, bạn đã có thể giải đáp được câu hỏi bột năng là bột gì, công dụng, cách sử dụng cũng như các món ngon từ bột năng. Đồng thời, một số mẹo phân biệt và gợi ý sử dụng có thể giúp bạn sử dụng loại bột này hiệu quả hơn.
Đừng quên theo dõi các bài viết tiếp theo của Đào Tạo Bếp Trưởng Á Âu để biết thêm nhiều kiến thức nghề bếp khác nữa nhé.
