Chắc hẳn ai từng học qua các bộ môn âm nhạc cũng đã một lần nghe tới khái niệm hoà âm. Thực chất, hoà âm là một trong những phần cốt lõi của bất kì một bản nhạc nào. Hoà âm cũng không chỉ là về tên hợp âm mà còn sâu xa hơn về mối quan hệ giữa từng nốt nhạc riêng lẻ.
Vậy hoà âm thật sự là gì và có thể ứng dụng hoà âm vào bài hát như thế nào? Hãy cùng SEAMI tìm hiểu qua bài bên dưới nhé!
1. Hoà âm là gì?
Hoà âm (Harmony) xảy ra khi có sự hoà trộn giữa hai hay nhiều nốt nhạc lại với nhau, tạo thành các hợp âm và tiến trình di chuyển giữa các hợp âm. Phần hoà âm của bài hát được tạo thành dựa trên cơ sở các nốt nhạc của phần giai điệu, làm dày thêm và hoàn thiện toàn bộ bài hát. Nói cách khác, phần hoà âm sẽ có xu hướng phản ảnh sự chuyển động của phần giai điệu.
Để dễ hình dung, khi tác giả sáng tác một bài hát, thì thường bài hát đó chỉ mới có phần lời và giai điệu để hát cho phần lời đó. Từ “bản thô sơ” này đến một bản phát hành hoàn chỉnh mà chúng ta thường được nghe, ekip sản xuất phải trải qua một quá trình hoà âm và phối khí (sắp xếp các nhạc cụ). Tất cả những phần còn lại của bài hát ngoại trừ phần lời và giai điệu, chính là kết quả của quá trình hoà âm và phối khí này.
2. Hoà âm được ứng dụng vào bài hát như thế nào?
Như đã nói ở phần trước, hoà âm phản ánh sự chuyển động của giai điệu chính trong bài hát. Bất kì bài hát nào cũng có một phần hoà âm cho riêng mình, thậm chí có những bài có phần hoà âm đặc trưng đến mức người nghe có thể dễ dàng nhận ra chỉ ngay từ những nốt đầu của nhạc dạo. Nếu xem toàn bộ bài hát là một căn nhà, thì giai điệu chính của bài chính là những cột nhà, và hoà âm là tất cả những gì còn lại làm nên căn nhà hoàn chỉnh.
Tuy nhiên, phần hoà âm là không cố định cho một bài hát. Hiện tượng này có thể dễ thấy nhất trong các bản cover, khi mà những người chơi nhạc chơi lại một bài hát gốc nào đó, trong đó có thay đổi về sự sắp xếp của hợp âm và các nốt nhạc, có khi thay đổi cả ở phần giai điệu.
Vì vậy, hoà âm chính là một trong những phần phức tạp nhất nhưng cũng thú vị nhất trong âm nhạc. Chỉ cần có sự thay đổi về hoà âm, dù ít hay nhiều, thì cả bản nhạc cũng sẽ có sự thay đổi theo, tạo nên những phiên bản mới hơn, độc đáo hơn.
Tóm lại, trong các bài hát cụ thể, chúng ta dùng hoà âm để hoàn thiện toàn bộ bài hát từ giai điệu được nhạc sĩ viết ra. Thêm vào đó, hoà âm cũng được dùng để “làm mới” các bài hát sẵn có, tạo ra nhiều phiên bản mới lạ hơn cho chúng.
3. Làm thế nào để biết cách hòa âm?
Hoà âm là một bộ môn khó bởi sự đa dạng và phức tạp. Vì vậy, để nắm được và ứng dụng được kiến thức về hoà âm, bạn cần dành nhiều thời gian để học tập và tập luyện.
Một trong những phần quen thuộc nhất của hoà âm mà những ai học nhạc cụ được học qua trước tiên chính là hợp âm. Nếu bạn mới chơi đàn, bạn có thể chỉ đơn giản bắt đầu bằng việc hiểu được sự khác biệt giữa các loại hợp âm: trưởng, thứ, tăng, giảm,… Hay đơn giản hơn là biết cách dùng các hợp âm phù hợp và đúng cho từng tone, đặt được hợp âm cho bài hát.
Sau đó, bạn có thể tìm hiểu sâu hơn về cách cấu thành hợp âm, từ đó thấu hiểu được bản chất của các hợp âm. Mở rộng hơn, bạn có thể tìm hiểu về các thể đảo, biến âm và tiến trình di chuyển của hợp âm trong bài. Bạn sẽ dần có thể đặt các hợp âm đa dạng và màu sắc hơn vào bài của mình.
Vì hoà âm là một bộ môn khó nên việc học hoà âm không thể đòi hỏi học nhanh, hiểu nhanh được. Bạn cần đầu tư một khoản thời gian và công sức nhất định để không chỉ học mà còn tự suy luận và thực hành. Bạn cũng có thể học hoà âm song song trong quá trình học chơi nhạc cụ, để có thể tiếp thu kiến thức một cách thực tiễn và trực quan nhất.
Bạn có thể tham khảo một số khoá học nhạc cụ tại SEAMI để có được kết quả tốt nhất và lộ trình phù hợp nhất với bản thân, bạn nhé!
Tham khảo các khoá học nhạc cụ tại SEAMI: khoá học piano, khoá học guitar, khoá học drum.
