Khi cuộc sống con người được nâng cao thì nhu cầu bồi dưỡng, tẩm bổ để giữ gìn sức khỏe là việc làm cần thiết. Tuy nhiên hiện nay xu hướng người dân thường theo số đông mà bỏ qua những khuyến cáo quan trọng từ các chuyên gia y tế, đặc biệt là việc sử dụng nhau thai để tâm bổ mà không biết các nguyên cơ đang tiềm ẩn bởi nhau thai thuộc nhóm “chất thải lây nhiễm” trong y tế…
Tác dụng của nhau thai qua lăng kính chuyên gia
Theo một số tài liệu về y học cổ truyền, nhau thai có công dụng bổ khí, dưỡng huyết, ích tinh, thường dùng để chữa các chứng bệnh suy nhược, gầy yếu, phụ nữ thiếu máu, muộn con, thiếu sữa sau khi sinh nở…
Nhau thai khô được bán trên thị trường
Tuy nhiên, theo PGS.TS Nguyễn Hữu Đức – giảng viên bộ môn dược, Đại học Y TPHCM, cho đến nay, chưa có một công trình nghiên cứu khoa học nào chứng minh các công dụng nêu trên, mà nhau thai chỉ được biết đến với công dụng chữa chứng suy nhược vì bổ dưỡng giống như thịt gà, thịt bò… Đặc biệt, “tin đồn tử hà sa có tác dụng bổ thận, tráng dương, tăng cường hoạt động tình dục là hoàn toàn sai lầm”, Đặc biệt là việc sử dụng nhau thai không rõ nguồn gốc, xuất xứ, phương pháp chế biến… hoàn toàn có khả năng bị lây truyền virus HIV, viêm gan B và các bệnh truyền nhiễm khác, GS Đức cảnh báo.
Theo quy định tại quy chế quản lý chất thải y tế của Bộ Y tế, nhau thai (hay còn gọi là rau thai) là loại chất thải lây nhiễm – một trong những dạng chất thải y tế nguy hại. Quy định là vậy, nhưng trên thực tế, việc mua bán nhau thai hiện được cho là không quá khó khăn do Hà Nội là nơi tập trung nhiều cơ sở y tế, mỗi ngày cung cấp lượng không nhỏ nhau thai ra thị trường một cách lén lút.
Theo đánh giá, phần lớn tử hà sa (nhau thai) được rao bán trên thị trường có nguồn gốc không rõ ràng. Trên túi đựng nhau thai cũng không ghi rõ nguồn gốc. Chưa kể, trong quá trình chế biến, cơ sở chế biến không ngần ngại sử dụng các chất bảo quản, hóa chất độc hại trong nhau thai… Nhiều chủ hàng rao bán mặt hàng này còn không ngại thông tin, đây là loại nhau thai khô từ Trung Quốc về vì vậy người dân không nên mua về sử dụng sẽ rất đến những hậu quả khôn lường.
Đa dạng những kiểu tuồn nhau thai ra thị trường
Theo quy định của Bộ Y tế, nhau thai phải được xử lí tiêu hủy giống như các mô mềm trong xử lí rác thải y tế và không được phép sử dụng. Nhau thai được sử lý theo một quy trình khép kín được kiểm soát rất nghiêm ngặt. Sau khi nhau thai được lấy và chuyển đến các phòng thí nghiệm để lấy tế bào gốc từ máu cuống rốn, các nhau thai xác định mang nguồn bệnh thì đem chôn cất hoặc tiêu hủy. Vậy, khả năng tuồn nhau thai bằng cách nào?
Từ chính các nhân viên y tế
Một nữ nhân viên y tế của Bệnh viện Đa khoa Phố Nối (Hưng Yên) cho biết “Một phần do chính các bác sĩ, nhân viên y tế tại bệnh viện cung cấp, vì tính ra, mỗi nhau thai tươi, đảm bảo chất lượng có giá bán khoảng 300.000 đồng”.
Nhau thai được bán tại các phố Lãn Ông, Thuốc Bắc của Hà Nội
Theo lời nữ nhân viên, thông thường, các bà bầu trước khi sinh sẽ được khám rất kĩ để xác định nguy cơ xảy ra các bệnh truyền nhiễm cho trẻ, do đó, nhân viên y tế sẽ căn cứ vào kết quả đó và tình hình thực tế để lấy nhau thai từ các bà mẹ khỏe mạnh “Có người lấy về ngâm rượu, thậm chí là chế biến thành thức ăn vì nó rất bổ. Nhưng cũng có người lấy để bán kiếm lời. Số nhau thai không đảm bảo thì được đem đi tiêu hủy”. Tuy nhiên, “cũng không loại trừ các trường hợp hám lợi, sẵn sàng tuồn ra thị trường các loại nhau thai mang nguồn bệnh”.
Từ các cơ sở sản khoa tư nhân
Ngoài ra, một nguồn cung nhau thai ra thị trường nữa là các cơ sở sản khoa tư nhân, vì vậy việc không kiểm soát chặt chẽ dẫn đến nhau thai tuồn ra ngoài bán là chuyện không quá khó.
Các địa điểm bán nhau thai gồm Lãn Ông, Thuốc Bắc (Hoàn Kiếm, Hà Nội). Một phụ nữ tại quầy thuốc trên phố Lãn Ông cho biết. “muốn mua bao nhiêu, 300.000 đồng một nhau khô, khoảng 300gr, gửi tiền cọc, mai là có hàng”. “Nhau thai tươi, khô có cả. Giá tươi thì đắt hơn, nhưng không phải khi nào đặt cũng có”.
Các cơ sở sản khoa tư nhân là nơi cung cấp nguồn nhau thai ra thị trường nhiều nhất
Trước đây, các cửa hàng thuốc đông y bán tại các điểm trên bán công khai tử hà sa vì đây là bài thuốc rất tốt. Tuy nhiên, sau khi Bộ Y tế ban hành quy định cấm sử dụng nhau thai, lực lượng chức năng kiểm tra thường xuyên nên giờ mặt hàng này không còn được rao bán công khai, muốn mua, khách phải liên hệ để chủ hàng lấy về. Cũng vì thế, giá nhau thai được đội lên đắt như tôm tươi, mỗi nhau thai có giá gấp đôi, gấp ba trước đây, người bán hám lợi là chuyện dễ thấy.
Tuy nhiên, trong khi ở các thành phố lớn như Hà Nội, TPHCM, nhau thai tươi được kiểm soát nghiêm ngặt thì tại các địa phương vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa, việc xin cho, mua bán nhau thai lại tương đối dễ dàng, chỉ cần có mối quan hệ với trạm y tế xã. Thậm chí, các cửa hàng thuốc đông y còn đặt hàng mua nhau thai tươi về tự sao chế để bán như một vị thuốc đông y.
Trước các thông tin trên, Bộ Y tế khuyến cáo người dân không nên mua nhau thai sử dụng để tránh tiền mất, tật mang.
Hải Yến
