Biểu hiện ô nhiễm không khí ra sao? Và làm thế nào để khắc phục được tình trạng ô nhiễm không khí trong nhà? Bài viết sau, Mogi sẽ chia sẻ với bạn toàn bộ những thông tin về biểu hiện ô nhiễm không khí cũng như là cách để bạn bảo vệ sức khỏe của mình trong thời kỳ ô nhiễm hiện nay.
Môi trường không khí là gì?
Môi trường không khí là toàn bộ không khí di chuyển xung quanh chúng ta. Không khí đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự sống cho mọi sinh vật trên hành tinh này, không chỉ động thực vật mà bao gồm cả con người. Điều này mang ý nghĩa to lớn đối với sự tồn tại và phát triển sự sống trên trái đất.
>>>Xem thêm: Điểm Danh Các Sản Phẩm Tái Chế Bảo Vệ Môi Trường Độc Đáo
Ô nhiễm không khí là gì?
Ô nhiễm môi trường không khí là một sự biến đổi đáng kể các thành phần trong không khí, nguyên nhân là do khói, bụi, hơi ẩm và các chất khí độc hại được thải vào môi trường. Điều này không chỉ tạo ra mùi hôi khó chịu, mà còn gây giảm tầm nhìn và tác động tiêu cực đến khí hậu. Hậu quả là không khí sẽ trực tiếp gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe con người cũng như toàn bộ các loài động, thực vật trên trái đất.
Thực trạng ô nhiễm không khí hiện nay
Thực trạng tại Việt Nam
Theo Báo cáo thường niên về chỉ số môi trường (The Environmental Performance Index – EPI) của tổ chức Môi trường Mỹ, Việt Nam là một trong 10 quốc gia có mức ô nhiễm không khí cao nhất ở khu vực Châu Á. Trong đó nổi bật nhất là ô nhiễm bụi mịn (PM 10, PM 2.5).
Thành phố Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh đang phải đối mặt với mức ô nhiễm không khí nghiêm trọng nhất trong cả nước, trong đó toàn thành phố có mức độ bụi mịn lên đến (PM 2.5), gây hạn chế tầm nhìn và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của người dân. Chỉ số chất lượng không khí hàng ngày (Air Quality Index – AQI) tại Hà Nội và Tp. Hồ Chí Minh thường dao động trong khoảng 150 – 200, mức độ này được xem là mức cảnh báo nguy hiểm và đáng quan ngại.
Thực trạng toàn cầu
Tình trạng ô nhiễm không khí trên phương hiện toàn cầu là một vấn đề cực kỳ lo ngại. Tình trạng này không phải là mới mẻ mà đã tồn tại từ nhiều năm trước đây. Tuy nhiên, con người vẫn chưa tìm ra những biện pháp cụ thể để khắc phục tình trạng ô nhiễm không khí.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã mô tả tình trạng ô nhiễm môi trường không khí như một “kẻ giết người thầm lặng”, bởi vì hiện nay có khoảng 92% dân số thế giới đang sống trong môi trường không khí có chất lượng dưới mức tiêu chuẩn được đề ra bởi WHO.
>>>Xem thêm: Những loại cây nên trồng trong nhà vệ sinh giúp thanh lọc không khí
Nguyên nhân gây ô nhiễm không khí
Do phương tiện giao thông
Với một số lượng khổng lồ các phương tiện giao thông đang sử dụng hằng ngày, vì thế lượng khí thải được sinh ra là vô cùng lớn. Đặc biệt, các dòng xe cũ hoặc các động cơ bị hư hao, kém chất lượng đã tạo ra một lượng khí thải lớn hơn xả vào không khí như là các chất độc hại CO, VOC, NO2, SO2 với nồng độ cao và liên tục.
Do đun bếp than tổ ong, đốt củi
Việc sử dụng bếp than tổ ong, đốt củi trong hộ gia đình ở các khu vực nông thôn đã phần nào gây ra khói cũng như tạo ra khí thải ô nhiễm. Quá trình đốt cháy này tạo ra bụi, khí hydrocarbon và khí carbon monoxide (CO). Những chất này có thể bay vào không khí gây ra sự ô nhiễm trầm trọng và ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân trong khu vực.
>>>Xem thêm: Top 15 Các Loại Hoa Treo Ban Công Chịu Nắng, Giúp Thanh Lọc Không Khí
Do cháy rừng
Trong quá trình cháy rừng, các chất hữu cơ trong cây cối như cellulose, lignin và các hợp chất hữu cơ khác sẽ cháy thành khí thải ô nhiễm. Khói từ cháy rừng chứa các hợp chất hữu cơ bay hơi (VOCs), khí sulfur oxides (SOx) và hạt bụi than mịn, gây ô nhiễm không khí nghiêm trọng cho khu vực xung quanh, hoặc lan rộng hơn đến những khu vực lân cận nếu là đám cháy lớn.
Do hoạt động xây dựng, phá dỡ các công trình
Quá trình xây dựng và phá dỡ công trình liên tục gây ra ô nhiễm không khí đáng kể cho các khu vực xung quanh dự án. Hoạt động xây dựng đòi hỏi di chuyển đất, cát, xi măng và vật liệu xây dựng, cùng với sử dụng các máy móc xây dựng và phá dỡ, dẫn đến sự phát sinh khí thải gây ô nhiễm. Ngoài ra, việc đào bới đất đá để xây dựng công trình cũng tạo ra bụi mịn và gây ô nhiễm không khí một cách nghiêm trọng.
Do chưa xử lý hệ thống thoát nước
Khi nước thải chưa được xử lý theo đúng quy trình, có thể chứa các chất ô nhiễm như khí methane (CH4), khí hydrogen sulfide (H2S) và các hợp chất hữu cơ bay hơi (VOCs). Những chất này có thể bay vào không khí gây ô nhiễm và ảnh hưởng đến chất lượng không khí của khu vực xung quanh.
Do vận chuyển vật liệu
Hoạt động vận chuyển vật liệu, đặc biệt là qua các phương tiện giao thông, góp phần vào ô nhiễm không khí cực kỳ lớn. Các xe tải, container và máy bay tạo ra một lượng khí thải lớn từ động cơ đốt cháy nhiên liệu. Trong đó, bao gồm khí nitrogen oxides (NOx) và hạt bụi mịn (PM2.5).
Do chất thải từ trang trại chăn nuôi gia súc, gia cầm
Quá trình nuôi động vật sẽ thải ra khí ammonia (NH3) và khí methane (CH4), hai chất gây ô nhiễm nặng trong không khí. Ngoài ra, các phân bón hóa học và chất thải từ trang trại cũng có thể tạo ra khí thải ô nhiễm và mùi hôi.
>>>Xem thêm: 10+ Cách Tái Chế Chai Nhựa Thành Các Vật Gia Dụng Cực Đơn Giản
Do vứt rác bừa bãi và công tác thu gom rác không tốt
Rác thải chứa các chất hữu cơ và hợp chất hóa học có thể phân hủy và tạo ra khí methane (CH4) và khí sulfur oxides (SOx). Nếu quá trình thu gom và xử lý rác không hiệu quả, khí thải và mùi hôi từ rác có thể lan tỏa và gây ảnh hưởng xấu đến chất lượng không khí trong khu vực.
Do đốt rơm rạ và đốt rác
Quá trình đốt cháy này tạo ra khói, bụi và khí thải gây ô nhiễm. Các hạt bụi mịn được tạo ra từ quá trình đốt cháy có thể chứa các hợp chất hữu cơ bay hơi (VOCs) và các chất gây ô nhiễm khác. Ngoài ra, các chất hóa học từ rác thải khi đốt sẽ tạo ra khí thải ô nhiễm như khí nitrogen oxides (NOx) và khí sulfur oxides (SOx).
Do ô nhiễm ao hồ lâu năm
Khi các chất hữu cơ phân huỷ và chất ô nhiễm khác tích tụ trong nước tiếp xúc với không khí, thì mùi hôi hoặc sự độc hại của những chất này có thể lan ra môi trường xung quanh và gây ô nhiễm.
Do bùn thải từ bể tự hoại chưa qua xử lý
Khi bùn thải phân huỷ, nó sẽ tạo ra khí methane (CH4) và khí sulfur oxides (SOx) trong quá trình hủy phân. Các khí thải này có thể bay vào không khí và gây ô nhiễm cho môi trường xung quanh.
Do các nhà máy sản xuất, công nghiệp
Quá trình sản xuất và chế biến trong nhà máy tạo ra các khí độc hại như sulfur oxides (SOx), khí nitrogen oxides (NOx), hạt nhỏ và các chất hữu cơ bay hơi (VOCs). Các loại hợp chất độc hại cũng như bụi mịn được thải ra từ nhà máy sẽ gây ô nhiễm không khí cho khu vực.
Do các hoạt động quốc phòng, nhân sự
Các hoạt động như vận chuyển quân sự, sử dụng vũ khí và các thiết bị quân sự để diễn tập, có thể tạo ra khí thải ô nhiễm và bụi từ nhiên liệu và chất hóa học.
Liên quan đến các yếu tố tự nhiên
Dưới đây là các nguyên nhân biểu hiện ô nhiễm không khí liên quan đến các yếu tố tự nhiên cụ thể:
- Gió bụi: Gió bụi mang theo bụi, đất, cát và các chất hữu cơ. Khi được thổi vào không khí, các hạt nhỏ và chất hữu cơ này sẽ gây ô nhiễm không khí, ảnh hưởng đến chất lượng không khí trong khu vực.
- Lốc xoáy, bão: Khi lốc xoáy hoặc bão di chuyển qua một khu vực, chúng có thể cuốn theo các hạt bụi, chất hóa học và các chất ô nhiễm khác từ mặt đất hoặc nơi khác, đến khu vực của chúng ta sinh sống.
- Núi lửa phun trào: Khi một núi lửa phun trào, nó giải phóng các chất như khí sulfur dioxide (SO2), khí nitrogen oxides (NOx) và các hạt nhỏ như bụi tro, tro núi lửa. Các chất ô nhiễm này sẽ bay rất xa và gây ô nhiễm không khí trong diện rộng.
- Thời gian giao mùa: Trong quá trình chuyển đổi giữa mùa đông và mùa hè, thời tiết thường không ổn định và có thể gây ra ô nhiễm.
>>>Xem thêm: Hướng Dẫn Bí Quyết Trồng Cỏ Sân Vườn Chi Tiết Và Đơn Giản
Hậu quả ô nhiễm không khí
Tác động đến con người
Ô nhiễm không khí có tác động nghiêm trọng đến sức khỏe con người. Khí thải và các hạt bụi mịn trong không khí có thể xâm nhập vào hệ hô hấp của con người khi họ hít thở. Biểu hiện của ô nhiễm không khí đó là gây ra các vấn đề sức khỏe như bệnh hô hấp, viêm phổi, hen suyễn, và các bệnh tim mạch.
Người dân sống trong môi trường ô nhiễm không khí cũng có nguy cơ cao mắc các bệnh ung thư, đặc biệt là ung thư phổi. Ngoài ra, ô nhiễm không khí cũng có thể gây ra các triệu chứng như đau mắt, mệt mỏi, đau đầu và khó thở, điều này làm ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và hiệu suất làm việc của con người.
Tác động đến hệ sinh thái
Khí thải ô nhiễm trong không khí có thể lắng đọng xuống các khu vực sống của động vật và thực vật, tạo ra sự ô nhiễm đất và nước. Đối với cây cối, thực vật ô nhiễm không khí sẽ làm suy yếu quá trình quang hợp, giảm năng suất cây trồng và dẫn đến tình trạng chết cây.
Đối với động vật, khí thải và bụi mịn có thể xâm nhập vào hệ thống hô hấp của chúng, gây ra các vấn đề sức khỏe và giảm sự đa dạng sinh học. Ngoài ra, biểu hiện ô nhiễm không khí là sẽ ảnh hưởng đến các quá trình tự nhiên như quá trình photosynthesis và quá trình tuần hoàn nước trong hệ sinh thái.
Tác động đến nền kinh tế – xã hội
Ô nhiễm không khí gây ra các chi phí y tế lớn cho xử lý các vấn đề sức khỏe. Những người lao động bị ảnh hưởng bởi ô nhiễm không khí có thể gặp khó khăn trong việc hoạt động hiệu quả và có thể mất đi các cơ hội công việc.
Ngoài ra, ô nhiễm không khí có thể ảnh hưởng tiêu cực đến ngành du lịch, khi môi trường không khí kém chất lượng làm giảm sự hấp dẫn của một khu vực và làm giảm lượng khách du lịch. Biểu hiện ô nhiễm không khí cũng gây ảnh hưởng xã hội khi gây ra sự bất bình đẳng trong việc tiếp cận chất lượng không khí giữa các khu vực giàu và nghèo.
Các biện pháp khắc phục ô nhiễm không khí
Dưới đây là một số giải pháp ô nhiễm không khí mà bạn có thể tham khảo để giảm thiểu tình trạng này:
- Trồng nhiều cây xanh: Cây xanh có thể hấp thụ các chất độc hại và khí CO2. Điều này cho thấy rằng càng trồng nhiều cây xanh sẽ giúp thanh lọc không khí, ngoài ra còn chống xói mòn đất.
- Thúc đẩy sử dụng năng lượng sạch: Đầu tư và thúc đẩy sử dụng các nguồn năng lượng tái tạo như điện mặt trời, gió, năng lượng hạt nhân và năng lượng thủy điện. Điều này giúp giảm lượng khí thải từ nguồn năng lượng gây ô nhiễm, như than, dầu mỏ, và khí đốt.
- Cải thiện phương tiện giao thông: Đẩy mạnh sử dụng phương tiện giao thông sạch và hiệu quả hơn như xe điện, xe hybrid và phương tiện công cộng. Ưu tiên việc sử dụng nhiên liệu thân thiện với môi trường và điều tiết giao thông một cách hợp lý để giảm kẹt xe cũng như tiêu thụ nhiên liệu.
- Đầu tư vào công nghệ xử lý khí thải: Xây dựng và cải thiện hệ thống xử lý khí thải cho các nhà máy, nhà máy điện và các cơ sở sản xuất công nghiệp. Sử dụng các biện pháp xử lý hiệu quả để giảm lượng khí thải và bụi mịn gây ô nhiễm.
- Kiểm soát quy trình công nghiệp và xây dựng: Áp dụng các quy định và tiêu chuẩn nghiêm ngặt cho các quy trình công nghiệp, hoạt động xây dựng và vận chuyển vật liệu. Đảm bảo việc tuân thủ các quy định về khí thải, bảo vệ môi trường và sức khỏe của cộng đồng.
- Thúc đẩy sử dụng vật liệu và công nghệ xanh: Khuyến khích sử dụng vật liệu tái chế, tái sử dụng và thân thiện với môi trường. Sử dụng công nghệ xanh, sạch để giảm lượng chất thải và khí thải gây ô nhiễm ra bên ngoài môi trường.
- Tăng cường giám sát và quản lý môi trường: Xây dựng hệ thống giám sát và quản lý môi trường hiệu quả để đo lường và giám sát chất lượng không khí. Thực hiện các biện pháp quản lý tốt để đảm bảo mọi hoạt động sản xuất, sinh hoạt đều tuân thủ các quy định và tiêu chuẩn về môi trường.
- Tăng cường giáo dục và nhận thức cộng đồng: Tổ chức các hoạt động giáo dục và nâng cao nhận thức của cộng đồng về ô nhiễm không khí. Khuyến khích các hành động cá nhân như việc sử dụng phương tiện giao thông công cộng, tiết kiệm năng lượng và dùng sản phẩm tái chế để giảm ô nhiễm cho môi trường.
Lời kết
Bài viết trên, Mogi đã chia sẻ với bạn toàn bộ những thông tin về biểu hiện ô nhiễm không khí và cách khắc phục ô nhiễm không khí. Hy vọng những thông tin trên sẽ hữu ích cho bạn. Đừng quên truy cập Mogi.vn để đón xem thêm những bài viết hữu ích khác như là bất động sản, nhà đất, mẹo vặt cuộc sống hoặc phong thủy nhé!
>>>Xem thêm:
- Hướng Dẫn Chi Tiết Cách Dùng Điều Hòa Tiết Kiệm Điện Tại Nhà Đơn Giản Mà Hiệu Quả
- Những Ý Tưởng Tái Chế Chai Nhựa Trồng Cây Cực Đơn Giản Mà Bạn Nên Thử
